Asgari ücret ne kadar oluyor? İşte senaryolar

Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücreti belirleme çalışmalarında süreç, bugün saat 14.00'te Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndaki ilk toplantıyla başlayacak. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in başkanlığında yapacağı toplantıda işçileri, Türk-İş temsil edecek.

Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, asgari ücretin en düşük 7 bin 785 lira olması gerektiğini 2 gün önce açıklamıştı. Atalay, "Bu rakam kırmızı çizgi. Bu rakamın altında bir konuyla ilgili masada olmayız" demişti. Atalay'ın dile getirdiği asgari ücret, mevcut asgari ücrete yüzde 40 zam yapılmasıyla mümkün. 2022 yılının Temmuz ayından bu yana asgari ücret, 5 bin 500 lira. Bu rakama yüzde 40 zam yapılması halinde, 2023 yılının asgari ücreti Türk-İş'in kabul edebileceği seviye olan 7 bin 700 lira olacak.

Asgari ücretin belirlenmesinde enflasyon oranı da etkili oluyor. Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde asgari ücret zamları da işçilerin artan harcamalar altında ezilmemesi için artırılıyor. 2021 yılı enflasyonu yüzde 36,08 olarak gerçekleşmişti. Ancak aynı yıl asgari ücrete yaklaşık yüzde 50 oranında zam yapılmış ve asgari ücret 2 bin 825 TL'den 4 bin 253 TL'ye çıkarılmıştı.

TÜİK’in açıkladığı son verilere göre Kasım ayı genel enflasyon rakamı 2,88, yıllık enflasyon rakamının ise yüzde 84,39. Asgari ücretin enflasyon oranında artması demek, 2023 yılının açıklanacak asgari ücretinin 9 bin 900 lira olması anlamını taşıyor. Ancak yetkilileri açıklamasına bakılırsa bu oranda bir artış pek de mümkün gözükmüyor.

Kamuoyunda ağır basan beklenti asgari ücrete yüzde 50 oranında zam yapılması yönünde. Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici de geçtiğimiz günlerde bu yönde bir açıklama yaparak, "Beklentimiz enflasyon + yüzde 20 refah payı belirlenerek yani yüzde 40-50 arasında bir artış ile asgari ücretin rahatlatılması olacak" demişti. Asgari ücrete yüzde 50’lik zam yapılırsa 2023 yılının asgari ücreti; 8 bin 250 liraya çıkacak.

Asgari ücretle ilgili bir diğer senaryo ise, yüzde 60'ın üzerinde zam oranıyla asgari ücretin 9 bin lira seviyesine çıkarılması. Bu rakamın ise işverenlere getireceği yük nedeniyle tercih edilmeyeceği de dile getirilen görüşler arasında.

Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 6 bin 471 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanıyor.

Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 7 bin 603 lira 43 kuruş. Bunun 6 bin 471 lirası brüt asgari ücret, 1003 lira 1 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 129 lira 42 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.