İklim değişikliği sıtma hastalığını etkiliyor! Türkiye'de bile görülebilir...

Geçen aylarda The Lancet tıp dergisinde yayımlanan bir çalışma, küresel ısınmanın bulaşıcı hastalıkların yayılımına etkisi üzerine bilgi verdi. "İklim Değişikliği ve Sıtma: Tahminler Gerçekleşiyor" adlı çalışmada, iklim değişikliğinin sıtma üzerindeki etkileri ayrıntılı bir şekilde ele alındı.

Çalışmada, iklim değişikliğinin sıtma hastalığının yayılımını nasıl etkilediği vurgulandı. Artan sıcaklıklar, yağış düzeninin değişmesi ve aşırı hava olayları gibi iklim değişikliklerinin, sıtma taşıyan sivrisineklerin yaşam döngüsünü ve habitatlarını etkilediği belirtildi. Bu etkiler sonucunda sıtma vakalarının arttığı ve sıtmanın giderek daha fazla bölgelerde görüldüğü gözlemlendi.

Sıtma vakalarının genellikle Afrika'da görüldüğü bilinirken, çalışma ayrıca Orta ve Güney Amerika, Karayipler, Asya, Doğu Avrupa ve Güney ile Batı Pasifik bölgelerine sık seyahat edenlerin de risk altında olduğunu vurguladı. İklim değişikliğinin sıtma üzerindeki etkisiyle ilgili olarak, parazitle enfekte olmuş dişi anofel sivrisineğin ısırığıyla bulaşan hastalığın, sivrisineklerin bulunduğu her yerde ortaya çıkabileceği üzerinde duruldu.

Prof. Dr. Emine Didem Evci Kiraz, Türkiye'de iklim değişikliğine bağlı olarak, sıtma vakalarının, geçmişte de görüldüğü Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yeniden ortaya çıkabileceği, sıcaklık artışı nedeniyle, daha önce rastlanmayan Türkiye'nin kuzey bölgeleri ile İç Anadolu Bölgesi'nde dahi görülebileceği uyarısında bulunarak,  DSÖ'nün 2025 öngörülerinin de hastalığın, iklim değişikliği ile birlikte kuzeye doğru yayılım göstereceği yönünde olduğunu belirtti. 

İklim değişikliğinin etkisi büyük

Çalışmada  küresel ısınma nedeniyle 2030'lu yıllarda Doğu ve Güney Afrika'da 51,6 milyon kişinin sıtma riskiyle karşı karşıya kalabileceği tahminlerine yer verildi. Aynı zamanda Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) sıtmanın 2030-2050 arasında ölüm oranlarında artışlara neden olacağını açıkladığı belirtildi. İklim değişikliği nedeniyle sıcaklık artışının sıtma vektörleri olan sivrisineklerin yaşam döngüsünü etkilediği ve bu durumun hastalığın yayılımını artırdığı açıklandı.

Ayrıca, iklimle bağlantılı afetlerin sıtma riskini artırdığına dikkat çekildi. Pakistan ve Mozambik gibi bölgelerde yaşanan şiddetli sel felaketlerinin ardından sıtma vakalarının arttığına ilişkin raporlar olduğu, Amerika Birleşik Devletleri'nde ise 20 yıldır ilk kez yerli sıtma vakasına rastlandığı bilgisi verildi.

Türkiye'de de iklim değişikliğinin etkisiyle sıtma vakalarının artabileceği ve özellikle su birikintilerinin olduğu bölgelerde sıcaklık ve nem etkisiyle sıtma vakalarının artış gösterebileceği uyarısında bulunuldu. Prof. Dr. Kiraz, sıtma vakalarının dünya genelinde ciddi bir sorun olduğuna ve özellikle çocuklar, hamile kadınlar ve yaşlılar için risk taşıdığına dikkat çekti.