Sarı Gelin Eşliğinde Kar Yağarken!

Çok diyarlar gezdim, denizler, limanlar, gemiler, dağlar, ovalar hepsinin ayrı kendine has özellikleri, güzellikleri vardı. Rüzgarları, dalgaları, karları, çiçekleri, insanları ve yemekleriyle. Bunların içinde biri var ki beni duygu yüklü olarak kendine bağladı.

Gözün alabildiğine bembeyaz örtü ile bezenmiş, gök kubbeyi en güzel hissettiğin, eksi yirmilerde gezinen sıcaklıkta bile kendini dipdiri ve üşümez hissettiğin, iki bin metreye yakın yükseklikte büyük bir platonun üzerinde yerleşmiş bu kente ilk gidişimizdi.  

Kars Kalesi 22.01.2019

Bizi ilk karşılayan kent merkezindeki “Kars Kalesi “oldu. Yaklaşık bin yıllık kale ilk Selçuklular zamanında inşa edilmiş ve Osmanlı döneminde birkaç kez yenilenmiş. Kale gezildiğinde savaş kalıntıları görülmekte. Sanırım en çok tahribat Osmanlı- Rus savaşlarından kalma. Kim bilir, askere yazılıp Erzurum’a kadar gidip “A Journey to Arzrum” kitabını da yazan meşhur Rus şairi Pushkin de bu kalede boy göstermiştir.

Sanki St. Petersburg’dan ilham almış, geniş caddelerinde gezerken beni ziyadesi ile etkileyen Rus Baltık mimarisin özelliklerini taşıyan taş binalar, muazzam konaklar, tarihi yapılar kentin karakterini belirlemekte. Aynı zamanda Ermeni'si, Rum'u, Türk'ü, hepsi bir kentin çehresinde derin izler bırakmış. Aralarında harmoniyi bozan yapılar görüntüyü kötüleştirebiliyor. Tabii ki Türk mimarisinin örneklerini de görmek mümkün, keşke güzellikler yeniden ortaya çıkartılsa, bir el atılsa, daha ilgi çekici hale getirilse, daha çok yerli yabancı turistleri şehre çekse. 

Kars ‘a çok şey katan iki ortak aslında abi kardeş... İlhan Koçulu ve Pınar Kaftancıoğlu, Kars’ın çay kenarına iki apart yaptılar. Kars‘ın misafirlerini, özellikle bayındırlık, güvenlik, eğitim alanında tanıtım filmi çekecek ya da reklam ekipleri gibi özellikle tanıtım eğitim öğretime yarar sağlamak üzere ziyaret edecek herkesi bilabedel ağırlamak için inşa etmiş hazırlamışlar. Tıpkı bir ev sıcaklığında diye tarif etmek yeterli gelmez, tamamen eviniz yuvanız gibi havası. Elinden gelen her şeyi yapan çalışanlarıyla ışık saçan sevgi dolu bir mekan. Elbette turistik geziler için de iletişim kurarak, kalmak mümkün.

İlhan Koçulu & Pınar Kaftancıoğlu-  23.Ocak.2019

1986 Yılı Sovyetler Birliği seyahatimde aldığım kalpak. Hiç giymemiştim. Kars seyahat öncesi eşim yanına al, münasip gördüğün birine hediye edersin demişti. İlhan Koçulu’dan münasip kim olabilirdi ki. Çok da yakıştı kalpak kendisine. İşte o anı resmetmek istemiştim. Mutluluğun resmi.

Kars ve çevresinde gezerken gördüklerimden bir demet sunmak istedim. Aslında Doğu Ekspresi ile son zamanlarda Erzurum ile çok popüler hale gelen kent hakkında internette bilgi bombardımanına da rastlarsınız. Yazdıklarım dışında Parlamento Binası, Defterdarlık, Gazi Ahmet Paşa Konağı, Topçuoğlu Hamamı, Boğatepe Zavot Ekolojik Müzesi, Sarıkamış Şehitliği, Katerina Köşkü, Yanık ve Micingirt Kiliseleri gibi yerler de gezilebilir.

Seyahatleri bir tur organizasyonu ile gezdiğinizde sabah sekizde otel kapısında olun denir. Otobüslere binilir, haldır haldır o yer bu yer şurası yemek molası derken gezip görmediğiniz yer pek kalmaz. Hem de iki üç gün içerisinde.  Ben ise hem keyifli zaman dilimi yaşayayım hem de gezdiğim gördüğüm yerlerde yorgunluk hissetmeyim. Akşamına da güzel bir restoranda uzun sohbetlerle keyifli bir zamanı paylaşayım dostlarla. Sabahları da istediğim saatte yola çıkıp istediğim yerlere gideyim.  Seyahate çıkmadan önce de gün gün programları alternatifli hazırlar, otel uçak her şeyi organize etmeyi yeğlerim.        

