Parasal sıkılaşma politikası tüm sektörleri etkiledi! Tüketim azaldı!

Yeni ekonomi yönetiminin aldığı sıkılaşma tedbirleri tüketimi etkiledi. Tüketimin küçülmesi de beklentileri bekleniliyordu ama kimse bu kadarı düşünmemişti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Aralık 2023’e ilişkin açıkladığı Perakende Satış Endeksleri, geçtiğimiz yıl tüm sektörlerde perakende satışlardaki büyüme hızının yavaşladığını; iki sektörde ise tamamen düştüğünü açıkladı.

Parasal sıkılaşma tedbirlerinin tüketime etkisi devam ediyor

TÜİK’e göre, perakende satışlardaki büyüme hızı önceki senelere göre düşüş yaşıyor. Parasal sıkılaşma tedbirlerinin tüketime etkisi devam ediyor. Satışlar en çok elektrikli ev aletleri ve mobilya sektörünü etkiledi, akaryakıt ve eczacılık ürünlerinde ise gerilemeler var. Uzmanlar “Tüketici fiyatlara alışamadı” söylerken, genellikle piyasaya ayak uydurmayan kozmetik bile yüzde 4 geriledi. Bu verilerle birlikte para sıkma politikasının tüketime etkisini daha çok görmüş oluyoruz. Buna göre, 2023’te yıllık bazda ‘eczacılık ürünleri, tıbbi ve ortopedik ürünler, kozmetik ve kişisel bakım malzemeleri’ satışı yüzde 4 azaldı, akaryakıt satışları yüzde 5.1 seviyelerine geriledi. Bu düşüşün nedenlerini Hürriyet’e anlatan İstanbul Eczacılar Odası Başkanı Pınar Özcan, ilaç satışlarındaki düşüşün temel nedeninin ilaç yokluğundan kaynaklandığını vurguladı.

Tüketicinin yeni fiyatlara alışkanlığı henüz oluşmadı

Akaryakıttaki durumu değerlendiren Enerji Petrol Gaz İstasyonları Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş,  “Tüketicinin yeni fiyatlara alışkanlığı henüz oluşmadı. Akaryakıtın litre fiyatının geldiği seviyeden dolayı satışlarda gerileme var” değerlendirmesinde bulundu.

Aktaş, “Yeni fiyatlar üzerinden tüketicinin satın alma alışkanlıkları değişiyor, bu da sosyal hayata yansıyor. İnsanlar artık zorunlu olmadıkça araç kullanmak istemiyor” ifadelerini kullandı. Bir depoyu fullemenin maliyetinin 1600 liradan başlayıp 2 bin 500 liraya kadar çıktığını söyleyen Aktaş, “Türkiye’de depoyu fulleme oranı zaten düşüktü, bu tip müşteri pek yoktu. Ancak 2022’de ortalama 12 litrelik alım yapan vatandaş 2023’te bunu 6-7 litreye düşürdü” diye konuştu.

Perakende satış hacmindeki büyümenin yavaşladı

TÜİK verileri geçen yıl toplam perakende satışlar artsa da satış hacmindeki büyümenin yavaşladığı görülüyor. Buna göre, 2022 Aralık’ta yıllık bazda yüzde 22.1 artan perakende satış hacmi 2023 Aralık’ta yüzde 11.4 artabildi. Aynı dönemde aylık bazlı satışlardaki büyüme yüzde 3.4 seviyesindeyken yüzde 1.7’ye geriledi. Geçen yıl satışlardaki büyüme en çok ‘elektrikli ev aletleri ve mobilya sektöründe’ yavaşladı.