Borsada Devre Kesici Nedir, Neden Uygulanır? Devre Kesici Uygulandığında Ne Olur?

Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun

Paradurumu'na Google News'te abone olun

Abone Ol

BİST 100 endeksini takip eden yatırımcılar, bu sistemin ne anlama geldiğini ve devreye girdiğinde neler yaşandığını yakından araştırıyor. Piyasada "devre kesmek" ifadesi, ani ve sert fiyat hareketlerinin önüne geçmek amacıyla alım-satım işlemlerinin geçici bir süre için durdurulması anlamına geliyor. Bu uygulama, yatırımcıların panik satışlarını tetikleyebilecek aşırı düşüşler veya spekülatif yükselişler karşısında bir "mola" görevi görerek, daha sağlıklı bir piyasa ortamının oluşmasına katkıda bulunuyor.

Devre Kesici Neden Uygulanır?

Devre kesicilerin temel amacı, piyasalardaki aşırı dalgalanmaları kontrol altına almak ve yatırımcıları korumaktır. Sadece panik satışlarını engellemekle kalmayan bu sistem, aşırı alım durumlarında da devreye girerek piyasanın dengelenmesine yardımcı olabilir. Küresel borsalarda yaygın olarak kullanılan devre kesiciler, yatırımcıların daha bilinçli ve rasyonel kararlar alabilmesi için bir nefes alma fırsatı sunar. Bu sayede, ani duygusal tepkilerle yapılan hatalı işlemlerin önüne geçilmesi hedeflenir.

Borsa İstanbul'da Devre Kesici Nasıl Çalışır?

Borsa İstanbul'da devre kesici uygulaması, en büyük 100 şirketin yer aldığı BİST 100 endeksinin performansına göre otomatik olarak devreye girer. Belirlenen eşik değerlerin aşılması durumunda sistem kendiliğinden aktif hale gelir ve herhangi bir manuel müdahale gerektirmez.

BİST 100 endeksinde devre kesici uygulaması iki aşamalı olarak hayata geçirilir:

• İlk Eşik: Endeksin yüzde 5 veya daha fazla düşmesi halinde devre kesici uygulaması başlar.
• İkinci Eşik: İlk eşikten sonra endeksteki düşüşün devam etmesi ve yüzde 7 veya daha fazla düşmesi durumunda ise ikinci kez devre kesici uygulanır.

Devre Kesici Uygulandığında Ne Olur?

Borsada devre kesici uygulandığında, ilgili endekste veya hisse senedinde alım-satım işlemleri geçici bir süre durdurulur. Bu durdurma süresi boyunca yatırımcılar yeni emir girebilir ancak mevcut emirler eşleşmez. Amaç, piyasadaki aşırı satış baskısının veya alım iştahının bir nebze olsun dinmesini sağlamaktır. Belirli bir sürenin ardından, genellikle emir toplama aşamasıyla birlikte işlemler yeniden başlatılır.

Borsa İstanbul tarafından "Otomatik Seans Durdurma Sistemi (Devre Kesiciler)" olarak adlandırılan bu mekanizma, Sürekli İşlem Bölümü'nde fiyat değişimlerinin belirlenen eşik değerleri aşması durumunda işlemleri geçici olarak durdurarak emir toplama aşamasına geçilmesini sağlar. Bu sayede, piyasadaki ani şokların etkisinin azaltılması ve daha dengeli bir fiyat oluşumunun desteklenmesi hedeflenir.

Kısaca borsada devre kesici uygulaması, yatırımcıların korunması ve piyasaların daha sağlıklı işlemesi için kritik bir rol oynamaktadır. Özellikle BİST 100 yatırımcıları için bu mekanizmanın işleyişini anlamak, olası piyasa dalgalanmalarına karşı daha bilinçli bir yaklaşım sergilemelerine yardımcı olacaktır.