İcra nedir, nasıl yapılır, neler haczedilemez?

Haciz, kesinleşmiş bir icra takibinin konusu belirli miktardaki para alacağının ödenmesi amacıyla borçluya ait mal ve haklara icra müdürlüğünce hukuken el konulmasıdır.

İcra İflas Kanunu'nun, 6352 Sayılı Kanun'un 16. maddesindeki değişikliğe göre, borçlunun lüzumlu eşyaları haczedilemiyor. Haciz işlemi, borçlu kişinin gerek iş yaşamı gerekse ev yaşamını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi için bulunması şart olan malları borçluda bırakmak suretiyle gerçekleştirilir.

Eve gelen icra memuru alacaklının talebine bağlı olarak haciz işlemini gerçekleştirme yetkisine sahip olan kişidir. Haciz memuru evde haczedilebilecek eşya olup olmadığına bakar. İcra memuru eve geldiğinde kapı açılmasa dahi çilingirle açtırma yetkisi de vardır.

Haciz memuru borçlu için lüzumlu olmayan malları haczedebilir. Evde bulunan beyaz eşyalardan ihtiyaç dışında olan ikinci bir ürün varsa haczedilebilir. Para, ziynet eşyası, antika eşya, değerli taşlar haczedilebilen mallar arasında yer alır.

Haczedilemeyecek olan eşyalardan birisi de borçlunun kişisel ve mesleki kullanımı için gerekli elbiseleridir. Borçlu bir kimsenin bütün giysilerinin haczedilmesi söz konusu değil.

Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 34'üncü maddesine göre; Elektronik haberleşme hizmetleri ile ilgili olarak abone veya kullanıcılara tahsis edilen frekans, numara ve hat kullanımı ile internet alan adları gibi intifa ve kullanım hakları ile işletmecilerin yetkilendirmeleri hiçbir şekilde haczedilemez.
Ayrıca bilgisayar lüzumlu ev eşyası olduğundan haczedilemez.

Borcun ödenmediği durumlarda önce maaşa haciz koyulur. Ardından eve de haciz gelebilir başlatılabilir. Maaşa konulan haciz işlemi evde başlatılan hacze engel değildi. Buna yasal bir engel yoktur.

Borçlu olan kişi adres kayıt sisteminde nerede yaşıyor gözüküyorsa, haciz işlemi için o eve gidilir. Eğer borçlu ailesiyle birlikte yaşıyorsa, sadece borçlunun eşyaları haczedilir. Ancak bunun için eşyaların kime ait olduğuna dair faturaların ibraz edilmesi gerekir.

Haciz işlemlerinde borçluya haber vermek, uyarı için ihtarname gönderme zorunluluğu yoktur. Borçlunun işçi ya da memur olmasına göre maaşı ¼ oranında haciz işlemine tabidir.

İcra takibinde zaman aşımı süresi toplamda 20 yıl olarak belirlenmiştir. Ancak bu toplam süre içinde ilgili kanun çerçevesinde borçlar 10 senede zaman aşımına uğrar. Avukatlar ile yapılanlarda icra takibinin yenilenmesi durumunda süre 10 sene daha uzayarak 20 seneye ulaşır.

4721 sayılı yeni Türk Medeni Kanunu 224. maddesi şu şekildedir: Eşlerden her biri kendi borçlarından bütün mal varlığı ile sorumludur. Eşlerden birinin şahsi borcundan diğer eş sorumlu değildi. Alacaklılar eşin banka hesabına, gayrimenkul ve diğer malvarlığına haciz konulamaz

Borçlu kişi, yeni bir ödeme planı oluşturulmasını isteyebilir. Bu yapılırsa borçlunun oluşturulan yeni ödeme planına kesinlikle uyması gerekir. İcralık olan kişinin borcunu en kısa zamanda ödemesi gerekir. İcrayı veya haczi durdurmak adına dava açılması da söz konusu olabilir.

İlamsız olarak tanımlanan icra takiplerinde ödeme emri tebliğ edilmesinin üzerinden süre belirlenmiştir. Bu 7 gündür. 7 gün içinde itiraz söz konusu değilse haciz işlemine başlanır.

Borcun ödeme emrinde yazılı olan icra dairesine ait banka hesabına yatırılmasıyla borçtan kurtulunur ve icra takibi sonlanır. Ödemenin tam ve doğru olup olmadığının tespitini icra dairesi yapar ve icra takibinin sona erdiğine karar verir.

Güneşin batmasından bir saat sonra ile güneşin doğmasından bir saat önceye kadarki zaman diliminde (gece vakti) ve tatil günlerinde haciz işlemi yapılamaz. Ancak, gece çalışılan yerlerde gece de haciz yapılabilir.