Yaşı gelen primi eksik emekli adayları nasıl toplu para alabilir?

Çalışanların emekli olabilmeleri için belli gün sayısında prim ödemeleri gerekiyor. Tabi bunun yanında yaş ve yıl şartını da yerine getirmeleri lazım. Bazı sigortalılar yeterli çalışma imkanı bulamadıkları için gereken prim gününü dolduramıyor.

Bu sigortalıların emekli olmaları için sistem askerlik, doğum borçlanması gibi imkanlar da sunuyor. Buna rağmen yine de şartları tamamlayamayan milyonlarca vatandaş var. Bu vatandaşların çalışma imkanları da yoksa ödedikleri primler boşa gitmiyor. SGK bu primleri toplu olarak sigortalıya geri ödüyor. Memurlarda ise bu durum kesenek iadesi şeklinde oluyor.

Toplu parayı alabilmek için 2 şart gerekiyor:

1) Sigortalı olarak bir işyerinde çalışmıyor olmak ya da kendi işini (Bağ-Kur) yürütüyor olmamak.

2) Emeklilik için gerekli olan üç şarttan ikisini yani yıl (erkekler için 25, kadınlar için 20) ve yaş şartını tamamlamış olmak.

Bu şartları taşıyanlar eğer gerekli primleri tamamlamışlarsa zaten emekli oluyorlar. Ancak primleri eksik ise ve tamamlama imkanı da yoksa paralarını geri alabiliyorlar. Bunu vefat eden sigortalıların kanuni mirasçıları da yerine getirerek parayı alabiliyor. Tabi kanuni mirasçılarına ölüm aylığı yani dul ve yetim maaşı bağlanmamış olması gerekiyor.

Parayı talep etmek için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) dilekçe ile başvurmak gerekiyor. SGK bu işlemi kendiliğinden yapmıyor. O yüzden mutlaka dilekçe ile başvuruluyor. Kurum durumu inceleyip şartları taşıdığınızda geri ödeme yapıyor.

Eski SSK'lılar (4A) için 2008'den önce kendi adına ödenen hem işçi hem de işveren primi, 2008'den sonra ise sadece işçi primleri geri ödeniyor. Bağ-Kur'lular (4B) için tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor. Bu primler sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için olanlardan oluşuyor.

Sağlık için ödenen primler (GSS) ve yapılan doğum, askerlik gibi borçlanmalar geri iade edilmiyor. Toplu para alanlarda emeklilik için her şey bitmiş olmuyor. Paranızı aldıktan sonra çalışmaya başlarsanız bu kez 'ihya' sistemi devreye giriyor. Arasını aldığınız prim günlerinizi yeniden ödeyerek mevcut primlerinize ekleyebiliyorsunuz.

Bu ödemelerde SGK geçmişten bu güne kadar geçen zaman için bir faiz işletmiyor. Ancak yatırdığınız primler güncelleme katsayısına göre yeniden belirlenip miktardaki düşüşler gideriliyor. (Kaynak: Faruk Erdem / Yeni Asır)