Otomotiv piyasasındaki son durum! 2. el araç alırken nelere dikkat edilmeli?

Para biriktirme, borç ödemek için bireysel para yönetimi stratejisi oluşturma, tasarruf ve bütçe hesaplamaları, istek ve ihtiyacı ayırt ederek harcama yapabilme kabiliyeti inşa etme gibi para yönetimine ilişkin can alıcı noktalarda kullanıcıların ihtiyaçlarına yanıt veren Monay'da kullanıcı odaklı etkinlikler her hafta düzenli olarak devam ediyor.

Özlem Denizmen'in finansal iyilik hali yöntemleriyle geliştirilen pek çok ayrı alt ürüne sahip Monay mobil uygulaması, uygulama içi özelliklerinin dışında, Monay Para Uzmanı kadrosunun moderasyonuyla gerçekleştirdiği haftalık canlı yayınlarında birbirinden önemli konuları Monaylıların finansal konulardaki sorularına yanıt veriyor.

Monaylılar, bu haftaki Monay Sohbetleri canlı yayınında, otomotiv piyasasındaki son durum başta olmak üzere son dönemde devam eden 'sıfır araç' krizi, ikinci el araç alım-satımı ve dikkat edilmesi gerekenler gibi araba alım satımı ve genel otomotiv pazarına ilişkin merak ettiği tüm soruları Doğuş Otomotiv Filo ve 2. El Operasyonları, D-One Direktörü Aytek Olçay'a yöneltti.

Olçay, özellikle sıfır araç almak isteyenlerin aylarca sıra beklemek zorunda kalmasına ilişkin yorumlarda bulunarak, araca hemen sahip olmak isteyenlerin ikinci ele yöneldiğini vurguladı.

İşte Olçay'ın açıklamalarından ve yorumlarından öne çıkan başlıklar:

Türkiye'deki sıfır araç tedariği sürecindeki donma ve yavaşlık

Twitter'da ve otomotiv tarafındaki haberlerde -marka bağımsız olarak söylüyorum- önümüzdeki aylarda bir miktar daha araç tedariğinde iyileşme olacağı öngörülüyor. 2. el ile sıfır arasındaki fiyat farkının azalması noktasındaki efektinin ne kadar bir süre içerisinde realize olacağını tam olarak kestirmek çok kolay değil. Şunu söyleyebilirim: Son dönemde,son fiyat artışlarından sonra sıfır araçtaki ve 2. eldeki fiyat artışı efekti bu kadar fazla olmadı. Dolayısıyla sıfır ile 2. el arasındaki boşluk bir miktar kapandı. Ne civarda? Yaklaşık yüzde 20'lerden 10'lara, 12'lere kadar geriledi. Yani daha mantıklı bir seviyeye geldi. Yine 2. elin sıfırdan pahalı olması her ne kadar çok mantıklı olmasa da satın alan açısından özellikle ilerleyen dönemlerde bu farkın biraz daha kapanacağını, tedarik sorunların ortadan kalkmasıyla mümkün olabileceğini düşünüyoruz. Ama dediğim gibi öngörülemez ve tahminde bulunulamaz bazı konular var. Bu da bu ekonomik konjonktürün nasıl ilerleyeceği bilemememizden kaynaklanıyor.

Elektrikli araç almak mantıklı mı?

Elektrikli araçlar beraberinde ciddi bir altyapı ihtiyacını getiriyor. Şu anda buna tam olarak hazır olan bir ülke var mı diye soracak olursak bence bir elin parmaklarını geçmez. Ama Türkiye de bu konudaki yatırımlarına kız vermiş durumda. Birçok alanda baktığımızda, 2022'nin sonunda Türkiye'de yaklaşık 3 bin 500'ün üzerinde şarj istasyonu bulunuyordu. Bunların 818 kadarı özel kullanımda, diğer 2 bin 600 üzerindeki kısmı da halka açıktı.

Bir teşvik yayınlandı biliyorsunuz Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından. Kısa vadeli destek planı oluşturuldu. Bunu da aktarmak gerekiyor. Buna göre şarj kurulumunda yüzde 75'e varan bir hibe desteği sunuldu. Bu da bu altyapının hayata geçmesi konusundaki motivasyonu bize göstermiş oluyor. Nisan 2023'e kadar bir hedef vardı. 1572 adet hızlı şarj istasyonunun hayata geçirilmesi gibi. Bununla ilgili çalışmalar devam ediyor. Şu anda haziran ayındayız ve planlamalara göre de 2025 yılındaki hedef 30 bin adet, 2032 yılındakş hedef ise 161 bin adet şarj istasyonunun kurulması yönünde.

Birebir kullanan deneyimleyen biri olarak da elektrikli araçlar evet keyifli... Aynı zamanda çevreci bir etkisi de var ve bu dönüşüm zaten başladı, devam ediyor. Benim düşüncem hızlı bir şekilde bu tarafa doğru evrilecek otomotiv sektörü... Elektrikli araçlar bugün bizim için bir gelecek vizyonu içerisinde heyecan verici ve beklediğimiz bir alan iken yarın hayatımızın normali haline gelecek bence...

ÖTV muafiyeti

Olçay, bir Monay kullanıcısının "ÖTV muafiyeti olan araçların en yüksek fiyatını öğrenmek istiyorum. Bayide bile olsa vermiyorlar. Nasıl bir yol izlenmeli?" sorusuna şöyle yanıt verdi:

Son düzenleme 1 milyon 400 bin lira. Aracın anahtar teslim bedelinin 1 milyon 400 bin lira üzerinde olması noktasında ÖTV muafiyetinden faydalanılamıyor ama bu düzenlemeler ve bu değişiklikler sene başlarında tekrar değerleniyor ve hayata geçiriliyor. Yani ocak ayına geçerken, 2024'ün başında, tekrar bir değerlendirme yapılacak ve yeni muafiyetle ilgili yeni bir rakam belirleniyor olacak. ÖTV muafiyetiyle tercih edilen araçların çok büyük bir bölümünün de tabii otomatik araçlar olacağını düşünecek olursak bunların maliyeti daha yüksek.

