Sorun Paraysa… Çözülür - 26.12.2013

Para biriktiremiyor musunuz? Gelirinizi artırmak mı istiyorsunuz?

Yatırımınızı hisse senedine mi, altına mı yapmayı düşünüyorsunuz? Belki de hayalinizde ev almak var! Unutmayın yalnız değilsiniz. Siz sorun, ben cevaplarım...

Birikim Yapmanın Püf Noktaları
Soru: 25 yaşındayım, iki yıllık meslek hayatımda 25 bin liralık bir araba alabildim, bir de üç beş ev eşyası. Ortalama 5500 lira maaş alıyorum ve aylık 3 bin lira kadar birikim yapma imkanım oluyor. Fark ettim ki düzenli birikim yapamayınca bu paranın yarısı uçup gitmiş. Kabaca iki yıllık sürede 60-70 bin lira kadar birikim yapmam gerekirken, araba+ev eşyaları derken 30-35 bin lira biriktirmişim. Nasıl bir birikim yolu izleyeceğime bir türlü karar veremiyorum. Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) girmeyi düşündüm, evlilik masrafları, askerlik döneminde yaşayacağım gelir kaybı gibi nedenlerle vazgeçtim. Hem BES uzun vadeli bir yatırım olacağı için evlendikten sonra ev almak gibi nedenlerle oluşabilecek nakit ihtiyacımda bana pek faydası olmaz diye düşündüm. Maaşımın bir kısmını başka bir hesaba aktarmayı denedim. Orada da nefsime hakim olamadım. O paraya her an ulaşabilir olmak harcamalarımda rahat davranmama, ‘çok sıkışırsam çekerim o hesaptan’ mantığıyla hareket etmeme neden oluyor. Anlayacağınız başa dönmüş oluyorum. Sizin bana yatırım için önerebileceğiniz bir yöntem var mı. Yatırım için nasıl bir yol izlemeliyim? Umarım kendimi ifade edebilmişimdir. İlginize şimdiden teşekkür eder sağlıklı yıllar dilerim. Zeki

Cevap: Sevgili Zeki, Birikim yapmanın anahtarı:

* ‘Hedefin olmalı’: Hemen otur yapmak istediklerini listele. Ev almak, düğün yapmak, tatil yapmak...

* Plan yap: Hedeflerinin gerçekleşmesi için ne kadar paraya ihtiyacın olduğunu ve bu parayı ne kadar zamanda biriktireceğini hesapla ve yaz.

* Düzenli ol: Seni finansal açıdan sıkıntıya sokmayacak miktarı her ay hesabına koy.Otomatik her ay kesilsin.

* Hedefe kitlen: Aklına hedefini getir “Benim için şu anda harcama yapmam mı önemli yoksa hedefim mi?” diye kendine her zaman sor. (Gerekirse hedeflerinin resmini cep telefonuna koy ya da duvarına as.)

* Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katıl: Sistem çok esnek, askerlik dönemin de dondurma imkanın var.

* Birikim için olan hesap banka kartına bağlı olmasın. Gelişmeler hakkında bana mail atmayı da unutma.

Aylık Gelirinizin Dörtte Birini Biriktirin
Soru: Nişanlım ve ben ailelerimizle yaşıyoruz. İkimiz de yarım altın gününe girdik. Haziran’da 12 yarım altınımız olacak. Aylık 400 liralık da altın alıyoruz. 2 yıldır toplam 300 lira BES (Bireysel Emeklilik Sistemi) yatırıyoruz. Bana hâlâ az para biriktiriyormuşuz gibi geliyor. Yüzde kaç birikim yapmak gerekir? Esra

Cevap: Ailelerinizle yaşadığınıza göre aylık gelirinizin dörtte birini biriktirebilmelisiniz. Birikimlerinizin bir kısmını nakitte tutarsanız, düğün için harcama yapman gerektiğinde altın bozdurmak zorunda kalmazsınız.

Pahalı Ev Huzurunuzu Kaçırmasın
Soru: Eşimle 5200 lira gelirimiz, 100 bin lira da aileden hibe paramız var. Kira 1300 lira. Ev almak istiyoruz. Alacağımız ev 280 bin lira civarında. Sizce mümkün mü? Öznur

Cevap: Maşallah, geliriniz iyi. 280 bin liralık ev için 100 bin peşin, 180 bin kredi alırsanız 10 yıllık vade ile aylık ödeme 2420 lira olur. Aylık gelirinizin yüzde 47’sine denk gelir. Finansal huzurunuz açısından sizi zorlar, daha düşük fiyatlı evlere bakın.

200 Sen Yatır, 50 Devlet Versin
Soru: Gelirim 2600 lira. Kredi, kredi kartı ve ev ödemelerim var. Borçlarımı bir şekilde yoluna koydum ve ayda 200 lira biriktirmeye başladım. Bunu kendimi güvende hissetmek için yapıyorum. Paranın uzun vadede erimesini ve zor durumda bu paraya dokunmak istemiyorum. Altına çevirmek istiyorum. Ne dersiniz? Filiz

Cevap: Bireysel Emeklilik Sistemi senin için biçilmiş kaftan! Her ay en az 200 lira yatırsan devlet sana 50 lira katkı payı yatırıyor. Amaç emeklilikte yaşam standardını korumak. Sistemin belli şartları var: 10 yıl çıkmak yok. Eğer faize karşı duyarlıysan buna uygun bireysel emeklilik planları da var. Altın almakta kararlıysan her ay 100 lira altın, 100 lira BES’e yatırım yapabilirsin.

Mutlaka Aracı Kurumla Çalış
Soru: Hisse senedini nereden alırız? Hangi şirketler güvenli? Bu konuda yardımcı olursanız sevinirim. Hilmi

Cevap: Hisse senedi alım satım yapmak için aracı kuruluşu seçmelisin. Yetkili mi değil mi, komisyon oranları nedir? Seçtikten sonra hesap açtır, sözleşmeyi iyice oku. (Kimse okumuyor). Islak imzalı bir nüshası sende kalsın. Eğer bir bankada hesabın varsa yatırım hesabı için sözleşme imzalayıp açıp internetten hisse senedi işlemlerini kendin yapabilirsin. Sermaye Piyasası Kurulu’nun internet sitesinden yetkili aracı kuruluşların listesine ulaşabilirsin. www.spk.gov.tr.

Yarı Zamanlı İş Bulabilirsin
Soru: Özlem Abla, ben şehir dışında okuyan bir üniversite öğrencisiyim. Lise döneminde tutumluluğuyla tanınan biriydim ama üniversite hayatında elimdeki parayla geçinemiyorum. Bana ne önerirsiniz? Ahmet

Cevap: Sevgili Ahmet, başka bir şehirde öğrencilikle ailenin kanatlarının altından çıkmışsın, bravo. Yarı zamanlı iş bularak hem gelirini artır hem de iş hayatında tecrübe kazanarak mezun olduktan sonra hayata 1-0 önde başla.