Eviniz depreme dayanıklı mı? Nasıl anlaşılır?

Kahramanmaraş merkezli depremin ardından 10 ilde birçok bina yıkıldı birçok bina ise hasar aldı. Deprem bölgesinde yıkılan bir çok evin yanı başında hemen hiç hasar almadan duran evler de var. Depreme dayanıklı ev alabilmek için nelere dikkat etmeliyiz?

• Binanın kat mülkiyetinin olup olmadığını kontrol edin.

• Hangi yıl inşa edildiğini kontrol edin.

• İnşaat yönetmeliklerine uygun olup olmadığını kontrol edin.

• Bulunduğu lokasyonun deprem riskini araştırın.

• Binanın temel ve kolonlarını kontrol edin.

• Bodrum katını inceleyin.

• Kat planını kontrol edin.

• Önceden hasar görüp görmediğini araştırın.

• Yalıtım sistemini kontrol edin.

• Zemin katında dükkan varsa duvar yıkımı olup olmadığını kontrol edin.

Kat mülkiyeti tapusu çıkarabilmek için iskan belgesi bulunması mecburidir. Yani kat mülkiyetine sahip bir konut, bina planı ve mevzuatlara uygun bir şekilde tamamlanmıştır. Ancak kat mülkiyetine sahip olsa dahi konutta veya bina sonradan değişiklik yapılmış olabilir. Bunun için sadece kat mülkiyeti olması her zaman konutun ilgili mevzuata uygun olduğu anlamına gelmez.

Bir de konutun yapıldığı yıl özellikle 2001'den öncesi kat mülkiyetinin olması depreme dayanaklı olduğu anlamına da gelmez. Çünkü yıllara göre kat mülkiyeti alma şartları değişiklik gösteriyor ve 2001 yılından önce konutların depreme dayanıklı inşa edilmesi ile alakalı kapsamlı bir mevzuat bulunmuyor.

1999 Marmara Depreminden sonra inşa edilen yapılar için 2001'de bir yönetmelik yayımlandı ve yapılara bazı kriterler getirildi. Bu sebeple binanızın 2001 yılından önce mi sonra mı inşa edildiğini kontrol etmelisiniz.

Not: 2001 sonrası yapılan bütün binaların, kat mülkiyeti olsa dahi depreme dayanıklı olduğunu söylemek doğru değildir. Kesin bir sonuca ulaşmak için mutlaka uzmandan destek almalısınız.

Projede planlanmış kat planlarına uyulmayan binaların depremden hasar görme ihtimali daha yüksek olabilmektedir. Örnek; proje kat planında 5 katlı olup yapılan binanın 7 katlı olması risk oluşturur.

Kat sayısına ek olarak, projedeki kolonların planlanan aralıkları ve kalınlıkları da plana uygun yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir. Dahil olunan proje inşaat halinde ise, projenin zemin raporunu ilgili kişilerden istenerek kontrol edilmeli.

Hasar raporu ile birlikte önceki dönemlerde deprem ve çeşitli nedenlerden binanın hasar alıp almadığını öğrenin. Bu sayede, binanın aldığı hasarların detaylarını ve hasarın ne kadar geçerli olup olmadığını görebilirsiniz.

Zemin katın ve kolonların kontrol edilmesi  binanın temeliyle ile alakalı bilgi sahibi olmanıza yardımcı olabilir.

Evin zeminindeki kolonlarda herhangi bir çatlak olması veya zemin katın 3 metreden yüksek olması durumunda bir uzmandan yardım alabilirsiniz. Ayrıca, zemin katının her yerinin duvar olması gerekiyor. Dükkân vesaire için yapı duvarları yıkılarak bölmelerin kullanılması binanın depreme karşı dayanıklı olmasını olumsuz etkiliyor.

Binanın bodrum katını nemli ya da kötü durumda olması, depreme dayanıklılık açısından tehlike oluşturabilir. Bu yüzden bodrum kata inip nem, rutubet var mı bakmalı ve yalıtım sistemlerini kontrol etmelisiniz.

Özellikle binada su yalıtımı olmaması durumunda; sel, yağmur gibi durumlarda binanın temeli giderek bozulabilir ve olası depremde risk oluşturabilir.

Deprem güvenliği için yerleşim yerlerini titizlikle seçmeliyiz. Ülkemiz topraklarının %92’si deprem riski taşıyor ancak burada önemli olan, daha az riskli bölgelerin yaşamak için tercih edilmesidir. Deprem riski oranı ile birlikte toprak yapısını da incelemeli ve bir uzmandan yardım almalısınız.

Mevcutta oturulan, kiralanması ya da alınması düşünülen konutun deprem riski açısından sorgulamak için AFAD deprem risk raporları e-devlet üzerinden incelenebilir. Bunun için yapılması gereken e-devlet şifresiyle sisteme giriş yaparak "AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritaları" bölümüne risk kontrolü yapılacak konutun adres bilgilerini girmek gerekir.

Bina sağlamlık testi hakkında detaylı bilgi almak için bina sağlamlık testi yazımızı ziyaret edin.

İster ev sahibi, ister kiracı olsun Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) haricinde, konut sigortası yaptırmaya dikkat edilmeli. Konut sigortası herhangi bir olumsuz durumda büyük maddi hasarlardan kurtaracaktır. Ana teminatlar ve ek teminatlar ile konut sigortası kapsamı daha da genişletilebilir. Böylece hem ev hem de eşyalar olası bir depreme karşı güvence altına alınmış olur.