Ziraat Bankası Eski Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşcu, bankaların 2023 kâr verilerini paylaştı

   Ziraat Bankası Eski Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşcu, kendi X hesabından bankaların 2023'te kâr durumunun merak edilmesi üzerine Adalet Hazat'ın görüşlerini dile getirdiği yazısını paylaştı. Verisi açıklanan bankalardan sektörde %70'in üzerinde paya sahip olan en büyük 7 banka incelenirken, son yıllarda yükselişe geçen enflasyon dikkate alındığında, açıklanan cari kâr rakamlarını salt sayısal olarak değerlendirmenin yanıltıcı olabileceğinin altı çizildi.

  Yıl içi ortalama enflasyonun etkisi göz önüne alınarak reelleştirme yapıldığında, ortalama özkaynak kârlılığının durumu aktarılırken, şu ifadelere yer verildi:

"2023’de Bankalar Gerçekten Kar mı Elde Etti?

Ülkemizdeki finans sektörünün büyük bölümünü ise bankacılık sektörü oluşturmaktadır. Sektörün GSYH’ya payı 2022 yıl sonunda % 95,6 iken 2023 yıl sonunda % 89,6 seviyesine gerilemiş olmakla birlikte, ekonomi içindeki önemi ve ağırlığı büyüktür.

2024 yılı Şubat ayının ortalarından itibaren bankalar 2023 yılı finansal verilerini açıklamaya başladığından, bu çerçevede karlılık konusunda bir değerlendirme yapmak mümkündür. Verisi açıklanan bankalardan sektörde %70'in üzerinde paya sahip olan en büyük 7 bankanın verileri ile bir değerlendirme yapmak, genel olarak fikir sunacaktır.
Son yıllarda yükselişe geçen enflasyonun dikkate alındığında, bankaların açıkladığı cari kâr rakamlarını salt sayısal olarak değerlendirmek, iki açıdan yanıltıcı olabilir.

Birincisi, yüksek enflasyonun etkisiyle cari (nominal) rakamlar yanıltıcıdır. Enflasyondan arındırılarak reelleştirilmelidir.
İkincisi, kâr rakamlarının hacmi değil, sermayenin ne kadar konulduğu ve bunun karşılığında ne kadar kazanıldığına odaklanılmalıdır. Yani, dikkat edilmesi gereken sermaye karlılığıdır.
En büyük 7 bankanın son 2 yıla ilişkin ortalama özkaynak (yılı içi 4 çeyreklik dönemin ortalaması) karlılığı şu şekildedir:

Rakamlara tabloda yer aldığı şekilde bakıldığında, sanki sermaye sahipleri koydukları sermayeden kazanç elde etmiş gibi görünmektedir. Ancak, yıl içi ortalama enflasyonun etkisi göz önüne alınarak reelleştirme yapıldığında, ortalama özkaynak karlılığının gerçek durumu aşağıdaki tablodaki gibidir:

Tablodan da görüleceği üzere, bankaların sermayedarları koydukları sermaye karşılığında reel kazanç elde edememişler; aksine koydukları sermayeden kayıp yaşamışlardır.
Bankacılık sektöründe henüz uygulanmayan enflasyon muhasebesi, gerçek durumun gizlenmesine zemin hazırlamaktadır. Bankaların bilançolarının çoğu kalem enflasyon muhasebesi kapsamında güncelleme yapılacak kalemler grubunda değildir. Sadece kayda değer olarak pasifte yer alan özkaynakların parasal olmayan kalem bazında değerlendirilerek enflasyon katsayısı ile güncelleme yapılması gerekmektedir. Bu durumda bankaların finansal tablolarında enflasyon düzeltmesi ile kar rakamının düşmesi söz konusudur.
Nitekim, İş Bankası 2023 yılında, enflasyon muhasebesini 2022 yılı finansal tablolarına uygulamış, cari rakamlarla 61,5 milyar TL düzeyindeki karının, enflasyon muhasebesi uygulandığında 47,9 milyar TL’ye düştüğü belirtmiştir.

Bankanın karı, enflasyon muhasebesi uygulandığında % 22 daha düşük çıkmıştır. Bu örnek, enflasyonun bireylerin yanı sıra finansal kurumları da olumsuz etkilediğini göstermektedir.
Enflasyonun yüksek olduğu piyasalarda sermayedarların kârlılık konusundaki hassasiyeti giderek artmaktadır. Ortaklar açısından önemli bir değerlendirme unsuru olan ortalama özkaynak karlılığının negatif olması, sektöre yatırım yapan/yapacak olan ana sermayedarlar açısından ciddi bir handikaptır. Bu durum sürdürülebilir değildir.

Prof. Dr. Adalet HAZAR’ın bu yazısı 10haber’de yayımlanmıştır."

Şenol Babuşcu kimdir?

   Ankara Üniversitesi İktisat Bölümü'nü bitiren Şenol Babuşcu, Lisansüstü eğitimini ise Hacettepe Üniversitesi İşletme Bölümü'nde tamamladı. Aynı üniversitede doktora tezini de yayınlayan Babuşcu, Halk Bankasında Müdür yardımcılığı yaptıktan sonra Ziraat Bankası Araştırma ve Geliştirme Birimi'ni kurdu. Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcılığı da yapan Şenol Babuşcu, Başkent Üniversitesi Bankacılık Bölümünde öğretim görevlisi olarak çalışma hayatına devam etti.