Hayatlarımızı şekillendiren 11 etken

Evet, doğru okudunuz. Yediğimiz yemekler hayatımızı şekillendiriyor. Yetersiz veya sağlıksız beslenme sağlığımızı pek çok açıdan etkiliyor. Kimi hastalıklara davetiye çıkarmasının yanı sıra beslenmemiz akıl sağlığımız, enerji seviyemiz, cilt sağlığımız ve genel iyilik halimizle doğrudan bağlantılı. Kısa vadede ise yetersiz veya sağlıksız beslenme stres, yorgunluk ve çalışma kapasitemizi etkiliyor.

Kitaplar, sayfaları içinde ufkumuzu genişleten, empatimizi geliştiren, genel kültürümüzü arttıran, yaratıcılığımızı zenginleştiren ve bize ilham veren bir gücü barındırıyor. Bu yüzden hayatınızı iyileştirmenin yollarını arıyorsanız kitaplar yardımcınız olabilir.

İnançlar, kanıt aramadan doğru olduğuna kendimizi ikna ettiğimiz düşünce kalıpları, hayata dair varsayımlarımızdır ve bu varsayımlar düşüncelerimizi ve davranışlarımızı ciddi anlamda etkiler. Gerçekliğimizi şekillendirir, neyi nasıl algıladığımızı, kiminle ne şekilde ilişki kuracağımızı ve karar alma mekanizmamızı belirler. Neye, neden inandığımızı sorgulamak kendimizi daha iyi tanımamıza ve hayatta yeni bakış açıları kazanmamıza yardımcı olur. 

Gittikçe artan medya tüketimimizi ve bize etkilerini üç ana sınıfta toplayabiliriz. Örneğin haberler bizleri dünyada olup bitenler hakkında bilgilendirirken bu, kimi insanlarda anksiyete, stres ve umutsuzluk yaratabilir. Eğlendirici medya adını verdiğimiz film, dizi veya bilgisayar oyunları bizi rahatlatırken bağımlılık yaratarak zaman yönetimimizi olumsuz etkileyebilir. Sosyal medya platformlarında geçirdiğimiz zamansa arkadaşlarımız ve ailemizle bağlantıda kalmamızı sağlarken kendimizi ekranda gördüğümüz kişilerle kıyaslamamıza ve özgüven eksikliğine sebep olabilir. Bu sebeple neyi ne kadar süreyle tükettiğimize ve bizde nasıl etkiler yarattığına dikkat etmeliyiz.  

Kişinin hayatında kendine hedef koyması pek çok açıdan önemlidir ve kişisel ve profesyonel gelişimimizin temellerini oluşturur. Hedefler hayattaki yönümüzü belirleyerek bize motivasyon sağlar. Bu hedefler doğrultusunda ilerlemek ve arzu ettiğimiz sonuçları hayatımızda görme isteğimiz bizi bu yönde eylemler atmaya, yeni yollar bulmamıza ve zihinsel anlamda kendimizi güçlendirmemize yardımcı olur.

Sosyal medya platformlarında takip ettiğimiz profiller kişisel algımızı şekillendirir. Zamanla içeriklerini tükettiğimiz kişilerin veya hesapların görüşlerini ve savundukları değerleri benimseriz. Bu sebeple zihin ve ruh sağlığımızı olumlu yönlerde etkileyen, ilgi duyduğumuz alanlarda yeni şeyler öğrenmemize yardımcı olan, bizi "yukarı çeken" içerikleri tüketmek önemli. 

Deneyimler inançlarımızı ve değerlerimizi belirler. Bu da gerçeklik algımızı ve dolayısıyla kararlarımızı. Dolayısıyla her kişinin durumlar karşısında önceki hayat deneyimleri ve bu deneyimlerden çıkarımlarına bağlı olarak şekillenmiş kendine özgü bakış açıları vardır.

Alışkanlıklarımız kendimizi ve etrafımızdaki dünyayı nasıl algıladığımızı şekillendirir. Tıpkı deneyimlerimiz ve inançlarımız gibi alışkanlıklar da davranış şeklimizi ve karar mekanizmamızı etkiler. Sürekli tekrarlanan eylemler ve düşünce kalıpları benliğimizin parçası haline gelir.

İçinde bulunduğumuz çevreyi beş faktöre bölebiliriz. İlki, çevre estetiği. Örneğin vakit geçirdiğimiz ortamlar dağınık, pis, karanlıksa bu mental sağlığımızı ve daha uzun vadede fiziksel sağlığımızı olumsuz etkiler. İkincisi duyusal çevre. Ortamdaki ışık, sesler, kokular, renk paleti nasıl hissettiğimizle doğrudan bağlantılıdır. Üçüncü faktör insanlar, kendimizi kimlerle çevrelediğimiz. Tartışmalar, anlaşmazlıklar veya güvenilmez insanlarla vakit geçirmek mental stresin yanı sıra vücudumuzdaki stres hormonlarını da tetikleyerek bizi hasta eder. Dördüncüsü kültür ve değerler. İnsan sosyal bir varlık olduğundan kültürel ve ahlaki değerlerini paylaştığı ortamlarda olması onun diğer insanlarla bağ kurmasına ve kendini güvende ve onaylanmış hissetmesine katkıda bulunur. Beşinci faktör aşinalık. Zor bir ilişki veya düzensizlik size geçmişteki benzer anları hatırlatıp strese sokarken olumlu bağlantılar, evimizde güzel anıları olan objeler bulundurmak, ailemizin fotoğrafları vs mutlu ve huzurlu kalmamızı sağlar. 

Araştırmalar, bağırsak sağlığımızın kalp, ciğer ve neredeyse diğer tüm organlarımızın iyi haliyle olduğu kadar duygu durumumuzla da doğrudan bağlantılı olduğunu gösteriyor. Dengesi bozulmuş bağırsak mikrobiyomu tiroidden romatizmal bozukluklara, immün rahatsızlıklardan diyabete kadar pek çok hastalığa sebep olabiliyor. Sindirim yolunun beyne gönderdiği sinyaller modumuzu, bilişsel ve davranışsal kalıplarımızı etkiliyor. Bu sebeple bağırsaklarımızdaki iyi bakterilerin çoğunlukta olduğu bir dengeyi oluşturmak hayatımızın her alanında iyi olmak için önemli.

Çevre faktöründe de bahsettiğimiz gibi kendimizi hangi insanlarla çevrelediğimiz, gelişimimiz söz konusu olduğunda büyük önem taşıyor. Kendimizi hayata olumlu bakan, sevgi dolu, başarılı, hedefleri olan insanlarla çevrelediğimizde otomatik olarak bu, profesyonel hayatımızdan romantik ilişkilerimize kadar bizim hayatımıza da sirayet eder. Onlardan ilham alırız, öğreniriz, onları örnek alır ve daha iyi bir versiyonumuz olmak için çabalarız.