Kredi kartları hakkında bilinmeyenler!
İlk kredi kartlarından bazıları metal malzemeden yapılmıştı. Günümüzde ise her an her yerde kullandığımız kartların bu ilginç kökenleri hakkında daha fazla bilgi edinmeye ne dersiniz?
İlk üretilen kredi kartları arasında metal kartlar da vardı
ancak kartlar hantal olması sebebiyle yaygın olarak
kullanılmıyordu. Bugün, hemen hemen her yerde hızlıca ödeme yapılan
bu kartların arkasında uzun bir geçmiş var. Gelin kartların
geçmişini inceleyelim.
İnsanlar binlerce yıldır kredi benzeri işlemlerle uğraşıyorlar.
Örneğin tüccarlar, hasattan sonra geri ödeme geldiği sürece
çiftçilere tohum verirdi.
Kredi sisteminin en eski yazılı örneklerinden biri, adını MÖ 1792'den 1750'ye kadar Babil hükümdarından alan bir dizi yasa olan Hammurabi Kanunları'nda bulunabilir.
1800'lerin sonlarında, tüketicilerin ve tüccarların malları değiş tokuş ettikleri ve geçici para birimi olarak ‘kredi madeni ve kağıt paraları’ olarak adlandırılanları değiş tokuş ettikleri zamana geçelim. Bu yöntem küçük tüccarlar arasında başladı, ancak kredi ödemeleri fikri hızla diğer yerlere yayıldı.
1914'te Western Union, belirli müşterilere ödemeyi daha sonraki bir tarihe ertelemelerine izin veren metal plakalar verdi. Petrol şirketleri, istasyonlarındaki gaz ve onarım hizmetlerini finanse edebilecek benzer kartlar oluşturarak aynı yolu izledi.
1928’de geliştirilen, cüzdanlara sığan, askeri bir künye gibi kabartmalı kart sahibinin bilgileriyle kişiselleştirilmiş ve kart sahibinin imzası için arka yüzünde kağıt bulunan kartlar geldi. Kabartmalı kart, satış görevlilerinin ayrıntıları hızlı bir şekilde yazdırmasına yardımcı oldu. Bu kartlar, 1930'lardan 1950'lere kadar, öncelikle mağaza ağlarında kullanıldı.
İlk banka kartı Charg-It
Bir sonraki kart dönüm noktası 1946'da, Brooklyn, New York, bankacı John Biggins tarafından “Charg-It” olarak adlandırılan ilk banka kartı sisteminin tanıtılmasıyla geldi. Charg-It modeli modern kredi kartlarına çok benzer şekilde çalıştı. Müşteri, kartı bir mağazaya ödemek için kullanır, kartı veren banka mağazaya geri ödeme yapar ve ardından müşteriden ödeme isterdi.
Bu noktada, Charg-It kartları yalnızca kartı veren bankaya çok yakın olan mağazalarda kullanılıyordu.
Diners Club
1949'da Frank McNamara adında bir kişi, New York'taki Major's Cabin Grill'de yemek yerken cüzdanının evde olduğunu fark etti. Frank bu durumu çözdü, ama bir daha asla olmasını istemediği bir şeydi. Diners Club tarafından ‘İlk Akşam Yemeği’ olarak adlandırılan bu deneyim, McNamara ve iş ortağı Ralph Schneider'a 1950'de ilk karton Diners Club Card'ı piyasaya sürme konusunda ilham verdi. Seyahat ve eğlence alışverişlerini geri ödemek isteyen tüketicilere yönelik bir karttı.
Diners Club Card'ın popülaritesi patladı ve piyasaya sürüldükten sadece bir yıl sonra, Diners Club'ın 42.000'den fazla üyesi vardı.
Diners Club'ın başarısının ardından, diğer bankalar ve finansal oyuncular da bu pastadan dilim almak için harekete geçti.
American Express
American Express 1958'de kendi kredi programını başlattı. Orijinal Diners Club Card gibi, ilk olarak seyahat ve eğlence masraflarını karşılamaya yönelik bir ödeme kartıydı ve harcamalar her ayın sonunda tam olarak ödeniyordu. 1959'da American Express, plastikten yapılmış ilk kartı tanıttı. Daha sonra 1966'da ticari müşteriler için bir kurumsal kredi kartı programı başlattı.
