Deprem İzolatörü Nedir? Sismik İzolatör Nasıl Çalışır

Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun

Paradurumu'na Google News'te abone olun

Abone Ol

Sismik İzolatör Nedir?

Sismik izolasyon, binaları depremin zararlı etkilerinden yalıtan teknolojidir. Deprem izolasyonu için binaların temel seviyesinde kullanılan, sismik izolatörler, yerdeki sarsıntıyı yapıya yansıtmayarak, deprem sırasında binanın sağa sola sallanmasına engel olur. Binaların kolon, temel veya perde kısmına yerleştirilen sismik izolatör cihazları, 5 ve üzeri büyüklüğündeki depremlerde, sarsıntının gücünü emerken, depremle yapı arasındaki teması kesme özelliği sağlıyorlar.

Sismik İzolatör Ne İşe Yarar?

Sismik izolatörler, binanın taşıyıcı sistemine monte edilen kauçuk ya da kayıcı yalıtım malzemelerinin deprem anında yerin hareketinin üst yapıya iletimini azaltma esasıyla çalışır. Sağa sola ve yukarı aşağı salınım yapan izolatörler, üst yapıya aktarılan deprem ivmesini düşürür. Böylelikle apartmanlar hasar almadan depremi atlatabilirler. Yalnızca taşıyıcı sistemler, yani kolonlar ve kirişler değil, deprem izolasyonlu binalarda içerideki insanlar, eşyalar, hiçbir zarar almadan depremi atlatabilirler. Sistem sarsıntının şiddetini 5 kat azaltıyor.

Sismik İzolatör Maliyeti Ne Kadar?

Sismik izolatörün inşa aşamasında yapılması halinde maliyeti, kolon başına 4 bin euro. 8 kolonlu bir yapıda sistemi kurmanın yaklaşık 30 bin euroya mal olduğu, bir apartman inşa edildiğinde sadece 1 dairenin inşaat maliyetiyle deprem izolasyonunun yapıya eklenebileceği belirtiliyor. İzolatörlerin fiyatının Türkiye'de başlayacak üretimlerle düşmesi bekleniyor.

Hangi Binalara Deprem İzolatörü Yapılabilir?

Deprem izolasyonu teknolojisi, her tür binada ve yapıda kullanılabilir. Bunlar az katlı veya çok katlı binalar olabilir, hastane, AVM veya köprü tipi yapılar olabilir. Deprem izolasyon teknoljisinin her tür binada uygulanması mümkündür. Fakat şu an yaygın olarak kullanılan sismik izolatörler, özellikle yüksek periyotlu, yüksek binalarda ve rezidanslarda çeşitli nedenlerden dolayı kullanılamamaktadır. Fakat yüksek yapılar için de izolatörlerden öte farklı sönümleyici araçlar ve yöntemler kullanılarak gerekli önlemler alınabilmektedir.

Eski Binaya Sismik İzolatör Eklenebilir mi?

Mevcut kullanımdaki binalara da deprem izolatör sistemi eklenebiliyor. Binaların deprem güvenliği yeterli bulunmazsa, deprem izolasyonu uygulanmadan bu tür binaların güçlendirilmesi gerekiyorr. Fakat bina çalışır durumdayken güçlendirmenin mecbur olduğu durumlarda binanın içerisindeki bütün operasyonlar devam ederken, binanın temel seviyesinde sonradan sismik izolatör ilave edilerek bina depremin bütün sarsıcı ve yıkıcı etkilerinden korunabilir.

Sismik İzolatör Çeşitleri Neler?

Sismik izolatörler temel olarak iki tiptir. Bunlardan biri kauçuk sismik izolatörler, ikincisi eğri yüzeyli, sürtünmeli sarkaç tipi dediğimiz metalden yapılmış sismik izolatörlerdir. İkisinin de özellikleri birbirine son derece benzer. Her ikisi de sismik izolasyon (deprem izolasyonu) teknolojisi uygulamasında güvenli bir şekilde kullanılabilir.

Sismik İzolatörün Ömrü Ne Kadar?

İzolatörlerin servis ömrü evlerin ömrü kadardır. Servis ömrü boyunca  izolatörlerde herhangi bir sıkıntı olduğunda izolatörler rahatlıkla değiştirilebilir. Buna göre montajları yapılmaktadır. Tıpkı binanın diğer yapı elemanlarında sıkıntı olduğunda değiştirildiği gibi sismik izolatörü de değiştirmek mümkün.

Sismik izolatör üreten firmalar araştırıldığında da ülkemizde sismik izolatör üreten üreticilerin olduğunu görüyoruz. Türkiye'de eğri yüzeyli sürtünmeli sarkaç sistemi olan sismik izolatörler üretiliyor. Sismik izolatörlerin 5 yılda bir bakıma ihtiyaçları vardır. Sismik izolatörlerin bakımı, izolatörlerin çeşidine göre değişmektedir. Bu bakımlar kompleks ya da maliyetli bakımlar değildir. Özellikle olası büyük ya da orta şiddette olan deprem sonrası üreticinin gelip izolatörleri kontrol etmesi gerekmektedir. Ayrıca deprem olmasa dahi yıllık ve 5’er yıllık periyodik bakımların yapılması gerekmektedir.

Depremin Ekonomik Maliyeti Ne Kadar? Türkiye’nin Deprem FaturasıKahramanmaraş merkezli deprem felaketinin Türkiye'ye olan maliyetine ilişkin öngörülere haberimizde yer verdik.