Aşırı harcamalara karşı savunma mümkün!

Dürtü: Yapılan araştırmalara göre insanlar para harcadıklarında mutlu olduklarını söylüyorlar. Bu nedenle biraz canımız sıkkın olsa alışverişe sarılıveriyoruz. Ancak bu tatmin duygusunun hemen ardından suçluluk duygusu geliveriyor.

Ne yapmalı?: Canınız sıkkınken alışveriş yapmak yerine sevdiğiniz bir hobinize yönelin. Dans edin, yakın bir arkadaşını arayın, resim çizin, günlük yazın… Duygularınızı dışa vuracağınız bu aktivite sizi harcama yapmaktan daha mutlu edecektir.

Dürtü: Kişiler tatildeyken gerçek dünyadan uzaklaşır, bu da düşünmeden harcama yapmalarını kolaylaştırır. Turistik tuzaklar da cabası…
Ne yapmalı?: Tatil bütçenizi yaparken düşündüğünüzden yüzde 10 fazlasını planlayın, birikiminizi ona göre yapın. Dönüşte kredi kartını kendinizin ödemek zorunda olacağı gerçeğini de aklınızdan çıkarmayın.

Dürtü: ‘300 liralık kazak 100 liraya inmiş, almasam olmazdı…’ İndirimler kişiye ‘’kazanmışlık hissi’’ yaratıyor. Düşünsenize, başkasının 500 liraya aldığını siz 200 liraya alıyorsunuz!
Ne yapmalı?: Aldığınız şey sizin için ihtiyaç değilse ve sadece indirimde diye alıyorsanız, 300 lira kâr etmiyor, 200 lira zarara giriyorsunuz. Bu durumda yapmanız gereken, kendinize sorun, ‘Bu kazak 500 lira olsa yine de alır mıydım?’

Dürtü: En tehlikeli durumlardan biri de boş zamanlardır. Bir planları olmadığı ve ne yapacaklarını bilmedikleri için bu zamanı alışveriş yaparak harcarlar. Üstelik şimdilerde cep telefonumuzdan bile kolaylıkla alışveriş yapabilirken, tehlike daha da büyüyor.
Ne yapmalı?: Boş zamanlarınızı daha akıllıca harcayın. Mesela bu zamanınızı kendinizi geliştirmeye, hobinizi ilerletmeye ya da yardım yapmaya verebilirsiniz. Yogaya başlayın, arkadaşınızla kahve içmeye gidin, bir yardım kuruluşunda gönüllü görev alın…

Dürtü: ‘Arkadaşlarım aldı, ben de almalıyım’ sözü pek bir tanıdık geliyor mu? Sosyal bir grubun içinde herkesle ortak hareket etmek yüzyıllardır genlerimize işlemiş. O grubun bir parçası olarak onlar gibi davranmak da…
Ne yapmalı?: Arkadaşlarınızla alışveriş merkezine (AVM) giderken harcayabileceğiniz miktarı önceden belirleyin. İster ‘şu an buna ayıracak bütçem yok’ deyin, ister, ‘daha geçen hafta buna benzer bir şey almıştım’. Ama kendinizi herkesin aldığı şeyi almak zorunda hissederek finansal huzurunuzu kaçırmayın.

Dürtü: İnsanlar özellikle düğün, doğum günü, bebek hediyesi gibi önemli günlerde hediye bütçelerini aşabiliyorlar. Bunun asıl sebebi diğerleri hediyemi görünce ne diyecek endişesi.
Ne yapmalı?: Kimsenin almadığı, tam hediyeyi aldığınız kişinin karakterine uygun, yaratıcılığınızı kullandığınız bir hediye planlayın. Mesela hediye aldığınız kişinin özel anların fotoğraflarından oluşan bir kolaj… İnanın herkesin aldığı o pahalı hediyelerden daha çok beğeni toplayacaktır.

Dürtü: Kişiler tüm kontrollerini yeme dürtülerine engel olmak üzerinde harcadıkları için diğer dürtülerine engel olmaları zorlaşıyor. Bu da düşünmeden harcama yapmayı kolaylaştırıyor. Üstelik, ‘zayıflayınca bu bana çok yakışacak’ dürtüsü de cabası…
Ne yapmalı?: Alışveriş merkezine gitmek ya da bilgisayar başında alışveriş yapmak yerine yürüyüş ya da bisiklete binmek gibi diyetinize katkı sağlayacak aktivitelere yönelebilirsiniz. Alışveriş yapmanız gerekiyorsa da, sabah erken saatleri ya da yemekten hemen sonrasını seçin.

Dürtü: O sizin en yakın arkadaşınız, en harika hediyeyi almak istemeniz doğal. Bu da bütçenizi düşünmeyi son sıraya atmanıza neden oluyor.
Ne yapmalı?: Hemen kendinizi onun yerine koyun. Ona hediye almak için finansal huzurunuzun elinizden kayıp gitmesini ister miydi? Doğum gününü bir sene önceden bildiğiniz varsayarsak, bütçeniz dahilinde ona özel bir hediye tasarlamak için bir hayli zamanınız var.

Dürtü: Bir çok kişi için değer verdiği birinin finansal durumu bozulduğunda ve kendisinden yardım istendiğinde hayır demek zor gelir. Bu durum kendi bütçesine zarar veriyor olsa da…
Ne yapmalı?: Sizden borç istendiğinde, istenen rakama takılmadan, finansal huzurunuzu bozmadan ne kadar verebileceğinizi hesaplayın. Mümkünse geri istemeyeceğiniz miktarda borç verin. Geri alacağınızı hesaplayarak veriyorsanız alamama ihtimalinizi de göz önüne alın.
Ayrıca, sürekli bu duruma düşen birine borç veriyorsanız, bu yaptığınızın ona iyilik olmadığını bilin.