Yaşlanmayı durdurmak mümkün mü?

Singapur merkezli biyoteknoloji firması Gero'dan isimlerin de aralarında bulunduğu araştırmacılar, insanlarda yaşlanmayı tersine çevirmenin mümkün olup olmadığını incelemek için yapay zeka ve makine öğrenimi araçlarını kullandı. Indepedent Türkçe'nin haberine göre, henüz hakem değerlendirmesinden geçmeyen ve BioRxiv'de ön baskı versiyonu yayımlanan araştırmada, insanlardaki yaşlanmanın "direnç" diye adlandırılan önemli bir bileşeni değerlendirildi.

Direnç yaşlandıkça azalıyor

Bilim insanları özellikle, yaşlanmayla birlikte organizmada kaybolan biyolojik bilgilere ışık tutan ve termodinamik biyolojik yaş (thermodynamic biological age/tBA) denen bir faktörü inceledi. Araştırmacılara göre tBA, yaşlanan bir organizmada ortaya çıkan bozukluğun derecesini gösteriyor. Bilim insanları tBA yaşla birlikte arttığından kişide direnç azalmasına yol açabileceğini ve bunun da kronik hastalık oranının ve ölüm risklerinin "katlanarak hızlanmasına" neden olabileceğini söylüyor.

Makalenin ortak yazarı ve Gero'nun başkanı Peter Fedichev, "Ölçümlerimize göre, nüfusta direnç kaybı gösteren kişi sayısı katlanarak artıyor ve tam da iki katına çıkan ölüm oranı kadar hızlı şekilde, her 8 yılda bir iki katına çıkıyor" açıklamasında bulundu.

Direnç kaybı geri döndürülemiyor

Bilim insanları bu değişimin geri döndürülemeyeceğini ifade ederken, yaşlanmayı tersine çevirme ihtimalleri üzerinde ciddi kısıtlamalar yaratabileceğini de sözlerine ekledi. Çalışmalar, yaşlanmanın organizmada farklı seviyelerde kendini gösteren karmaşık bir süreç olduğunu ortaya koyuyor.

Yaşlanma süreci, kronik hastalıkların oranının katlanarak hızlanmasına ve sonunda organizmaların ölümüne yol açıyor. Yıllar boyunca araştırmacılar, bireylerin biyolojik yaşını ve ölüm riskini tahmin etmek için DNA modifikasyonları gibi biyomedikal verileri değerlendirebilen birkaç biyolojik yaşlanma modeli geliştirdi. Öte yandan bu faktörlerle biyolojik yaşlanma arasında tam olarak nasıl bir bağlantı bulunduğu bütünüyle anlaşılmış değil. Bilim insanları direnç kaybının, geri çevrilemeyen termodinamik bir değişimin tetiklediği bir süreç olarak daha iyi anlaşılabileceğini söylüyor.

Yaşlanma hızını azaltmanın bir yolu olabilir

Yaşlanmanın bu termodinamik doğası, yaşlanmanın tersine çevrilmesi ihtimallerine ciddi kısıtlamalar getiriyor. Son çalışmalar farelerde yaşlanmanın geri çevrilmesinin muhtemel olduğunu gösterdi. Sürecin insanları da kapsayacak şekilde genişletilebileceği umulsa da Dr. Fedichev, durumun insanlar için farklı olabileceğini belirtti.

Ancak bilim insanları, "bütün umutların tükenmediğini" söylüyor. Bir organizmayı "soğutmanın", hücrelerindeki moleküler etkileşimlerdeki kaosu kontrol altına almanın ve yaşlanma hızını azaltmanın bir yolu olabilir.