Hançere Gümüş Gibi

Adalı dostlarla gittiğimiz kenti bize ziyadesiyle sevdiren, Kars sevdalısı, sevgili Pınar Kaftancıoğlu özel bir binayı gezdirdi; “Tuncer Güvensoy Evi.” Kars’ın soylu ve unutulmuş başına taç gibi yakışan bir bina. 1890’lı yıllara ait bu yapı yer yer soylu bir İngiliz şatosunu, yer yer bir Fransız şövalyesinin malikanesini, yer yer bir Avusturya prensinin konağını, yer yer de bir Rus çarının av köşkünü çağrıştırıyor. Bu ev yöresel bir deyimle Kars’a “Hançere Gümüş Gibi” yakışmış.  

Gerçekten bu yazılanları hak eden bir yapı. Kültürel ve sanatsal geçmişe saygı, kentin tarihi kimliğine armağan.

25.01.2019

Adres: Gazi Ahmet Muhtar Paşa Caddesi Numara: 5 / KARS

Mail:

Telefon: 0538 578 1581  

Devlet Konservatuarı / Kafkas Üniversitesi

Kars’ta bir konservatuarın oluşunu görmek beni daha da yakınlaştırdı kente. Sanata ilginin oluşu kent sakinlerine mutluluk hormonları yükleyeceği şüphesiz. 2003 sonbaharda açılan konservatuarda müzik, müzikoloji ve sahne sanatları bölümü bulunmakta.

22.01.2019 Devlet Konservatuarı

Konservatuarı görünce mutlaka sanatın icra edildiği bir salon da mevcuttur. Kars İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, kültür merkezi konferans salonu, tiyatro, konser ve çeşitli gösterilere ev sahipliği yapmakta.

2011 Yılında Kars Belediyesinin düzenlediği “Kültür ve Sanat Festivali” etkinliklerin artmasının kente daha saygın bir güzellik sağlayacağı düşüncesindeyim. O festivalde İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nden sanatçıların verdiği konser, gitar resitali, aryalar, değerli sanatçıların icra ettiği müzik ziyafeti.  Sanat kenti olmak gerçekten bir ayrıcalık, Kars sevdalıları bu konuda da farklılık yaratmalıdırlar.

12 Havariler Kilisesi (Kümbet Camii)

22.01.2019

On asır önce Ermeni-Gürcü kilisesi olarak inşa edilen yapı birçok defa camiye tekrar kiliseye dönüştürülmüş. Rus işgali devresinde Rus Ortodoks Başpiskoposluğu olarak kullanılmış olup bugün Kümbet camii olarak kullanıma açıktır. Gezerken içerde insanlar olduğu için fotoğraf çekmemiştim. Sanırım zaman zaman Ermeni gruplarca ayinler yapılmakta.

Son Malakan (!) Mehmet Ali Eker

71 yaşındaki Mehmet Ali Eker Kars’ın İncesu köyünde yaşıyor. Bizi evinde misafir etti, ağırladı, sohbetler de bulunduk, çok güzel anılar bilgiler verdi. Teşekkürler Kars sevdalısı Yiğit Malakan. Rusyadan Çarlık zamanında göçe zorlanan Malakanlardan son kalanlardan. 

“Kars toprakları tarıma elverişli. Dünyada 3 ayda bitki yetiştiren böyle bir toprak daha yok. İnsanları bizi sevdi, biz de onları. Biz buranın yaylalarında hayvancılık yapardık. Orada peynir, kaşar üretilirdi. Kars’taki kaşarın tarihi Malakanlara dayanıyor. “

Kars’ın süt kokan insanları: Malakanlar - Son Dakika Haberleri (trthaber.com)

Sarıkamış Kardan Heykeller

23.01.2019

Sarıkamış kayak merkezini de kısa bir zaman dilimi içinde görmeye gittiğimizde ufuk çizgisinde devasa kardan heykeller gördük. Sonradan öğrendim ki bu kardan heykeller Sarıkamış Harekâtında donarak şehit olan Mehmetçikler anısına yapılmış. Kars ve Sarıkamış yönetimleri, Kafkas Üniversitesi hocaları ve öğrencilerinin katkısı ile onlarca taşınan karlar ile meydana getirilmekte.

Kayak Merkezi ve Dinlenme Mekanı  

Çıldır Gölü

22.01.2019 - Gerekli donanımla gelenler için buzu kesip balık tutma da mümkün.

Atlı Kızakla Buzlu Gölde Kayma Keyfi.

Boğatepe Yolunda

Kars merkezden yaklaşık bir saat uzaklıkta ve 900 metre daha yukarıda (Boğatepe 2667, Kars 1760) gravyer peyniri ile meşhur bir köy. İlhan Koçulu tesislerinde hem izledik nasıl yapılıyor peynir hem de arkadaşlar biraz peynir alışverişinde bulundular.  Rusya’dan sürgün edilen Malakan’ların ilk yerleşim yeri.  

Yol boyu bembeyaz örtü arada bir bulutların arasında görünen güneşin meydana getirdiği doyumsuz manzaralardan bir enstantane çekerken, buranın bir göl olduğunu duyunca şaşkınlığımı gizleyemedim.

