Do Re Mi PA Ra La Si - 30.10.2014

Dün Cumhuriyetimizin 91’inci yılını kutladık. Yarın ise Dünya Tasarruf gününün 90’ıncı yıldönümünü. Devletler, kurumlar bilinçlenme için her yolu deniyor.

İtalya’da Tasarruf, Çin’de Finans, Meksika’da Ekonomi müzesi var. ‘Finansal okuryazar’ olmak kaçınılmaz. Tasarruf ise bunun bir adımı...

Kurucu başkanı olduğum Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER), Türk Ekonomi Bankası (TEB) iş birliğiyle ‘2. Finansal Okuryazarlık ve Erişim Zirvesi’ni Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirdi. ABD Başkanı Obama’nın danışmanı, HOPE Hareketi’nin kurucusu ve CEO’su John Hope Bryant zirveye ana konuşmacı olarak katıldı. John Hope Bryant, Türkiye’nin Asya ve Avrupa’yı birleştiren coğrafi konumu nedeniyle, gelişmiş bir ekonomiye sahip olmasının önemini hatırlattı.

Finansal Okuryazar Ne Demek?
* Aylık,yıllık gelir gider planı, yani ‘bütçe’ yapmak.
* Harcamaları kayıt altına almak, ihtiyaç dışı, bütçeyi aşacak harcama yapmamak.
* Parasal riskleri doğru almak ve aşırı borçlanmaya engel olmak.
* Kuruşla başlayarak para biriktirebilmek.
* Girişimci olacak cesarete ve bilgiye sahip olmak demek.

Temel Sağlam Olmalı
İlkokul öğretmenini hatırlamayan var mı? Eminim ‘Hayır’ diyorsunuz. Bize okulu sevdiren, hayatımızda örnek aldığımız kişidir ilkokul öğretmeni. Finansal bilincin ilk adımı ilköğretimde atılmakta.

Sanat Yoluyla Sosyal ve Finansal Eğitim
TEB ‘sorumlu bankacılık’ anlayışıyla toplumu finansal olarak bilinçlendirmek için çalışıyor. Önce ‘Aile Akademisi’ projesiyle 100 bin kişiye ulaştılar. Şimdi, çocukları eğitiyorlar. Çocuklar “do re mi” derken, seramik yapıp, resim çizerken para yönetmeyi öğrenecekler.

* UNICEF Türkiye ve MEB işbirliği ile yürütülüyor.
* Hedef, 6-14 yaş arasındaki 11 milyon çocuk.
* Zorunlu görsel sanatlar yani resim ve müzik derslerinin konusu olarak finansal okuryazarlık eklenmiş durumda.
* Çocuklardan önce öğretmenler bu eğitimi alıyor.
* Amaç, finansal olarak kendi ayakları üzerinde durabilecek bir nesil yetiştirebilmek.

Evde Tasarruf Tüyoları
Elektrik
* Daha az lamba yakmak için duvarları açık renkle boyayın.
* Elektrikli aletleri kullanmadığınız zaman kapatın. Prize takılı bırakmayın.
* Küçük ev aletleri fazla elektrik yakar. Az kullanın.
* Bir kaseye buz parçaları doldurun. O kaseyi buzdolabının ortasına koyun. 3-4 gün boyunca yüzde 5 daha az elektrik harcar.
* Buzdolabınızın sızdırıp sızdırmadığı anlamak için beyaz temiz bir kağıdı kapı lastiği ile dolap kabini arasına koyun. Eğer kağıdı kolayca çekebiliyorsanız buzdolabınız hava alıyordur. Lastiğini değiştirin.
* Cam ve seramik kaplar, metal kaplardan daha uzun süre ısıyı tutar. Kızartmada veya yemek pişirmede metal kullanmayın. Isıyı 15 derece düşürün.
* Ürünleri dolaba koyarken poşetten, ambalajından çıkarın.

