Yeni asgari ücret ile hangi ödemeler artacak?

Asgari ücretli bir çalışan, bir yıllık çalışmasının karşılığında brüt asgari ücret tutarında kıdem tazminatı hak ederken yeni asgari ücretle çalışanın yıllık kıdem tazminatı 6 bin 471 liraya yükseldi. Yine ihbar tazminatı gelire endeksli olduğundan en düşük ihbar, yapılan zamla yüzde 30 artmış oldu.

Emeklilik için prim ve zaman kazandıran doğum veya askerlik borçlanması yapacak bir kişi, SGK’ya 1 günlük borçlanma için en az 53.38 lira ödüyordu. Bu tutar 1 Temmuz’dan sonra borçlanacaklar için 69.02 lira olacak. 1 aylık borçlanmanın maliyeti de 2 bin 70 lira olacak. Günlük en yüksek borçlanma tutarı ise 448 liradan hesaplanacak.

Serbest meslek erbabı, şirket ortakları, avukat, muhtar ve esnaf Bağkur primi ödüyor. Asgari ücretteki artış Bağkur primlerini de artırıyor. Buna göre; prim ödeyenler yüzde 5’lik indirimle 1.476 lira yatırıyordu. Ödemesini düzenli yapmayanlardan ise 1.726 lira alınıyordu. Yeni asgari ücretle Bağkur primi 31 Aralık’a kadar indirimli 1.908 lira, indirimsiz 2 bin 232 lira olacak.

65 yaş aylığı bağlanabilmesi için 65 yaş üstü kişinin ve varsa eşinin gelirine bakılıyor. Gelirin net asgari ücretin üçte birinden düşük olması gerekiyor. Bu tutar 1.417 liraydı. Asgari ücret 5 bin 550 lira olunca gelir şartı 1.833 lira seviyesine çıkacak. Böylece gelir nedeniyle aylık almak kolaylaşacak. 600 binden fazla vatandaş bu haktan yararlanıyor.

Asgari ücret işsizleri de ilgilendiriyor. Yasaya göre; işsizlik maaşının en düşük miktarı brüt asgari ücretin yüzde 40’ı, en yükseği ise yüzde 80’i kadar. Asgari ücret yüzde 30 arttığından en düşük işsizlik maaşı 2 bin 588 lira (önceki 1.986 liraydı), en yükseği ise 5 bin 176 lira (önceki 3 bin 972 liraydı) şeklinde uygulanacak.

Yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir brüt asgari ücretin üçte birinden düşük olan kişilerin Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri devlet tarafından ödeniyor. 6 bin 471 liraya çıkan brüt asgari ücretle birlikte bu tutar da 2 bin 157 liraya (önceki 1.668 lira) yükseldi. Hanedeki kişi başına geliri bu sınırın altında olan yeni mezun öğrenciler ve işsizler bedava GSS’li olup sağlık için para ödemeyecek. Hanedeki kişi başına gelir söz konusu tutarın üzerindeyse hastanelerden ve sağlık kuruluşlarından yararlanmak için brüt asgari ücretin yüzde 3’üne karşılık gelen 194 lira 13 kuruşun ödenmesi gerekecek.

Asgari ücretteki artış, brüt ücret ile çalışan tüm işçi ve memurların yılın geri kalanında daha az vergi ödemesini sağlayacak. Böylece, brüt ücret ile çalışanların yılsonuna kadar elde edeceği avantaj 1.500 lirayı aşacak. Brüt ücreti 6 bin 471 TL, net ücreti 5 bin 500 lira olup brüt ücret esasına göre çalışanların, yani gelir vergisi diliminden etkilenenlerin ücretlerine hiç zam gelmese bile ellerine geçen para temmuzda 198, ağustosta 323, eylül ve aralık döneminde de 260 lira artacak. Asgari ücret aynı kalsaydı brüt ücreti 8 bin lira olan bir çalışanın toplam ödemesi gereken vergi 7 bin 197 lira olacaktı. Asgari ücretin artmasıyla aynı kişinin ödeyeceği yıllık gelir vergisi 5 bin 634 liraya düşecek. Böylece yıllık bazda eline geçen net ücret 1.560 lira artmış olacak. Net ücretle çalışanlar gelir vergisi diliminden etkilenmedikleri için onlar açısından bir avantaj olmayacak.

İşletmelere staja giden lise ve üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni asgari ücretle yükselecek. Bu rakam 20’den az çalışanı olan işyerlerinde 825 lira, 20 ve üzeri çalışanı olan iş yerlerinde 1.650 lira olarak uygulanacak.