Kredi notu nasıl yükseltilir?

Kredi notunuz, Kredi Kayıt Bürosu (KKB) ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından kayıt altında tutulmaktadır. Kredi notunuz hesaplanırken bankalara olan borçlarınızın ödeme düzeni, borç miktarının durumu, kullandığınız kredilerin ne için olduğu, kredi kartınızın limiti gibi başlıklar ve risk raporu göz önünde bulundurulmaktadır. Sabit bir puan olmayan kredi notu, bankalarla olan ilişkinize göre aylık olarak değişir, düşebilir ya da yükselebilir.

Kredi verecek olan bankalar, en çok kredi notuna önem verir. Kredi puanının düşük ya da yüksek olmasındaki en önemli kıstas, kredilerin zamanında ödenmesidir. Kredi puanının hesaplanmasında kredilerin düzenli ödenmesinin önemli bir payı vardır. Tüm kredili işlemlerin ödemesini zamanında ve düzenli olarak yapan kişiler, kredi puanı konusunda sorun yaşamaz. Kredi notu konusu, yalnızca bankalar ile ilişkilendirilse de farklı alanlarda da kişilerin karşısına çıkabilir. Ev ya da araç kiralarken, cep telefonu veya beyaz eşya alırken de önemli bir göstergedir. Örneğin kiralık ev konusunda kişinin kredi notu mülk sahibine güvenilirlik konusunda bir fikir verir.  

Kredi alırken tek önemli ölçüt kredi notu olmasa da bankalar, en çok kredi notuna önem verir. Kredi notu dışında ek gelirlere, hane halkının gelirine, çalışma durumunuza da kredi verirken dikkat edilir. Bankalar, dönemsel olarak bu kurallarını esnetebilir.

Bankalar kendilerinden borç isteyen müşterilerinin öncelikle kredi sicilini incelemeye alır ve geçmiş veriye bakarak kişinin kredi notunu saptarlar. Kredi notu; finansal bir borca girmeye kalktığınızda bu ödemeyi nasıl yapacağınıza dair performansınızı geçmiş dönemlerin verisiyle ortaya koyan bir göstergedir. Türkiye'de kredi notu, bankaların ortaklığı ile kurulan Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından belirlenir. KKB'nin hizmet verdiği Findeks tarafından son kullanıcılara bildirilir. Bu not kişiden kişiye, 1 ile 1900 arasında değişiklik gösterirken, en düşük not olan “1” kişinin en fazla risk taşıyan müşteri profiline ait olduğunu, 1900 ise borçlarına en sadık, en güvenilir kişi olduğunu anlatır. Bankadan bankaya değişse de, bankalar kredi notu 900’ün altındaki müşterilere kredi vermekten çekinirler.

Kredi puanının düşük ya da yüksek olmasındaki en önemli kıstas, kredilerin zamanında ödenmesidir. Kredi puanının hesaplanmasında kredilerin düzenli ödenmesinin önemli bir payı vardır.  En az düzenli ödeme kadar önemli olan bir başka konu ise kişinin ödemekle yükümlü olduğu mevcut borçlarıdır. Düzenli ödeme gibi kişinin toplam borcu da kredi puanının belirli bir oranını oluşturur. Bu da borçluluk azaldıkça kredi puanının yükseldiği anlamına gelir. Sık kredi kullanmak da kredi puanını etkileyen faktörler arasında yer alır. Kredi kullanım yoğunluğu, kredi puanına belirli bir oranda etki eder.

Kredi kartı limiti ve dönemsel kart borcundan bağımsız olarak kredi kartının ödeme düzeni, kredi notuna da yansır.

İhtiyaç kredisi gibi daha yüksek taksitlere sahip krediler de aynı şekilde değerlendirilir. Geçmiş dönemde kullanılan ev, ihtiyaç kredisi gibi kredilerin geri ödeme düzenini sağlamış olmak, kredi notunuzu yükseltir. Kredinin türü ne olursa olsun ödemelerin düzensizliği, piyasada güvensiz bir görüntü verir ve bu durum, kredi puanına olumsuz yansır. Bankaların ödeme alışkanlığına dair fikir sahibi olmadığı durumlarda ilk aylardaki ödemelerin düzeni de kredi notuna olumlu etki eder. Limiti ne olursa olsun açılan ilk kredi kartının ödemelerini düzenli yapmak, kredi notunun kolayca yükselmesini sağlar.

Kredi kartı limitinin neredeyse tamamını kullanıp bankalara sürekli borçlu konumda olmak ise kredi notunun düşmesine neden olabilir. Son beş yıldaki finansal hareketler baz alındığı kredi notu hesaplamasında meydana gelebilecek en olumsuz durum ise ödemelerin gecikerek kanuni takibe girmesidir. Güvensizliğe yol açan bu durum, beş yıl boyunca kişinin finansal geçmişinde yer alır ve kredi notunun riskli grubuna girmesine neden olur.

