Yeni yılda yanlış umut sendromuna dikkat!

 Yeni yıl kararlarınıza dikkat. Çoğu insan için yeni bir yıl yeni başlangıçlar anlamına geliyor. Yılın bu döneminde pek çok kişi hayatında ya da kendinde memnun olmadığı şeyleri değiştirme yolunda önemli kararlar alıyor. İnsanlar başlangıçları sever ve yeni başlangıçlara vesile arar. Yeni bir başlangıç yapıp başka bir hayata adım atmak ister. Bu istek ve kararların en yoğun olduğu dönemler ise yeni yılın ilk günleridir. Karar almak kolay gibi görünse de bu kararları uygulamak o kadar da kolay değildir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde insanların yaklaşık yüzde 40’ı yeni yıl kararları almaktadır. Bu kararların yüzde 40’ını daha sağlıklı bir diyet ve daha fazla egzersiz; yüzde 15’ini daha sağlıklı alışkanlıklar edinmek ve yüzde 35’lik bir bölümünü de iş ve para konularında alınan kararlar oluşturmaktadır. Bu kararların uygulanmasında başarı oranları oldukça düşüktür. Kararlarını uygulamaya devam edenlerin oranı bir hafta sonra yüzde 77’ye düşmektedir. Şubat ayı başlarında bu oran yüzde 64’e; Nisan ayı başlarında ise yüzde 50’lere düşer. Kararların alınmasından iki yıl sonra kararlarını uygulamaya devam edebilenlerin oranı ise yüzde 19 civarına inmektedir. Kararlarını kalıcı olarak uygulayabilen oranı ise tahminen yüzde 8 civarında kalmaktadır.

Yeni yıl kararlarının hayata geçirilmesi için kaçınılması gereken ilk şey “yanlış umut sendromuna” yakalanmamaktır. Yanlış umut sendromunun en temel özelliği insanın kendisini değiştirmesinin kolay olduğu; hedefler ne kadar yüksek olursa motivasyonun da o kadar yüksek seviyede olacağı ve bunun sonucunda da başarı ihtimalinin de daha büyük olacağı yanılgısıdır. Bu sendromun bir başka belirleyici özelliği de tekrar tekrar yaşanan başarısızlıklara rağmen kişinin tekrar tekrar aynı kararları almasıdır. Büyük kararlar alındığında duyulan heyecan ve bu kararları diğer insanlara ilan etmenin getirdiği gurur okşayıcı duygular bir çeşit bağımlılık bile yaratabilmektedir.

Karar uygulama sürecinin haz ve doyum da içermeli: Bu öğle arası yürüyüşleri büyük ihtimalle kişiye haz verecektir. İçilen lezzetli bir kahve bu hazzı daha da arttıracaktır. Haz ve doyum arayışı doğamızın inkâr edemeyeceğimiz bir özelliğidir. Onu inkâr etmek başarısızlığı garantiler.

Eğer kilo vermek istiyorsanız evinizde yüksek kalorili sağlıksız gıdaların bulunmamalısınız. İnternette gezinmek yerine kitap okumak istiyorsanız cep telefonunuzu diğer odada bırakmalısınız.

Kararlarını hayata geçirebilen insanların ortak bir özelliği tökezlediklerinde pes etmemeleridir. Kararlarını gerçekleştiremeyen insanlar ‘ya hep ya hiç’ şeklinde olaylara yaklaşmakta, ufak bir tökezlemede motivasyonlarını yitirip kararlarından vazgeçmektedirler.

Günlük yürüyüş ortalaması birkaç kilometreyi bile bulmayan birinin yeni yılda maratoncu olma kararı alması başarısızlığa giden yolu garantiler. Hayatınızda yapacağımız küçük bir değişiklik büyük bir fark yaratabilir. Sadece haftada üç dört gün yirmi otuz dakika tempolu bir yürüyüş yaparak bile kalp-damar sağlığınızı çok daha iyi bir yere getirebilirsiniz. Günde sadece on beş dakika okuyarak bir yılda ciltlerce kitabı devirebilirsiniz.

Uygulanabilir bir plan yapmak bu işin olmazsa olmazıdır. Örneğin yapmayı planladığınız yürüyüşü nerede ve ne zaman yapacaksınız? Öğle araları işyerine birkaç kilometre uzaklıkta bir kafeye tempolu bir yürüyüşle gidip kendinize bir kahve alıp gelmek gibi pratik bir plan çok şeyi değiştirebilir. Hedeflere fazla anlam yüklenmemeli: Onlarca kilo verdiniz, bütün klasikleri okudunuz, maratoncu oldunuz, altı yabancı dil öğrendiniz diye dünya bambaşka bir dünya haline gelmez; bunlar sizi çok daha mutlu bir insan yapmaz.

Yeni yıl kararlarının çoğu maalesef kişisel ve yüzeysel kalmaktadır. Bu sene “başka insanlara daha faydalı olmaya çalışacağım” ya da “yakınlarımı daha dikkatle dinleyip anlamaya çalışacağım” veya “insanlarla ilişkilerimde sorun yaratan bir özelliğimle incinmeden korkmadan yüzleşeceğim ve değiştirmeye çalışacağım” gibi yeni yıl kararları almaya çalışın. Bu türden kararların daha hakiki mutluluklar getireceğini unutmayın.