Aygır Gölü. Boğatepe yolunda. Denizden yüksekliği 2300 metre. 2940 kilometrekare. Balıkçılıkta yapılan göl bulunduğumuz zamanda donmuş halde idi. 24.01.2019

Ana Sayfasında TRT’nin bir videosu var İlhan Koçulu ile “Orada Bir Yer- Kars” başlıklı. Youtube programından merak edenler izleyebilir.

Ani Antik Kenti

Ani Antik Kenti, Kırk Kapılı Şehrin harabelerinde, kiliselerinde saatlerce dolaştık. Bazen yalnız bazen grup ile. Ermenistan sınırı, Arpaçay, kervanların geçtiği İpek Yolu. Unesco Dünya Miras Listesinde yer alan, Medeniyetler Beşiği, Bin bir Kilise, Kırk Kapılı Şehir. Tarih dile gelse de anlatsa diyeceğin geliyor gezerken.

Yerel Lezzetler

Kars’ı her şeyiyle gezdik, gördük ve sevdik. Ama bir sabah yaptığımız kahvaltıyı, izlediğimiz halk danslarını anlatmadan nokta koyarsam haksızlık etmiş olurum.

Bakındım etrafıma hemen herkes kahvaltı da zaten hep birlikte altı kişilik adalılarız. Dedim hafif yapın kahvaltınızı, zira tekrarı var. Kem küm şu bu, derken kendimizi kahvaltı yapacağımız mekânda bulduk. Kent içinde kapısında “Boğatepe Erkan Koçulu” yere girdik. Bir masa ki, bir güzel iştah açıcı kokular ister tok ol ister aç, başlamak için sabır bile gösteremezsin. Kars’ın meşhur mutfak lezzeti pişinin kokusu iştah açıcı sanki. Bin bir çeşit peynirler, Malina (yaban böğürtlen reçeli), Geven balı, kaymak, süt ve niceleri.  

Kaz diyarı Kars’ta kaz eti çok popüler, ilk akşam biz de tattık. Her yörenin kendine has yiyecekleri olduğu gibi bizim de tanıştığımız yiyecekler arasında piti kebabı, hangel (kıymasız mantı), Bozbaş (kuzu incik), haşıl, pörtletme, pişi ve Çıldır Gölü’nde balık gibi.

Yöresel Danslardan Bir Enstantane

Bir parantez de GastroKars hakkında Kars doğumlu Özgen Nama’ söyleminden bir alıntı; Doğduğum ve çocukluğumun geçtiği memleketim olan Kars son yıllarda Doğu Ekspresi ile adından sıkça söz ettiriyor, özelikle kış turizmi açısından iyi bir ivme yakalamış durumda. İpek Hanım Çiftliği’nin kurucusu sevgili Pınar Kaftancıoğlu doğduğu bu topraklara bir vefa örneğini ortaya koyuyor, köklerine bağlı yenilikçi Kars mutfağını gastronomik anlamda hak ettiği yere gelmesi için hayata geçirdiği GastroKars, dekorasyonuyla, ambiyansıyla ve bölge mutfağının orijinal lezzetleriyle bu boşluğu fazlasıyla dolduruyor. Kars merkezinde yer alan GastroKars daha içeriye girmeden insanı kendine çeken bir mekan. Rus yapımı tarihi binada hizmet veren mekan, yan yana dört eski dükkanının birleşiminden ortaya çıkmış. Kapıdan içeriye adım attığınızda da sanki şık bir Rus restoranına girmiş gibi hissediyorsunuz. Masa düzenindeki zerafetten, duvarlarda yer alan antika tabaklara kadar ve diğer detaylara baktığımızda bu mekana bir kadın eli değdiğini hissetmemek mümkün değil.

Esnaf lokantaları harika ve fiyatlar da çok makul. Akşamları gidilecek çok restoran da var, Halk oyunları gösterileri de olan. Danışın, araştırın fiyatlar dahil, resepsiyona sorun güzel bir gece yaşayın. Umarım ve dilerim tüm Kars esnafı, marketler, restoranlar, oteller kalitelerini bozmaz hatta yükseltir ve bunları fiyatlara yansıtmazlar talep arttı, yoğunluk var nasılsa diyerekten. İktisat ilminin kuralıdır fiyatı arz talep belirler diye ama bilinmeli ki artan fiyatlar arzı bir süre arttırsa da yükselen fiyatlar, marjinal fayda görünmez el derken talep azalır, boşluklar başlar. Aranızdaki rekabeti artan fiyatlarla değil vereceğiniz servis, doğru ürünler ve lezzetler, güvenilirlikle samimiyetle dürüstlükle yaşatın. Ve birbirinize destek olun kenetlenin ki yaşadığınız kentiniz güzelliklerini arttırarak çoğaltarak yerlisi yabancısı insanlara sunabilsin.

Kars’ı daha güzel yerlere getirmek yükseltmek sizlerin elinizde sevgili Karslılar, biliniz ki sizler sevdirdiniz kentinizi bizlere. Ve teşekkürler sevgili Pınar, Kars seninle bir başka güzel.      

Fethi Denizmen

24. Ocak 2021

Heybeliada