Kuraklığa karşı 2000 yıllık çözüm: Antik Sri Lanka hidrolik sistemi

Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun

Paradurumu'na Google News'te abone olun

Abone Ol

Nisan ayı, Maeliya köyünde bir buluşma zamanı. Pinchal Weldurelage Siriwardene, topluluğunu büyük bir banyan ağacının altına, gölgesine davet ediyor. Ağaç, köyün pirinç tarlalarına nazır, 175 dönümlük yapay bir göleti, "wewa"yı izliyor. Siriwardene, köyün tarım komitesinin 76 yaşındaki sekreteri olarak, tankın yanında bir ritüel gerçekleştiriyor: açık bir ocakta hindistancevizi sütü kaynatıyor ve ağaçtaki tanrılardan bereketli bir hasat için kutsama diliyor.

Suyu sulama kanallarına bırakan tank kaskadları, kurak mevsimde pirinç mahsulünün devamlılığını sağlıyor (Credit: Zinara Rathnayake)

Köyün tankı yalnız değil. "Ellangawa" veya "tank kademelendirme sistemi" olarak bilinen antik bir hidrolik ağın bir parçası. Maeliya'daki gölet, havza yukarısındaki daha küçük insan yapımı rezervuarlarla bağlantılı. Bu birbirine bağlı depolama yapıları ve doğal çevre, yağmur suyunun yerel alanda toplanmasını, paylaşılmasını ve yeniden kullanılmasını sağlıyor.

İklim Değişikliği ile Mücadelede Bir Can Simidi

Günümüzde Maeliya'nın sistemindeki bazı tanklar terkedilmiş durumda. Ancak ana tank, 202 çiftçiye yağmur suyunu sağlamaya ve 155 dönümlük araziyi sulamaya devam ediyor. İklim değişikliği, Sri Lanka'nın kuraklık ve sel riskini artırırken, tank kademeleri yeni bir ilgi odağı oluyor.

Sri Lanka'nın kuzey merkez ovasında, Dünya Bankası destekli bir proje, köy tank kademelerinin rehabilitasyonunu sağlıyor ve çiftçilere pirinç ve sebze yetiştirmelerinde yardımcı oluyor. Kuzeybatıdaki kuru bölgede, 2017'nin uzun süreli kuraklığı sırasında birçok çiftçi mahsullerini terk ederken, Birleşmiş Milletler'in 27 tankın kademeli sistemini rehabilite etme projesi, Kurunegala'daki çiftçilere destek oluyor.

Sürdürülebilir Gelecek ve Yenilik

Araştırmacılar, Sri Lanka'da bir zamanlar 18.000-30.000 küçük tank olduğunu ve bunların çoğunun kümeler veya kademeler halinde organize edildiğini belirtiyor. Ancak bugün sadece 14.421 aktif tank ve 1.661 kademeli sistem var. Tank kademelerinin restorasyonu, büyük bir meydan okuma olmasına rağmen, birkaç yıldır kalkınma ve koruma uygulayıcılarının gündeminde.

Maeliya'da Siriwardene, çocukluk yıllarını hatırlıyor; arkadaşlarıyla yüzmeye gidiyor, Buddha'nın tapınaktaki heykeline sunmak üzere su zambakları ve beyaz lotusları koparıyor. Ve bugün bile, tank topluluk için vazgeçilmez. Siriwardene, "Bu tank sayesinde yaşıyoruz," diyor. "Tanktan su alıyoruz çünkü insanlar pirinç yetiştiriyor. Tanktan balık alıyoruz. Her şey ülkede çok pahalı oldu, ama köyümüzde insanlar bu su sayesinde kendilerini sürdürebilir.