Kredi notunu yükseltme adımlarını atarak kredi puanınızda değişiklik yapabilmeniz yaklaşık 3 ay sürer. KKB, bireysel ve ticari kredi notlarını 3 ayda bir günceller. Güncelleme sonrasında istatistiksel veriler de su periyodu sonrasında sistemdeki bankalar ile verileri paylaşır. Findeks kredi puanınızı ortalama 90 günde nasıl yükseltirsiniz?

Uzun süre borçlu kalmayarak, düzenli ödemeler yaparak, hesabınızda para bulundurarak ve kredili ürünleri sık sık kullanarak KKB puanı yükseltme mümkündür. Kredi notu ayda 150 puana kadar artırmanız mümkün. Kredi notunu yükseltmek için aşağıdaki adımlar uygulanabilir:

Kredi skoru yükseltme yöntemlerinden biri de kredi kartını doğru bir şekilde kullanmaktır. Kredi kartınızı hiç kullanmazsanız notunuzun yükselmesi mümkün değildir. Alışverişlerinizi nakit yapmak yerine kredi kartı kullanabilirsiniz ve nakit paranızla kredi kartı borcunuzu düzenli şekilde öderseniz kredi notunuz kısa sürede yükselecektir.

Kredi notunu yükseltme yollarından en önemlisi bankalara olan tüm borçlarınızı zamanında ödemektir. Kredi kartı ödemelerinizi zamanında yaparsanız, kredi notunuzu kolay bir şekilde yükseltebilirsiniz. Kredi kartlarınızın sadece asgari borcunu değil tüm borcunu öderseniz borçlarına sadık bir müşteri imajınız artacaktır. Kredi kartı ve kredi hariç elektrik faturası, su faturası gibi ödemelerinizi düzenli olarak yapın. Bu ödemelerin doğrudan bir etkisi olmasa da borçlu görünmemek bankalar açısından olumlu olarak karşılanacaktır.

Kredi puanınızı çalıştığınız banka aracılığıyla ya da Findeks üzerinden rapor talep ederek öğrenebilirsiniz. Kredi notu ve anlamları ise şöyledir:

1-699: En Riskli
700-1099: Orta Riskli
1100-1499: Az Riskli
1500-1699: İyi
1700-1900: Çok İyi

Var olan kredileriniz ya da kredi kartlarına ait borçlarınızın ödemelerini düzenli yapabilmeniz kredi notu açısından çok önemli. Borcunuzun asgarisini değil de tamamını ödemeniz size ekstra avantaj sağlayacaktır. Ödemeler için bir banka hesabı açıp tüm fatura ödemelerinizi bu hesap üzerinden yapabilirsiniz. Otomatik ödeme talimatını tercih etmeseniz de faturalarınızı kredi kartı ya da hesap kartıyla yapabilirsiniz. Bu şekilde yapacağınız düzenli ödemelerin kredi notunuza artı yönde etkisi olacaktır.

Kredi puanınızı artırmanın bir diğer yolu da dönemli ve düşük miktarda kredi almak ve taksitleri zamanında ödemekti. Özellikle düşük faizli ve düşük miktarlı krediler kredi notunuzu yükseltmek için oldukça faydalı olacaktır. Ayrıca vadesiz hesabınızda aktif olarak para giriş çıkışının olmasını sağlayın ve kredi çekmeden önce banka hesabınızda toplu para tutmaya çalışın.

Eğer bankacılık ürünlerinin hiçbirini kullanmıyorsanız da düşük limitli bir kredi kartı çıkarıp bu kartla yapacağınız harcama ve fatura ödemeleri kredi notunuzun ve Findesk notunuzun yükselmesine yardımcı olacaktır.

Kredi kartı limitlerinizi çok yüksek tutmayın. Çünkü yüksek limitin kredi notuna etkisi yoktur. Sadece düzenli bir şekilde kart ödemesi yapmak kredi notunuzu yükseltecektir.

Aynı anda birden fazla bankaya kredi başvurusu yapmaktan kaçının. Bu, bankaları gözünde imajınızı olumsuz etkileyecektir. Ne kadar sıklıkla kredi çektiğinize dikkat edin. Çok sık kredi kullanmak sanılanın aksine kredi notunuzu olumsuz etkileyebilir.

Bazı kredilerin süreleri uzun yılları bulabiliyor. Özellikle konut kredileri çok uzun süreli olabiliyor. Kredinizi ilk yıl düzenli ödemeye devam etmeniz önemli. Yani kredinizi 1 yıldan önce kapatmanız durumunda da puanınız düşebilir. Bu nedenle çektiğiniz krediyi kapatmak istiyorsanız 1 yıl düzenli ödeme yaptıktan sonra kapatmanız daha iyi olur.