Bir like, bir tweet, bir beğeni deyip geçmeyin!
Yediklerimizin, giydiklerimizin, kullandıklarımızın, yaptıklarımızın, izlediklerimiz ve okuduklarımızın gezegene bir bedelinin olduğunu biliyor muydunuz? Hatta her paylaşım ya da beğeni, karbon salınımına, dolayısıyla iklim krizine katkıda bulunuyor.
Hemen hemen her faaliyetimiz, dünyanın doğal
kaynaklarının belli oranda eksilmesine yol açıyor. O yüzden her
şeyin bir bedeli var ve o bedel artık günümüzde karbon ayak izi ile
ölçülüyor.
Dünya genelinde tüketilen toplam elektriğin yüzde 4’ü bilişim
teknolojileri ve onları bir araya getiren küresel veri ağı
tarafından tüketiliyor.
Bir akıllı telefonun yapımında 70 kadar kimyasal kullanılabiliyor. Bunların bir bölümü dünyada nadir olarak bulunuyor ve bu kimyasalların topraktan çıkarılma süreçleri de ekosistem açısından büyük bir ayak izi oluşturuyor.
Bununla birlikte, cep telefonlarının sadece yüzde 5’i, genel olarak elektronik atıkların ise yüzde 16’sı geri dönüştürülebiliyor.
Toplam 7 milyar cep telefonunu ve veri ağını birbirine bağlayan dijital sistem bir yılda 600 milyon ton karbon salınıma neden oluyor. Bu rakam küresel karbon salınımının yüzde 4’üne denk geliyor.
Twitter’da her tweet, Facebook’ta her durum güncellemesi ve Instagram’da paylaşılan her fotoğraf, WhatsApp’ta atılan her mesaj dijital ayak izi oluşturmaya yetiyor. Bir sayfayı veya bir Facebook gönderisini “beğenmek” bile, veriler sunuculara kaydedildiğinden dijital ayak izi hanesine ekleniyor.
YİYİP İÇTİKLERİMİZİN KARBON HESABI
Küresel ısınmayla birlikte karbon ayak izi, daha da çok gündemimize girecek. Gelecekte satın aldığımız hemen her şeyin karbon ayak izi bedelini de etiketlerde göreceğiz. Düşük karbon ayak izine sahip olanın üretimi, daha çevreci olduğu için daha çok desteklenecek. Sadece eşya, gıda ve mallar değil, günlük hayatımızdaki alışkanlıklar, tatillerimiz, yaşam şeklimiz ve rutinlerimiz dahi karbon ayak izi hesabıyla ölçülecek. İşte size günlük hayatta sıklıklar yaptığımız faaliyetler ve yiyip içtiklerimizin karbon hesabı.
1 İNSAN YILDA 7 TON
Karbon hesabı, kullanılan mal veya hizmetin var olması için atmosfere salınan karbondioksite eşdeğer olarak hesaplanıyor. Bu alandaki en yetki isim ise Lancaster Üniversitesi Sosyal Gelecekler Enstitüsü profesörlerinden Mike Berners-Lee. ‘Muz Neden Kötüdür’ adlı bir kitap yazan Lee, çalışmasında bir kişinin küresel ortalamasının yılda 7 ton karbondioksit olduğunu belirtmiş. Ancak bir Malavili yılda 100 kilogram salıma neden olurken Londralı 15 ton, Avustralyalı 30 ton salıma yol açıyormuş.
BİR TWEET 0.014 GRAM
Kitapta, 140 karakterlik bir kısa mesajın 0.014 gram, bir internet aramasının 0,2 gram, normal bir e-postanın 4 gram, 1 dakika cep telefonuyla görüşmenin ise 57 gram karbondioksit eşdeğerine neden olduğu belirtiliyor.
Bir başka çalışma ise spam e-postaların her yıl 29,7 milyon metrik ton karbondioksit emisyonundan sorumlu olduğunu gösteriyor. Bu miktar, bir yıl boyunca 5,8 milyon eve elektrik sağlamak için gereken enerjiye eşdeğer. En çok spam mesaj üretilen ülke ise ABD. Günde 8.13 milyar spam mesajın üretildiği ülkeyi, 7.61 milyar spam mesaj ile Almanya takip ediyor.
ÜTÜLEME, SÜTSÜZ İÇ
Mike Berners-Lee’nin çalışmasında yer alan diğer karbon ayak izleri ise şöyle;
- Bir bardak su 0.06 kg
- Gideceğiniz bir restoranın konumuna bakmak 0,7 gram
- Günde 1 saat TV izlemek yılda 35 kilogram karbondioksit eşdeğeri salım
- 1 kağıt havlu 10 gram karbondioksit eşdeğeri salım
- 1 plastik poşet 3 gram karbondioksit eşdeğeri salım
- 1 kilogram biftek 15 kilogram karbondioksit eşdeğeri salım
- 1 gömlek ütüleme 25 gram karbondioksit eşdeğeri salım.. Haftada 5 gömlek ütülemek 16 kilometre araç kullanmaya denk..
- 1 muz 65 gram karbondioksit eşdeğeri salım
- 1 kupa çay veya kahve içmek 23 gram karbondioksit eşdeğeri salım - (kahveye süt kattığımızda rakam bir anda 55 grama yükseliyor)ihtiyacınızdan fazla kaynatırsanız suyu 20 gram daha ekleyin
- 1 Bebek bezi (tek kullanımlık) 145 gram karbondioksit eşdeğeri salım(2,5 yıl bir çocuğu bezlemek 550 kilogram karbondioksit eşdeğeri salım anlamına geliyor)
- 1 kilo havuç 0,3 kilogram
- 1 gazete 0,3 kilogram
- 1 dakika cep telefonuyla görüşmek 57 gram karbondioksit eşdeğeri
- 1 yıllık cep telefonu kullanımı 125 milyon ton.
Kredi notu nedir, nasıl öğrenilir? İşte cevabıKredi başvurularının onaylanması büyük ölçüde kredi notuna bağlı oluyor. Kredi kullanmayı düşünenler için kredi notu hakkındaki detayları sıralıyoruz.