Çocuğuma ne kadar harçlık vermeliyim?

ÇOCUK PARAYI EVDE ÖĞRENİR: Çocuklar sünger gibidir. Sizin parayla olan ilişkiniz, ona karşı tutum ve konuşmalarınız çocuğunuzun para karakterinin oluşumunda en önemli etkendir.

ANLAM: Çocuğunuza harçlık verirken paranın sadece bizi bir noktadan diğer noktaya götüren bir araç olduğunu anlatın. Baştacı etmeye gerek yok!

KONUŞUN: Onlarla PARA konusunu konuşun, finansal durumunuz hakkında gerçekçi olun ama çocuklarınızı endişelendirmeden…

BIRAKIN SORSUN: Çocuk para ile ilgili çok soru soruyorsa paragöz değil, meraklı demektir. Cevap verin.

PLAN DİYE BİR ŞEY: Çocuğunuz bir şey satın almak istediğinde “Paramız yok” deyip geçiştirmeyin, bu ‘olunca alırız’ anlamına gelir. “Planımızda ya da hedefimizde yok” deyin. “Aa plan denen bir şey varmış” desin.

NE ZAMAN?: 7 yaşından itibaren harçlık vermek gerekiyor. Bu sayede çocukların para ile olan ilişkileri başlıyor.

YAŞA GÖRE: 7-13 yaş arası çocuklara haftalık, 13 yaş sonrasında aylık olarak harçlık vermek gerekiyor. Hafta/ay belirli bir dönemi yönetmek onun sorumluluk sahibi bir birey olmasını sağlayacak.

DÜZENLİ: Harçlık her hafta/ ay, aynı gün verilmeli. Maaş gibi düzenli. Çocuğunuzla bu konuda anlaşın. Örneğin; Ali/Ayşe her pazar günü akşam yemeğinden sonra harçlığını alır.

NE KADAR?: Harçlık miktarı parmak izi gibidir. Finansal durumunuza, ailenizin değerlerine, sosyal çevrenize bağlı olarak değişir. Gereğinden az ya da çok olması, arkadaşlarından az harçlık alması çocuğunuzu olumsuz etkileyebilir.

AÇIK VE NET: Harçlık miktarını belirlerken çocuğunuzla konuşun ve net olun. Hangi ihtiyaçlarını harçlığıyla karşılamasını beklediğinizi açıkça söyleyin. Örneğin; ‘Oğlum/kızım bu harçlıkla yol, yemek masraflarını karşılamalısın.’ Bu sayede parasını ne yönde kullanacağını bilir.

ÖDÜL VEYA CEZA DEĞİL: Parasını doğru kullanmadığı için veya herhangi bir sebeple harçlığını keserek ceza vermeyin. Örnek bir davranış sergilediğinde ödül olarak vermeyin. Unutmayın, çocuğunuzla bu konuda anlaşma yaptınız.

ESNEK: Harçlık miktarı çocuğun değişen ihtiyaçlarına göre düzenlenebilmeli.

AİLE BÜTÇESİ: 10 yaş sonrası çocuğunuzla aile bütçenizi paylaşın, faturalar ne kadar geliyor, markette ne kadar harcıyorsunuz bilsin. Bu sayede hedeflerine bütçe yaparak ulaşabileceğini görür.

HEDEF: Oyuncak, bisiklet... Bir şey almak istediğinde ona para vermek yerine bunun için harçlığından biriktirmesi gerektiğini söyleyin. Bu hedefi olsun.

ÖNCELİK: Birkaç şeyi aynı anda istediğinde seçim yapmayı öğrenmeli. Böylece kendi önceliklerini belirleyebilir.

Çocuklarınız, hedefleri için, hayatı anlamak için, paranın nasıl kazanıldığını bilmeli.

Komşunuzun, arkadaşınızın kendinden küçük çocuğuna matematik, basketbol, gitar, İngilizce dersi verebilir.

Yaz döneminde aile işinde veya aile tanıdığının yanında belirli saatlerde çalışabilir.

Kendi sorumluluğu dışında olan ev işleri için çalışabilir.

Örneğin araba yıkayabilir ama masa kurmak yatak yapmak para ile olmaz.

Araştırmalara göre öğrencilik döneminde çalışan, birikim yapan kişiler gelecekte diğerlerinden 2 kat daha başarılı oluyor.

Evinizde ‘3 Kumbara’ eğitimini verin. Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğiyle yönettiğim ‘3 Kumbara’ eğitim projesi ile 5 sene boyunca 81 ilde 504 bin 4’üncü sınıf öğrencisine ulaştık ve proje yurtiçi, yurtdışı birçok prestijli ödül aldı. Programa katılan çocuklar İstek ve ihtiyacı ayırabiliyor, harçlıklarını nasıl yönetmeleri gerektiğini öğreniyorlardı.

Programımızı ilerlettikçe, araştırmaların teyit ettiğini biz de gördük. Çocuklarda para yönetimi eğitiminin en etkili araçlarından biri harçlık. Yani harçlığını kendi yönetmesi. Çocuklar bu sayede temel yaşam becerisi, seçme yetisi, birikim alışkanlığı kazanıyor. Sorumluluk alıp belirli bir dönemi yönetmek onlara özgüven sağlıyor.

10 TL BİRİKTİR, 10 TL BENDEN

Çocuğu hedefi için birikime teşvik edin. Biriktirdiği her 10 TL için siz de 10 TL destek olun.

EVDE TASARRUF

Elektrik faturasından azalttığı her 10 TL onun olsun. Bakın nasıl kapanıyor o ışıklar, klimalar.

MENEMEN

‘’20 liraya doyar mıyız sence? Haydi alışveriş yap, sonra beraber menemen yapalım’’ deyin.

KAVANOZLAR

Kavanozları boşaltıp paranın üç fonksiyonunu anlatın. Üstüne yazın. Harcamak (bugün için), biriktirmek (gelecek için) ve paylaşmak (ihtiyaç sahipleriyle)…

Finansal açıdan sorun yaşıyorsanız, anlatmasanız dahi çocuk sizin huzursuzluğunuzu sezecektir. Onu endişelendirmeden konuyu anlatın. Hayatın gerçekleri ile kendi yaşına uygun şekilde tanıştırın. Saklamayın.