Para, çocuklara hangi yaşta nasıl anlatılmalı?
Yeni dünyada ekonomik özgürlüğe giden yol çocukken alınan para eğitiminden geçiyor. Çocuklara her yaşta para konusunu anlatmak farklıdır.
3-6 YAŞTA PARA ANLATIMI
EMEK: Çalışmanız karşılığında para
kazandığınızı, istek ve ihtiyaçlarınızı bu şekilde satın aldığınızı
somut örneklerle anlatın.
SINIRLI KAYNAK: ATM’den veya kredi kartından
çekilen paranın sonsuz olmadığını bilsin.
SABIR VE ÇABA: Tüketim alışkanlığı bu yaşlarda başlar. Bir şeyi almak için beklemesi ve biriktirmesi gerektiğini uygulamalı gösterin.
7-13 YAŞTA PARA ANLATIMI
HEDEF İÇİN ARAÇ: Çocuğunuzun satın almak istediği hedefleri olsun. Hedefi için plan yapın.
1:1 METODU: Bir kavanozun üzerine hedefinin resmini yapıştırın ve oyun gibi para biriktirsin. Beş lira biriktiriyorsa, siz de beş lira vererek destek olun.
HAFTALIK : Kendi parası olsun, istek ve ihtiyaçlarını karşılasın.
HARÇLIK MİKTARI: Geliriniz, aile değerleriniz ve sosyal çevrenize göre belirleyin. Ne az ne de çok, düzenli olması önemli.
BÜTÇE: Ailece aylık bütçe toplantısı yapın, o da katılsın. Faturalara ne kadar ödüyorsunuz, market alışverişi ne kadar tutuyor bilsin.
UYGULAMA: Alışverişi birlikte yapın. Bir şey alırken “Sence bizim için istek mi ihtiyaç mı?” diye sorun.
14-18 YAŞTA PARA ANLATIMI
AYLIK: Harçlığını aylık olarak vermeye başlayın.
SINIR: Ergenlik çağında çocuğunuzun para ile ilişkisi gelişmeli. Harçlığına göre harcama yapmayı öğrensin.
HESAP: Ona banka hesabı açın. Bankaya götürün. Korkmasın.
YATIRIM: Hisse ile tanıştırın. Bu yaşta yatırım kavramlarını öğrenebilirler. Her hafta bir şirket seçsin, konuşun.
UYGULAMA: Çocuğunuz odasına kendisine örnek aldığı kişilerin resimlerini, hikayelerini koysun. Neden rol model olarak o kişiyi seçtiğini konuşun.
'Paramız yok' demeyin
“Bu oyuncağı alamayız çünkü paramız yok” demek “Paramız olunca alırız” anlamına gelir. Bunun yerine planlamayı ve uygunluğu öne çıkartın. Böylece çocuklar hem bir plan hem de sınırlar olduğunu anlarlar. Onlara şöyle diyebilirsiniz:
1. “Planımızda yok, şimdi uygun değil, önce bu parayı biriktirmeliyiz.”
2. “Aile bütçemize uygun değil.”
3. “Bunu almak aile değerlerimize uygun değil.”
UYGULAMA: Çocuğunuzla oyuncak alma gününüz olsun. Bu günün dışındaki zamanlarda oyuncak almayın.