Bu Yazım Çocuklara - 01.09.2011

Sevgili çocuklar, bugün bayramın üçüncü günü. Anne, baba, anneanne, babaanne, dede, teyze, hala, yenge, dayı, amca, komşu ve aile dostlarınızın elini öptünüz, bayram harçlıklarını aldınız.

Peki neler yapacaksınız şimdi? Gelin beraber bakalım herkes neler yapacak paralarıyla?

Bayram harçlığımı aldığımda bir kısmını evde saklayıp, bir kısmı ile hemen kardeşimi alıp bayram yerine gidiyordum. Babaannemin Sarıyer'deki evinin yakınındaki bayram yeri gibisi yoktu. Salıncaklar, oyunlar, benim favorim ise eşekti.Bir aşağı bir yukarı eşeğe biniyorum kahkahalar içinde.Akşamüstü nerdeyse paralarım bitiyor,tekrar gidip bir sıra daha el öpüyordum.Evet doğru duydunuz,genelde çoğu aile üyeleri gülüp küçük birkaç kuruş veriyorlardı.’Bütün para ile eşeğe bindim’ dememek için birkaç saç tokası alıp gösteriyordum.

Bayramda en fazla parayı babaannem verirdi (ruhu şad olsun, onu bu bayram zamanlarında çok ama çok özlüyorum). Onun verdiğine hiç dokunmaz, saklardım. O parayı sadece biriktirmek için kullanıyordum, O zamanlar genç delikanlı olan dayımın hiç parası olmazdı, ben de ona borç verirdim... O da bana gelecek bayrama geri verirdi, hem de üstüne ilave ile. Böylece her bayramda daha da birikmiş bir nakdim olurdu. Bu da beni çok mutlu ederdi.

Zengin!
Çok parası olan zengin demek değil, çok parası olan demektir. Gerçek zengin, kalbi sevgi ve sevinç dolu insan demektir.

Çocuklar Paralarıyla Ne Yapacak?
Ece Canko (12): Geçen yıl bayram harçlıklarımla altın aldım. Çok para kazandım. Bu bayram paralarımla döviz alacağım, çünkü bu hafta döviz düşüyor. Alacağım, sonra yükselince satacağım. Ya da daha fazla altın alacağım. Ama paramla mutlaka yatırım yapacağım.

Yorum: Ece, mesajına çok teşekkür ederim. Notundan anladığım, sen tam bir yatırımcısın. Ailende yatırımcılar mı var? Bu güzel, ama unutma, bugünü yaşamak da önemli, almak istediğin bir oyuncak varsa ona da para ayır. Hepsiyle yatırım yaparsan sonra sıkılırsın. Bir de altın sana göre değil, annene babana söyle senin için borsa yatırım fonu alsınlar. Beğendiğin şirketlere seni 'ortak' yapsınlar. Yıllar boyu ellemezsin, eline her para geçtiğinde alırsın. Belki Türkiye'deki en büyük şirketlerin ortağı olursun büyüyene kadar.

James Symes (12): Bayramlar beni çok mutlu ediyor, bayramda bu kadar çok param olmasına çok seviniyorum. İlk fırsatta büyümesi için tüm paramı bankaya koyacağım, böylece büyüdüğümde istediğim şeyleri alacak param olmuş olacak.

Yorum: James süpersin. Anne-babanla konuş paranın yarısıyla sana hisse senedi alsınlar, böylece beğendiğin bir şirkete ortak olursun. Şirket büyüdükçe paran da büyür, kocaman olur.

Sinan (6.5): Abla, babaannem 9 yaşındaki kuzenim Emir'e 100 bana 50 lira verdi. Onu daha mı çok seviyor?

Yorum: Babaannen ikinizi de çok seviyordur Sinan. Kuzenin 9 yaşında diye ona daha fazla vermiştir, sen de yaşa gelince sana da verir. Ama gel seninle istersen 50 lira biriktirelim, böylece senin de 100 liran olur. Nasıl mı? Biriktirdiğin her 1 liraya annen de 1 lira koysun.Böylece sen 25 lira biriktirince, aslında 50 liran olacak.

Eray-erays: Tabii ki kontör alacağım. Ergen bir çocuğun mutlu olabilmesi için gereken tek şey kontördür.

Nostaljik Bir Anı
Şimdi 40'lı yaşlarında olan okuyucum Fatih Bey, çocukluğundaki harçlık taktiklerini yazmış bana. Ben de sizinle paylaşıyorum.