Araç masrafları, kasko maliyetleri...

Arabayla beraber ortaya çıkan masrafları başlıklar altında değerlendirirsek; kasko, trafik sigortası, MTV... Yaklaşık şu anda 27 bin TL gibi düşünebiliri, yapıcı bir hesaplamayla. Kasko fiyatları gerçekten çok ciddi bir artış gösterdi en büyük payı o alıyor gibi düşünebiliriz şu anda. Yaklaşık olarak kasko fiyatlarına bakacak olursak, orta segment-alt segment bir araçta başlangıç fiyatları 12 bin 15 bin aralığında 20-25 bin lira seviyelerine kadar değişkenlik gösterebiliyor. Dolayısıyla direkt olarak sahip olma maliyeti arttı.

2. el araba satışına ilişkin kritik öneriler

Araba alımlarına değinen Olçak 2. el satışlarıyla ilgili olarak, "2012 üretimi olan bir arabam var. 140 bin km'de. Sizce bunun satarken hangi hususları göz önünde bulundurmalıyım?" sorusunu yönelten bir Monaylı kullanıcıya şu yanıtı verdi:

Bugün baktığınızda artık on yaşını geçmiş bir araç. On yılın üzerindeki bir araca göre kilometresi normal ama değiştirmek mantıklı olabilir. Dikkat etmeniz gereken şey şu: Tabii ki doğru fiyatı bulmak Isteyeceksiniz bunu satan kişi olarak. Çünkü yerine yeni bir araç alacaksınız ve aradaki farkı en az olmasını isteyeceksiniz. Üzerine koyacağınız para için iyi bir araştırma yapmakta fayda var.

Birçok online mecra var. Bu online mecralarda, sizin tam olarak sizin aracınızın akranı, benzer kilometrelerdeki ve hasar durumundaki araçların ne kadara satıldığını araştırmanızı öneririm. Ama çok yanıltıcı olabiliyor birçok online mecra. Çünkü oralarda çok yüksek fiyatlar yazılabiliyor. Özellikle böyle bir dönemde. Normalde zaten fiyatlar yüksek ama onun da biraz daha üzerinde yüksek fiyatları görebiliyoruz. Yanıltıcı olabiliyor o yüzden.

Ben olsam, bu aracın yetkili satışından 2. el işiyle ilgilenen, bünyesinde 2. el işini de yapan yetkili satıcısından bu aracın piyasa fiyatını öğrenmeye çalışırdım ve oradan bir fiyat alırdım ve onlardan bununla ilgili bir yönlendirme talep ederdim. Bence en doğru piyasa bilgisini sizle paylaşacaklardır diye düşünüyorum.

Karavan almak mantıklı mı?

Karavan konusu, Monay uygulamasında da sık sık bahsedildiği gibi 'istek ve ihtiyaç' konusu... Baktığımız zaman yaz ayı geldi. Karavan gerçekten keyifli ama sene bir sene içerisinde bu keyifli unsuru ne kadar değerlendireceksiniz? Ne kadar kullanacaksınız? Sahip olduğunuz süre içerisinde sadece birkaç kere kullanacağınız bir ürünse bu, durduğu yerde otomobil gibi maliyet yaratmaya devam edecek bir unsur olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu yaklaşımla karavan konusunu değerlendirmek gerekiyor. Karavan konusu son birkaç yılda oldukça hareketlendi. Pandeminin de efekti bu... Karavan sektörü tarafına bir olumlu efekti oldu.

Üreticiden direkt olarak hazır vaziyette gelen karavanlara baktığımızda 2 milyonla 3,5 milyon TL arasında fiyatları olduğunu söyleyebiliriz. Çekme karavanlarda da birçok farklı marka ve model hayatımızda. Onlar da yaklaşık 200 bin liralardan başlayıp 1 milyon lira, 1,5 milyon liralara kadar büyüklüğüne, içerisine sunduğu özelliklere göre farklı fiyatlarda karşımıza çıkıyor. Dediğim gibi ne kadar kullanacağımızla ilgili çok önemli bir karar.

Satın aldığımız birçok ürünü de bir heyecan ve hevesle alıyoruz ama sonra hiç kullanmadan verimli olarak kullanmadan satabiliyoruz. Burada bence karavan otomobil gibi değil. Kiralamayla başlanabilir, denenebilir. Yüzde 100 deneyerek karar vermekte fayda var.

Yurt dışından araç getirme

Vergisini ödedikten sonra yurt dışından araç ithal edilebiliyor. Bunun için aracı bazı kurumlar da olabiliyor ama emin olun yurt dışından bir aracı buraya getirirken ödeyeceğiniz vergi ve tüm bunların işlemleri ve bu gümrük süreçleri vesaire üst üste koyduğunuz zaman Türkiye'de bir yetkili satıcıdan almaktan astarı biraz daha yüzünden pahalıya gelebilir. Baktığınızda hem bireysel olarak bunun süreçleriyle ilgilenmek hem de bunun maliyetleri ve ÖTV'si, vergileri kapsamındaki süreçlerde içinde biraz kaybolabilirsiniz. Yani yetkili satıcıdan almayı daha çok tavsiye ederim.