Ay'ın içinde ne var? Bilim insanlarının araştırma sonuçları
Ay’ın içinde ne olduğu uzun bir süredir merak konusuydu. Yapılan yeni bir çalışma, Dünya’nın uydusu Ay’ın iç mekanizmalarına ışık tutarak merakları giderdi. İşte araştırmanın ayrıntıları...
Mayıs ayında yayınlanan kapsamlı bir araştırma, Ay'ın iç
çekirdeğinin, demire benzeyen yoğunluğa sahip katı bir top olduğunu
gösterdi. Araştırmacılar, bu bulgunun Ay'ın iç çekirdeğinin katı mı
yoksa erimiş mi olduğuna dair uzun süredir süregelen tartışmalara
ışık tutarak, Ay ve dolayısıyla Güneş sisteminin tarihini daha
doğru bir şekilde anlamamıza yardımcı olacağını umuyorlar.
Güneş sistemindeki nesnelerin iç bileşimini araştırmak için en
etkili yöntem sismik veriler. Depremler tarafından üretilen akustik
dalgaların bir gezegen veya ayın içindeki materyalden geçme ve
yansıma şekli, bilim insanlarının nesnenin iç kısmının ayrıntılı
bir haritasını oluşturmasına yardımcı olabilir.
Apollo misyonu tarafından toplanan Ay sismik verilerine sahibiz, ancak bu verilerin çözünürlüğü iç çekirdeğin durumunu doğru bir şekilde belirlemek için yetersiz. Akışkan bir dış çekirdek olduğunu biliyoruz, ancak bu akışkanın tam olarak neleri içerdiği hala tartışmalı. Hem katı iç çekirdek hem de tamamen akışkan çekirdek modelleri Apollo verileriyle eşit derecede iyi çalışmakta.
Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden astronom Arthur Briaud liderliğindeki ekip, bu konuyu kesin olarak anlamak için uzay görevlerinden ve Ay Lazer Ölçüm deneylerinden elde ettikleri verileri kullanarak çeşitli Ay özelliklerinin bir profilini çıkardılar. Bu özellikler arasında Dünya ile olan yerçekimi etkileşiminden kaynaklanan deformasyon derecesi, Dünya'ya olan uzaklığındaki değişim ve yoğunluk yer almakta.. Daha sonra, gözlemsel verilerle en yakın eşleşmeyi bulmak için çeşitli çekirdek türleriyle modeller oluşturuldu.
Ay çekirdeği Dünya'nınkine çok benziyor
Araştırma ekibi, Ay'ın çekirdeğinin Dünya'nınkine çok benzediğini ve dışta akışkan bir tabaka ve içte katı bir çekirdek olduğunu buldu. Modellemelere göre, dış çekirdeğin yarıçapı yaklaşık 362 kilometre, iç çekirdeğin yarıçapı ise yaklaşık 258 kilometredir. Bu da Ay'ın tüm yarıçapının yaklaşık yüzde 15'ine denk gelir. Ekibin bulduğu iç çekirdeğin yoğunluğu da metreküp başına yaklaşık 7,822 kilogram, ki bu da demirin yoğunluğuna oldukça yakındır.
Briaud ve ekibi, elde ettikleri sonuçların daha önceki bulguları doğruladığını ve Dünya benzeri bir Ay çekirdeği için güçlü bir kanıt oluşturduğunu belirtiyor. İnsanlığın nispeten kısa bir süre içinde Ay'a dönme planları göz önüne alındığında, bu bulguların sismik olarak doğrulanması için uzun süre beklememiz gerekmeyebilir. (Donanımhaber)