Yoksulluk oranının en yüksek olduğu iller belli oldu

Türkiye'de, 2023'te yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı, 0-17 ve 18-64 yaş gruplarında önceki iki yıla kıyasla azalırken; 65 yaş ve üzeri grubunda bir artış gösterdi.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun 30 Ocak'ta açıkladığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'na göre; eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si temel alınarak hesaplanan yoksulluk oranı, 2023'te bir önceki yıla göre 0,5 puan azalarak yüzde 13,9'a geriledi. Medyan gelirin yüzde 60'ı temel alınarak belirlenen yoksulluk oranı ise 0,1 puan artarak yüzde 21,7 oldu. Bu oranın yıllara göre dağılımına bakıldığında, 2019 ve 2020 yıllarında koronavirüs pandemisi etkisiyle artış gösterdiği görülmektedir. 2018'de yüzde 21,2 olan oran, 2019'da yüzde 21,3'e, 2020'de yüzde 21,9'a yükseldi. 2021'de yüzde 21,3'e gerileyen oran, 2022'de tekrar artarak 21,6 olarak kaydedildi.

En yüksek oran Kastamonu'da

Türkiye genelindeki yoksulluk oranının bölgesel dağılımına bakıldığında, en yüksek oranın yüzde 22 ile Kastamonu, Çankırı ve Sinop'u kapsayan TR82 bölgesinde olduğu görülüyor. İstanbul'un bulunduğu TR10 bölgesi yüzde 21,8 ile ikinci sırada yer alırken; Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan illerini içeren TRA2 bölgeleri yüzde 21,7 ile üçüncü sırada yer alıyor.

Yoksulluk oranının en düşük olduğu bölgeler ise sırasıyla yüzde 10,4 ile Antep, Adıyaman ve Kilis'in dahil olduğu TRC1, yüzde 12,9 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt'in bulunduğu TRC3 ve Şanlıurfa ile Diyarbakır illerini içeren TRC2 bölgeleridir. Deprem felaketi nedeniyle Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye illerini içeren TR63 bölgesinde alan uygulaması yapılamadı. 

Yurt genelinde, 2015 ve 2023 yıllarını kapsayan süreçte yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı inişli çıkışlı bir seyir izledi. 2015'te Türkiye nüfusunun yüzde 34'ü bu risk altında iken, bu oran 2018'e kadar azalarak yüzde 30,4'e geriledi. 2019, 2020 ve 2021 yıllarında ise artış gösteren bu oran, 2023'te yüzde 31'e geriledi. Cinsiyet bazında bakıldığında, 2023'te bu oran erkeklerde yüzde 28,9, kadınlarda ise yüzde 33,1 olarak kaydedildi.

Yaş gruplarına göre oran

Yaş gruplarına göre incelendiğinde, 2023 yılında 0-17 yaş aralığında yüzde 39,7, 18-64 yaş aralığında yüzde 28, 65 ve üzeri yaş grubunda ise yüzde 26,6 oranında yoksulluk veya sosyal dışlanma riski bulunduğu görülüyor. Bu dönemde, 0-17 ve 18-64 yaş gruplarında bu risk azalırken; 65 ve üzeri yaş grubunda ise artış yaşanmıştır. 65 ve üzeri yaş grubundaki yoksulluk oranı, 2021'de yüzde 16,8 iken, 2022'de yüzde 20,5 olarak ölçüldü. 

Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski, göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu göstergelerinden en az birinin eksik olma durumunu ifade ediyor.