BankAmericard
1958'de Bank of America, bugün kullandığımız kredi kartlarına en çok benzeyen ilk genel amaçlı kredi kartı olan BankAmericard'ı piyasaya sürdü. Başlangıçta kağıttan yapıldı ancak kısa süre sonra plastik oldu. 300 dolarlık bir harcama limiti vardı ve kart sahipleri bir ücret karşılığında aydan aya bakiye taşıyabiliyordu.
O noktaya kadar, ABD'deki bankacılık ve finansal hizmetler büyük ölçüde ulusal değil, yerel olarak yürütülüyordu. Büyüyen kredi kartı endüstrisi ile daha iyi rekabet edebilmek için Bank of America, 1966'da kartlarını diğer bankalar tarafından kullanılmak üzere lisanslamaya başladı ve ülke çapında erişimini genişletti. Bank of America, ağı güçlendirmek için 1976'da Visa olarak yeniden adlandırıldı.
Master Charge
1966'da küçük bir banka grubu, BankAmericard ile rekabet etmek için Bankalararası Kart Birliği'ni (ICA) kurdu. Kart programının adı ‘Master Charge’ oldu. Kuruluş, ödeme sürecinde devrim yaratmaya başladı ve 1979'da Master Charge, MasterCard olarak yeniden adlandırıldı.
Discover
Discover kredi kartı Super Bowl sırasında ulusal bir TV reklamı aracılığıyla halka açıldı. 2008'de ise dünya çapında kart erişimini genişletmek için Diners Club International'ı satın aldı.
Manyetik şeridi icadı
Kredi kartının arkasındaki siyah şerit, 1960'ların başında IBM mühendisi Forrest Parry tarafından icat edildi. Parry'nin manyetize bandı ilk olarak CIA kimlik kartlarının ayrıntılarını içeriyordu ve ödeme kartları için hesap bilgilerini depolamanın basit ve ucuz bir yolu haline geldi.
Manyetik şerit ortaya çıkana kadar, kredi kartı işlemleri fizikseldi, bu nedenle şerit sistemi ileriye dönük tarihi bir adımdı.
Manyetik şeritler, 1971’de uluslararası bir standart olarak kabul edildi.
Kredi kartı endüstrisi 1960'larda hızla büyürken, bazı temel sorunların hala ele alınması gerekiyordu. Örneğin, kart düzenleyicilerin faiz oranlarını çok az tutarlılık veya şeffaflık ile hesaplamak için farklı yolları vardı. Hileli durumlar bir sorundu ve kadınlar genellikle bir erkek eş imza sahibi olmadan kart almaya hak kazanamıyordu. Daha sonra çıkarılan yasalarla kart sahipliği konusunda kadın erkek eşitliği sağlandı.
1984 yılında Diners Club, ‘Club Rewards’ programını uygulamaya koydu ve 1987 yılında Citibank, American Airlines ile müşterilerin kartlarını kullanarak ücretsiz veya indirimli uçak bileti kazanmalarını sağlayan bir kredi kartı ödül programı oluşturdu.
1990'lar boyunca, ödül programları ivme kazandı ve kart veren kuruluşlar, kredi kartlarını eskisinden daha popüler hale getiren kayıt bonusları, nakit geri ödeme avantajları ve ortak markalı anlaşmalarla müşterileri cezbetmeye başladı.
Kredi kartlarının arkasındaki teknoloji gelişmeye devam etti. 2002 yılında Bank of America, geleneksel kartların anahtarlık boyutlu versiyonlarını piyasaya sürdükçe yeni bir ‘mini kart’ modası başladı.
Mobil ve temassız ödeme
Mastercard'ın mini kartı 2003'te piyasaya sürüldü ve aynı zamanda kart sahiplerinin kartı temassız ödemesine izin veren yeni teknolojiyi de içeriyordu.
Mobil cüzdanlar, 2008 yılında akıllı telefonların doğuşundan kısa bir süre sonra, Apple App Store'u açtığında ortaya çıktı. Mayıs 2011'de Google Cüzdan, fiziksel kart yerine kullanılmak üzere ödeme kartı bilgilerini depolayan uygulamalara öncülük etti.
Hayatımızın içinde olan kredi kartları gelişmeye devam ediyor. Geleneksel kredi kartı fikri ortadan kalkmıyor olsa da, fiziksel kartlar yakında tarihin başka bir parçası haline gelebilir.