Emeklilerin alım gücünü artırmak için dünya ne yapıyor?
Dünya çapında yaşanan, yüksek enflasyon dalgasından en fazla etkilenen kişilerin başında emekliler geldi. “Peki enflasyondan en fazla etkilenen emekliler için dünya genelinde neler yapıldı?” sorusunun cevabı işte sizlerle...
2022 yılında emekli aylıkları reel olarak düşüş yaşadı!
Covid-19 PANDEMİ, Rusya-Ukrayna savaşı gibi nedenlerden dolayı
nerdeyse tüm dünyada yüksek enflasyon dalgası yaşanırken, yüksek
enflasyon Türkiye’de daha derinden hissedildi. Yüksek enflasyondan
ise en fazla etkilenenler listesinin başında ise emekliler
geldi.
tüm dünyada yüksek enflasyon dalgası yaşanırken, Ekonomik
İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi ülkelerin neredeyse
tamamında 2022 yılında emekli aylıkları reel olarak düştüğü, Ocak
2022’ye göre Ocak 2023’te reel olarak düşüş yaşandığı
gözlemledi.
Dünya ülkeleri emekliler için ne yaptı?
Özellikle, Pandemi ve savaşların ardından yaşanan yüksek enflasyon emeklilerin alım gücünde büyük kayıplara neden olurken, emekli aylıklarının artırılması ile ilgili dünyada farklı uygulamalar bulunmakta. Her ülkenin kendine göre emekli aylığı zamlarını aktif çalışanların ücret artışları değişmekte. Bazı ülkeler sadece enflasyona göre artış yaparken, bazı ülkeler ise ikisinin ortalamasına göre yapıyor.
Ülkelere göre emekli aylığı hesaplaması;
Türkiye’de emekli aylıkları SSK ve BAĞ-KUR olmak üzere 6 aylık enflasyon oranında gerçekleşiyor. Emekli Sandığı ise memurların toplu sözleşme zammı baz alınarak artış gösteriyor. Toplu sözleşme zammı enflasyonun altında kalması durumunda sis enflasyon farkı yansıtılıyor.
İspanya emekli aylıklarında üst üste reel azalma yaşanması nedeniyle, 2022 yılından itibaren emekli aylığı artışlarını enflasyona endeksle yaptı.
İsrail, Lüksemburg ve İngiltere ise enflasyon ya da ücret artışından hangisi yüksekse emekli aylıklarını ona göre artıyor. İngiltere ayrıca, yüksek olanı seçtikten sonra ekstra en düşük yüzde 2,5’lik ilave artış yapıyor.
Çekya, Letonya ve Polonya, daha öncelerinde emekli aylıklarını ücret artışlarına endekslerken, son dönemlerde enflasyona göre artış yapmaya başladı.
Estonya, İsviçre, Norveç ve Almanya, ücret zammı ve enflasyonun karışımı uyguluyor.
OECD ülkelerinde emekli aylıkları genel olarak ocak ayında bir defa artış yaşıyor.
Avustralya, Macaristan ve Hollanda’da Türkiye gibi yılda iki defa artış yapan ülkeler arasında.
Norveç, Polonya, Portekiz ve İspanya en düşük emekli aylıklarına enflasyonun üzerinde zam yapan ülkeler arasında.
Litvanya ve Slovenya ise emekli aylıklarını Türkiye sisteminde olduğu gibi enflasyonun üzerinde artırıyor.