Genel Af Gündemde Yok, 10. Yargı Paketi Geliyor: Bakanı Tunç'tan Önemli İnfaz Düzenlemesi Açıklaması

Af beklentisi, özellikle infaz düzenlemeleri gündeme geldiğinde artış gösteriyor. Ancak Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 17 Nisan 2025 tarihinde yaptığı son dakika açıklama ile genel af iddialarına bir kez daha kesin bir yanıt verdi. Bakan Tunç, "Ceza infaz düzenlemesinde çalışma var. Herhangi af söz konusu değil, gündemimiz söz konusu değil" diyerek, genel af beklentisinin şu anki gündemlerinde olmadığını açıkça ifade etti. Bakan Tunç, daha önceki açıklamalarında da olduğu gibi, çalışmaların cezaevlerindeki şartlarla ilgili düzenlemeleri, belli yaşın üstündeki hükümlülerle ilgili bazı insani hususları kapsadığını belirtmişti. "55 bin kişinin affedileceği yönündeki iddianın doğru olmadığını" da kesin bir dille reddetti.

10. Yargı Paketi Geliyor: İçerik ve Amaçları

Adalet Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, ceza infaz sistemine ve yargı süreçlerine önemli değişiklikler getirecek olan 10. Yargı Paketi taslağı hazırlandı. İlgili bakanlıkların görüşüne sunulan 55 maddelik paket, önümüzdeki günlerde Meclis'e sunulacak. Yürürlük ve yürütme maddeleri dahil toplam 55 maddeden oluşan taslak, 14 farklı kanunda değişiklik veya düzenleme içeriyor.

Paketin temel amaçlarından biri, toplumdaki "cezasızlık algısının" önüne geçmek. Bu doğrultuda önemli değişiklikler öngörülüyor:

1. Zorunlu Cezaevinde Kalma Süresi (1/5 Kuralı): Denetimli serbestlikten faydalanabilmek için hükümlülerin, koşullu salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken sürenin en az 1/5'ini mutlaka cezaevinde geçirmesi ilkesi getiriliyor. Bu, 1 yıl ceza alanın en az 2.5 ay, 6 ay ceza alanın en az 1 ay, hatta 1 ay bile ceza alanın en az 6 gün cezaevinde kalması anlamına geliyor. Amaç, alınan her cezanın orantılı bir süresinin mutlaka infaz kurumunda geçirilmesini sağlamak.
2. Tutuklamada Hakime Takdir Yetkisi: Tutuklama yasağına ilişkin 2 yıllık sınır korunmakla birlikte, 2 yılın altındaki suçlarda da hâkimlere tutuklama konusunda takdir yetkisi tanınıyor. Şüphelinin yeniden suç işleme eğilimi, suçun işleniş şekli veya suçtan doğan zararın kamu düzenini ciddi bozması gibi hallerde, hâkim 2 yıl altı cezalarda bile tutuklama kararı verebilecek.
3. Ceza Alt Sınırları Yükselecek: Trafik suçları, genel güvenliğin kasten tehlikeye düşürülmesi, meskun mahalde silah atılması, bilişim suçları, telefonla dolandırıcılık gibi eylemlerde ceza miktarlarının alt sınırları yükseltilerek caydırıcılık artırılacak. Trafik suçlarında ehliyetlere el konulma süreleri uzatılacak.
4. Mükerrir Hükümlüler Tartışması: Terör, cinsel suçlar ve uyuşturucu suçları hariç basit suçlardan tekraren ceza alan (mükerrir) hükümlülerin cezasının tamamını (4/4) infaz kurumunda geçirmesi kuralının, diğer suçlara göre daha ağır olduğu yönündeki yakınmalar üzerine, bu kişilerin de cezalarının 3/4'ünü yatarak denetimli serbestlikten yararlanması hususunun Meclis takdirinde olduğu belirtildi. Bu konuda bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı Meclis görüşmelerinde netleşecek.

"Kısmi Af" Tartışması: Covid İzni Kapsamı Genişliyor mu?

Adalet Bakanı Tunç "genel af söz konusu değil" dese de, AK Parti'nin cezaevlerindeki yoğunluğu rahatlatmak amacıyla "kısmi af" olarak nitelendirilebilecek bir düzenleme üzerinde çalıştığı iddiaları devam ediyor. Bu çalışma, COVID-19 salgını sırasında çıkarılan ve açık cezaevindeki hükümlülerin denetimli serbestlikle dışarıda cezalarını infaz etmelerini sağlayan düzenlemenin kapsamının genişletilmesi şeklinde öne çıkıyor.

Yeni yargı paketinin Meclis görüşmeleri sırasında bir önerge ile gündeme gelmesi beklenen bu düzenleme, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işlemiş ancak cezası bu tarihten sonra kesinleşmiş olanların durumunu kapsayabilir. Eğer Meclis'ten geçerse, 31 Temmuz 2023'ten önce suç işlemek kaydıyla, denetimli serbestliğe ayrılmalarına 5 yıl veya daha az süre kalanlar, kalan sürelerini denetimli serbestlikle dışarıda tamamlayabilecekler. Bu adımın, Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırılık tartışmalarını gidermeyi hedeflediği belirtiliyor. İYİ Parti'nin de bu konuda kanun teklifi olduğu ve partiler arası uzlaşı arayışının mümkün olabileceği konuşuluyor.

Sonuç olarak, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'un açıklamaları ve 10. Yargı Paketi'nin taslak içeriği, geniş kapsamlı bir "genel af"ın gündemde olmadığını gösteriyor. Ancak, ceza infaz sistemine dair önemli değişiklikler getirecek olan paket, özellikle zorunlu cezaevinde kalma süreleri ve tutuklama yetkisi gibi konularda yeni kurallar belirliyor. Bunun yanı sıra, Covid-19 izni düzenlemesinin kapsamını genişleten ve "kısmi af" olarak yorumlanabilecek bir düzenlemenin de Meclis gündemine gelme ihtimali bulunuyor. Gözler, paketin Meclis'e sunulacağı önümüzdeki günlerde olacak.