DEHB ile Para Yönetimi

Yapılan araştırmalar DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu veya ADHD)'li bireylerin DEHB'li olmayanlara göre fatura ödemelerini kaçırma olasılığının neredeyse üç kat daha fazla olduğunu, ayrıca bu bireylerin bütçeye bağlı kalmakta üç kattan fazla, impulsif (dürtüsel) harcama yapma konusunda ise dört kat daha fazla zorluk yaşadıklarını gösteriyor.

Neyse ki DEHB belirtilerinizi kontrol etmenize yardımcı olacak beceriler öğrenmek mümkün. Günlük alışkanlıklarınızı iyileştirmeye, güçlü yönlerinizi tanımaya ve bu yönlerinizi kullanmayı öğrenmeye, daha verimli çalışmaya ve başkalarıyla daha iyi iletişim kurmaya yardımcı olacak teknikler geliştirebilirsiniz.

İşte DEHB ile para yönetimi konusunda işinize yarayabilecek beş ipucu:

DEHB'in en yaygın belirtilerinden biri olan dürtüsellik, bazen ihtiyacınız olmayan şeyleri satın almanıza yol açıyor olabilir. Özellikle sık çevrimiçi alışveriş yapanların kredi kartı bilgilerini cihazlarına veya alışveriş sitelerine kaydetmeleri, alışverişi çok kolay hale getirir ve bu da kontrolsüz harcamaların daha sık ve kolay şekilde gerçekleşmesine sebep olabilir.

Çözüm: Kredi kartı bilgilerinizi cihazlarınızdan ve alışveriş sitelerinden kaldırın. Böylece her alışveriş yapmak istediğinizde kredi kartınızı bulup bilgileri manuel olarak girmeniz gerekecek. Bu, küçük de olsa dürtüsel harcamanın önünde bir engel oluşturur ve sizi, bu ürüne gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını düşünmeye sevk edebilir.

Bir diğer önlem, bankanızdan yeni bir kart talep etmek olabilir. Numarası farklı bu yeni kartınız eski kart bilgilerinizin kayıtlı olduğu sitelerde geçerli olmayacağından bilgileri güncelleme dürtüsüne karşı koyun ve yeni kart bilgilerinizi kaydetmeyin.

DEHB'li bireyler ilgilerini çekmeyen görevlere odaklanmakta zorlanırlar. Bu da finansal analiz yapmayı ihmal etmelerine neden olabilir.

Çözüm: Bu tür görevler için sorumluluğu paylaşmak faydalı olabilir. Örneğin Monay para yönetim uygulamasını kullanmak işinizi kolaylaştırabilir. Ücretsiz indirilebilen bu uygulamaya harcamalarınızı kaydederek nerelerden tasarruf edeceğinizi görebilirsiniz

DEHB ile yaşayanlar için bir işe başlamak daha fazla enerji gerektirdiğinden görev başlatmak zor olabilir, bu da para yönetimini kolayca göz ardı etmenize neden olabilir.

Çözüm: "15 Dakika Kuralı"nı deneyin. Basit bir kavram, ama işe yarıyor. Sürekli ertelediğiniz işler için kendinize "15 dakika boyunca herkes işini yapabilir,” deyin ve başlayın – sadece 15 dakika.

15 dakika göz korkutucu olmayan bir süre. Bir kez başladığınızda zaman dolduğunda durmak istemeyeceksiniz. Bunu, tepeden yuvarlanan bir topa benzetebiliriz. Topu yuvarlamak için önce biraz enerji harcamak gerekir. Top hareket etmeye başladığındaysa aşağıya doğru inerken doğal olarak hızlanır.

DEHB'li bireylerde yaygın görülen “zaman körlüğü”, bir görevin ne kadar süreceğini doğru tahmin etmeyi zorlaştırabilir. Bu da geç kalmaya ve fatura ödemelerinde aksaklıklara neden olabilir.

Çözüm: Zaman körlüğü genellikle beynimizin odaklanma ve karar verme gibi işlevlerden sorumlu olan prefrontal korteksindeki aktivite eksikliğinden kaynaklanır. Bu nedenle işleri kolaylaştırmak için tüm faturalarınızı otomatik ödeme talimatıyla ödeyin, böylece unutma, gecikme, faiz binmesi gibi dertleriniz olmaz.

Bir adım daha ileri gidin ve birikimlerinizi düzenli hale getirmek için otomatik ödeme talimatı oluşturun. Birçok kişi ay sonunda para kalmadığı için tasarruf edemediğini söyler. Bu yüzden birikim hesabınıza para aktarımlarınızı maaş gününde hesaptan çıkacak şekilde ayarlayın. Bu yöntemle para siz bir şey yapmadan hesabınızdan çıkar, birikiminiz değerlenir, siz de kalan para ile geçinmek zorunda kalırsınız. Bir süre sonra bu duruma alışacak ve aradaki farkı bile hissetmeyeceksiniz.

"DEHB felci" olarak bilinen durum birçok nöroçeşitli bireyin yaşadığı erteleme halini tanımlar: Bir işi yapmanız gerektiğini bilir ve yapmak istersiniz, ancak bir türlü ilerleme kaydedemezsiniz (başlamak da dahil). Bu, tembellikten değil dopamin eksikliğinden kaynaklanır.

Çözüm: Beraber çalışmanın gücü yadsınamaz. Bu çalışma biçimi çoğu insan için faydalıdır, ancak özellikle DEHB'li bireyler için bir (veya birçok) "çalışma arkadaşı"na sahip olmak çok güçlü bir motivasyon kaynağı olabilir.

Bir çalışma arkadaşı aynı odada fiziksel ya da sanal olarak yanınızda bulunan bir kişi olabilir. Sadece ev işi ya da profesyonel projeler için değil, bütçe oluşturma, fatura ödeme veya finansal planlama için de işe yarar.