Yüksek enflasyonda para biriktirmek doğru mu?

Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun

Paradurumu'na Google News'te abone olun

Abone Ol

Enflasyon, mal ve hizmetlerin fiyatının arttığı orandır. Enflasyon sonucunda, paranın satın alma gücü (değeri) zamanla azalır. Enflasyon, etrafımızdaki her şeyin fiyatlarını etkiler. Genel olarak, enflasyonun bir dizi faktörden kaynaklanabileceğini söyleyebiliriz. Son dönemdeki enflasyon artışı, en azından kısmen, tedarik zinciri sorunları, tüketici talebindeki artış ve pandemi nedeniyle ekonomik teşvikler tarafından tetiklenmiştir.

Enflasyon Türleri

Maliyet enflasyonu: Enflasyonun yaygın bir nedeni, mal ve hizmetlerin üretim maliyetlerinin artması ve fiyatların yükselmesidir. Bu, ham madde fiyatları veya işgücü maliyetlerinin yükseldiği zaman olabilir.

Talep enflasyon: Enflasyonun bir başka nedeni, mal ve hizmetlere olan talebin, o sırada üretilebilecek olanın üzerinde olması ve fiyatların yükselmesidir.

Deflasyon:Enflasyonun tam tersi - negatif enflasyon oranı veya mal ve hizmetlerin fiyatlarında düşüş.

Dezenflasyon: Enflasyon oranının düşmesi veya mal ve hizmetlerin fiyatlarının yükselişinde yavaşlama.

Reflasyon:Deflasyonu durdurma yolu, bir hükümetin kasıtlı olarak para arzını veya hükümet harcamalarını artırarak ekonomiyi canlandırması - örneğin, COVID teşvik ödemeleri gibi. Reflasyon, bir hükümetin faiz oranlarını düşürdüğünde de gerçekleşebilir.

Sürünen enflasyon: Fiyatların yılda %3'ten daha az arttığı düşük veya hafif enflasyon.
Yürüyen enflasyon: Fiyatlar ılımlı bir şekilde artar, ancak yıllık enflasyon oranı tek haneli rakamlarda kalır.

Koşan enflasyon:Fiyatlar önemli ölçüde artar ve yılda %50’nin üzerine çıkar.

Hiperenflasyon: Kontrolden çıkan olağanüstü enflasyon, yılda %200 ve üzeri.

Stagflasyon:Ekonomik durgunluk döneminde bile yüksek enflasyon.

Enflasyon nasıl ölçülür?

Resmi enflasyon oranları ülkemizde Türkiye İstatistik Kurumu yani TÜİK tarafından hesaplanır. Bu hesaplama 2 farklı fiyat endeksine göre yapılır. Bu endeksler şöyledir:

ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi): ÜFE, satılan ürünlerin üreticiden çıktıktan sonra fiyatlarındaki değişimi ölçer.

TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi): TÜFE; ulaşım, gıda gibi tüketim mal ve hizmetlerin ücretlerindeki ağırlıklı ortalama fiyatları inceleyen bir ölçüdür. 

Enflasyonun etkileri

Enflasyonun etkisi, bir ekonomi boyunca hissedilir. Fiyatlar yükseldikçe, şimdi satın alabileceğiniz şey zamanla azalacaktır. Paranın satın alma gücünü koruyabilmek, paranızı yatırıma dönüştürmeniz gerekir.

Düşük, istikrarlı veya öngörülebilir bir enflasyon seviyesi, bir ekonomi için olumlu kabul edilir. Bu, büyüme ve mal ve hizmetlere sağlıklı bir talep olduğunu gösterir.

Para biriktirmekten kaçının

işte yüksek enflasyon karşısında para biriktirmek yerine yatırım yapın diyen uzmanlar

Elon Musk: İyi ürünler ürettiğini düşündüğünüz şirketlerin hisse senetlerine veya ev gibi fiziksel şeylere sahip olmak, enflasyonun yüksek olduğu zamanlarda dolara sahip olmaktan genellikle daha iyidir.

Suze Orman: Kişisel finans uzmanı Suze Orman, yüksek enflasyon dönemlerinde nakit para tutmak genellikle iyi seçenek değildir. Bunun yerine, paranın değerini korumak ve büyütmek için daha yüksek getiri potansiyeli olan yatırım araçlarını kullanın.

Abdurrahman Yılıdırım:Özellikle Türkiye’de sığınılacak alternatifler yok. Gayrimenkul herkesin yatırım yapabileceği bir alan değil ve fiyatlar epeyce yol aldı. Yurtiçi yerleşiklerin gelirleri ya da servetleriyle uyumu da koptu.

Altın fiyatları dünyada yatay dalgalı seyrediyor, ithalatı da öyle kolay değil. Dövize gitmeye Ankara soğuk bakıyor. Finansal enstrüman çeşitliliği oldukça az.

Ucuz kalan tek yer borsa ama burada yurtiçi yerleşik yatırımcıların büyük hisse senetlerine karşı bir güvensizliği var. Yabancılar ise net bazda son 5 haftaya kadar satıyordu ve payları yüzde 37’nin altındaydı.

Özlem Denizmen: Paranızı korumak için yatırım yapın.Yatırım terziye ceket diktirmek gibi kişiye özeldir. Beklentilerine, riske duyarlılığına, amacına, bilgi seviyene, bütçene göre değişir. “Herkes bu hisseyi, şu kripto parayı alıyor’’ diyerek yatırım yapma. Temel bazı kurallar var, ilki sepet yapmak.Çok basit ama uygulayabilen az.

Paranın tamamını aynı yere koyarsan değer kaybettiğinde paran riske girer. Örneğin yatırımını çeşitlendirip biraz döviz, biraz altın, biraz hisse, biraz fon alırsan biri düşerken diğeri çıkabilir. Senin de finansal huzurun yerinde olur.