Su
* Sebze ve meyveleri musluk altında yıkamak yerine, suyu bir kaba koyarak yıkamayı tercih edin.
* Bulaşıkları varsa makinede yıkayın.
* Bahçe veya çim sulamak için güneşin batışını bekleyin. Yağmurlu havada sulama yapmayın.
* Rezervuar su kaçırabilir. Bunu anlamak için rezervuara birkaç damla boyalı su koyun. Tuvalette görürseniz bu renkleri su kaçırıyor demektir. Günde 700 litreye kadar su kaçmasına engel olmak için hemen tamir ettirin.
* Yazın sıcak su kullanmadığınız için ana su vanasını kapatın. Yanlışlıkla da olsa sıcağı açmanızı engellemiş olursunuz.
* Lavabonun altından su seviyesini kısın.

Doğalgaz
* Apartmanınıza mutlaka ısı yalıtımı yaptırın.
* Kombiyi sürekli açıp kapatmak yerine sabit ısıda tutun.
* Doğalgaz sobanız varsa filtresini her ay temizleyin.
* Radyatörün önüne perde, mobilya koymayın.
* Pencerelerden soğuk gelmemesi için camlarınıza yalıtım yaptırın.

Mutfak
* Ayran ve limonata gibi içeceklerinizi kendiniz yapın.
* Bahçeniz veya balkonunuz varsa imkan dahilinde kendiniz yiyeceklerinizi yetiştirin.
* Bayat ekmekle tatlı yapın.
* Meyve kabuklarını değerlendirin. Reçel yapın.
* Süt ekşimişse süzme peynir yapın.
* Yeşillik çabuk bozulur. Şayet kısa zamanda tüketemiyorsanız buzluğa atın.

3 Kumbara
* Doğuş Grubu’nun ve MEB’in proje ortağı olduğu finansal okuryazarlık eğitim programı.
* 22 ilde devam ediyorve 4’üncü sınıföğrencilerini kapsıyor.
* Geçen sene başlayan projede 347 okula, 50 bin 361 öğrenciye ulaşıldı.
* 19 bin 987 kez tiyatroeğitimiyle çocuklar buluştu.
* Her okulda, velilere de ayrıca finansal okuryazarlık eğitimi veriliyor. Çocuklarla beraber aileler de bilinçlendiriliyor. 3 Kumbara, 2017’de, 81 ilde 500 bin çocuğa ulaşmış olacak.

Harcamadan Birikim Olmaz
Mektuplarda sitem ediyorsunuz bana bazen. “Hep hedefin olsun, biriktir, dikkatli harca diyorsunuz, ne zaman yaşayacağız?” diyorsunuz. Cevap aslında çok basit: harcarken biriktireceksiniz... Harcamadan birikim olmaz. Harcamadan ekonomi büyümez, gelişmez. Elbette hayattan zevk alacağız. Elbette ihtiyaçlarımız gibi isteklerimiz de olacak. Zaman zaman onları alacağız. Elbette harcayacağız. Ama nereye ve neden harcadığımızı bileceğiz. Altın kuralımızı da unutmayacağız: ‘Ayağımızı yorganımıza göre uzatacağız.’

Kredi Kartının Ekonomiye Katkıları
Kredi kartınızı doğru kullanarak, harcamalarınızı nakit yerine kartla yapabilir, böylece ekonomiye de katkı sağlayabilirsiniz.

* Her 1000 TL’lik kredi kartı harcamasıyla vergi gelirleri 20 TL artıyor.Kredi kartı kullanarak yapılan harcamalarlakayıt dışı ekonomi engelleniyor vekimse vergi ödemekten kaçamıyor.
* Her 1000 TL’lik kart kullanımı GayriSafi Milli Hasıla’yı 0.0142 TL artırıyor.Ekonomi büyüyünce istihdam artıyor.
* Bir dönem içinde darphanepara bassa, enflasyonu yüzde 17artırıyor. Yine aynı dönemdekredi kartıyla harcama yapılsaenflasyon binde 17 düşüyor.
* Kredi kartı harcamalarıylailk yıl yüzde 2, ikinci sene yüzde 10oranında istihdamda artış oluyor.
* Yine de siz siz olun,ülke ekonomisini büyüteceğimdiye hesapsız kitapsızkredi kartı kullanmayın.