"Çocukken bayram sabahı heyecan içinde erken kalkar, yeni giysilerimizi, ayakkabılarımızı giyerdik. Eskiden böyle 'Canımız istediği zaman yeni bir şey alalım' diye bir şey yoktu ki…  Bayramdan bayrama alınırdı sadece yeniler. Sonrasında ise evde bir araya toplanmış büyüklerimizin elini öper harçlıklarımızı alırdık. Evdeki bayram telaşı bitince ver elini sokaklar, kapı kapı gezer, harçlık, şeker toplardık. Hatta strateji bile geliştirmiştik; toplu halde kapı çalınca sadece şeker ya da çikolata alırdık ama tek tek gezince harçlık ihtimali artardı. Toplanır stratejimizi belirler, başlardık gezmeye. Arada bir araya gelir, birbirimize taktik verirdik; 'x apartman 4 numaralı daire harçlık, 6 numara şeker, 7 numara çikolata verdi, ona göre gidin' diye.

Harçlıklar toplandı mı Atatürkler üste gelecek şekilde dizerdim, sonra ver elini lunapark, bakkal... Ama ilk önce mutlaka harcama planı yapardım; ilk gün lunapark için bir kısım, kız kaçıran, çatapat için biraz, ikinci ve üçüncü güne de lunapark parası ayırır, öyle harcardım. Normal zamanlarda da harçlığım vardı ama haftada 1 lira alıyorsam, bayramda 10 lira toplardım, büyük paraydı benim için! Hem normal harçlığımızın nereye harcandığı sorulur, bilinirken, bayram harçlığımızı kimse sormazdı, bilirlerdi ne yapacağımızı! İşte böyle heyecanla beklenen bayramlar vardı benim çocukluğumda…"

Bayramda Harçlık Geleneği Nereden Geliyor?
Ne güzeldir bayramda çocuğa harçlık verme geleneği! Peki nereden geliyor bu gelenek? Türkler'de bayram harçlığı, Orta Asya'da Nevruz gibi bayramlarda devlet yöneticisi ya da bölge reisinin, emrindeki askerler ve başında bulunduğu halka hediye vermesi şeklinde gerçekleşiyormuş. Selçuklu ve Osmanlılar'da ise devlet başkanı tarafından askerlere verilen, aynı ismi taşıyan armağanlarla devam etmiş bu gelenek. Yani yalnızca küçüklere değil, büyüklere de verilirmiş 'bayram harçlığı'.

Bilgi
Eski zamanlarda konak sahipleri, çevrelerindeki durumu iyi olmayan kişilere 'bayram yemeği' verip, giderlerken de 'diş kirası' adı altında bayram harçlığı verirlermiş.

Kredi Ödemen, Kazancının Yüzde 25'ini Geçmesin
Soru: Özlem Hanım, 21 yaşında üniversite öğrencisiyim. Araba almak için 5000 lira kredi almak istiyorum. Taksitleri araştırdım ödeyebileceğim meblağlar ancak bankalar maaş bordrosu istiyor. Ben bu krediyi kendi adıma nasıl alabilirim? Aykut

Cevap: Merhaba Aykut, kredi çekmek için gelirinin ve SGK'n olması şart. Bunlar yoksa kredi almak için kefil bulman gerekiyor. Ailenden birinin kefil olmasını isteyebilirsin. Alacağın kredinin aylık ödemeleri gelirinin yüzde 25'ini geçmesin. Kendine mutlaka giderlerinin 3 katı kadar acil durum fonu oluştur. Ayrıca araba maliyeti satın alırken başlıyor: Kasko, vergi, benzin, park, aksesuar, boya koruma, bakım, tamir... Bunların hepsi yoldaki maliyetler. Bunları göz önünde bulundurarak son kararını ver. Daha 21 yaşındasın, arabadan önce eğitim ve kariyerine odaklan. Haberlerini bekliyorum.

Ne İstediğini Bilene, Dünya Bile Yol Verir
Soru: Özlem Hanım, lütfen dalga geçtiğimi düşünmeyin; benim belirli bir işim, param, evim yok. Etrafa bakıyorum, yüz binlerce daire var ve bunların bir tanesi bile benim değil. O boş boş duran evleri gördükçe sinir oluyorum. Ben ve benim gibiler ev sahibi olamayacak mı? Arif

Cevap: Merhaba Arif, bu olumsuz bakış açısı kimseye yarar sağlamıyor. Ne güzel ev alma hedefin var. Ev almak için ne yapman gerektiğini düşün kendine bir plan yap. İlk önce bir iş bul, zorlansan da pes etme, hedefine kilitlen, çok iste. Para biriktirmeye başla. Bana tekrar mail at. Ne istediğini bilene dünya bile kenara çekilip yol verirmiş!