Emlakçı ücreti ne zaman ödenir? Sözleşmeden vazgeçilirse kaparo geri alınabilir mi?

Üniversitelerin açılması ve taşınmaların ağustos ve eylül aylarında çoğaldığı görülmektedir. Bu dönemde özellikle ev sahibi, ev almak isteyen, kiracı adayı ve emlakçı sorunları çoğalmaktadır. Taraflar anlaşamadığında kaparo ve emlakçı ücreti sorunu ortaya çıkmaktadır.

18 Ağustos 2023 Saat: 14:34

Ev kiralamak ya da satın almak isteyen vatandaşlar bunu doğrudan yapabildiği gibi Borçlar Kanunu’nun simsarlık hükümlerine tabi olan emlakçılar vasıtasıyla bu işlemi gerçekleştirebilmektedirler. Uygulamada emlakçı, vatandaşların istedikleri kriterlerde evleri göstermekte mutabık kalınan ev olduğu takdirde emlakçı tarafından kaparo adı altında ücret alınmaktadır. Daha sonradan vatandaş evi satın almak ya da kiralamak istemediğinde emlakçı ya da gayrimenkul sahibi kaparo ücretini iade etmemektedir. Yazımızda kısaca bu konuya değineceğiz.

Emlakçı ne zaman ücrete hak kazanır?

Emlakçı ile imzalanacak sözleşme kural olarak yazılı olarak imzalanmadıkça geçerli olmaz. Emlakçının ücrete hak kazanması için kurulmasına aracılık ettiği sözleşmenin kurulması gerekmektedir. Emlakçı bu sözleşme kurulmadığı takdirde ücret talep edemez. Sözleşmenin kurulması için emlakçının giderlerinin ödeneceği kararlaştırıldığı takdirde emlakçı aracılık ettiği sözleşme kurulmasa dahi yaptığı giderleri talep edebilir. Bunun dışında emlakçının aracılık ettiği sözleşme kurulmuş olup da taşınmazı sahibi taşınmazı kullanılabilir halde satın alana ya da kiralayana teslim edemez ve bu sebeple sözleşmeden dönülürse emlakçının da aldığı ücreti iade etmesi gerekeceğini düşünmekteyim. Çünkü bu halde emlakçının aracılık ettiği sözleşme kurulmuş ancak sözleşmeden kiracı ya da taşınmazı satın alandan kaynaklanmayan sebeplerden dolayı dönülmesi gerekmiştir. Bunun dışında emlakçının aracılık ettiği sözleşme için geciktirici bir koşul kararlaştırılmışsa bu koşul gerçekleşmeden emlakçı ücrete hak kazanamaz.

Kaparo geri alınabilir mi?

Kaparo olarak adlandırılan ücreti emlakçıya ödenen ve aracısız satışlarda mülk sahibine ödenen şeklinde ikiye ayırarak değerlendirmek gerekecektir. Yukarıda açıkladığımız üzere emlakçının aracılık ettiği sözleşme kurulmadıkça herhangi bir ücrete hak kazanamayacaktır. Bu durumda vatandaşların kiralama ya da satın alma düşüncelerinin vazgeçtiği durumlarda emlakçının kaparo iadesi etmesi gerekeceği açıktır. Arada emlakçının olmadığı kira ya satın alma sözleşmelerinde ise Borçlar Kanunu’nun 177 maddesinde yer alan “Sözleşme yapılırken bir kimsenin vermiş olduğu bir miktar para, cayma parası olarak değil sözleşmenin yapıldığına kanıt olarak verilmiş sayılır.” hükmünü değerlendirmek gerekecektir.

Kaparo, sözleşme öncesi verilen bir ücret olduğundan bu hükümdeki bağlanma parası olarak addetmek mümkün görünmemektedir. Borçlar Kanunu’nun 178’nci maddesinde belirlenen cayma parası ise aynı şekilde sözleşmeden cayılması halinde söz konusu olacaktır. Bu durumda kaparo sözleşme öncesinde verilen bir ücret olduğundan sözleşme kurulmadığı takdirde bu ücretin iadesi gerekecektir. Vatandaşlar kaparo ücretlerini verirken kesinlikle verdiklerine dair bir imzalı belge almalılar ve sözleşme kurulmadığı takdirde kaparo ücretini iade almalılardır.

Etiketler emlak

Yorumlar