Genç bir kızın yarattığı 200 yıllık efsane
Karanlık ve fırtınalı bir geceydi. Şarap içmek ve parti yapmak için güzel bir gece olabilirdi. Her neyse, geceydi, Cenevre’de Lord Byron’ın kiraladığı Villa Diodati’de sert hava nedeniyle mahsur kalmış dört genç nasıl vakit geçireceklerini konuşuyorlardı…
Villa Diodati (Cenevre Gölü yakınlarındaki Cologny
Köyü’nde bir konak)
O gece, aradan iki yüz sene geçmesine rağmen, bir kurgu kahramanının yaradılışının başlangıcıydı. Yıl 1816, yaşları 19 ila 28 arasındaki bu dört genç İngiltere’den İsviçre’ye tatile gelmişlerdi. Ünlü İngiliz şairi Lord Byron (1788-1824) gezilerinde pek de yanından ayırmadığı kişisel doktoru ve yazar John William Polideri (1795–1825) ve birbirlerine delice aşık Percy ile Mary çifti…
Şiirleri ve kişiliği ile Avrupa’nın hayal gücünü ele geçirmiş olan Romantik şair ve hicivci Lord Byron, zorunlu kapandıkları gecede, bir öneride bulunur. Önerisinin kabulü ile 'en iyi korku hikayesini' kimin yazabileceğini görmek için aralarında bir yarışma düzenlerler.
Gecenin iki genç aşığından Mary Wollstonecraft Godwin (Shelley) (1797–1851) henüz 17 yaşına yelken açarken, 1814’de, evli bir adama yani Percy Shelley’e gönlünü kaptırır. Percy Bysshe Shelley, (1792–1822) İngiliz yazınının ve Romantik Dönem'in en önemli şairlerinden biri olup 1811 yılında Harriet Westbrook ile evlenmişti.
https://www.pinterest.es/pin/421086633903654373/
Mary Godwin – Percy Shelley married December 30, 1816 at St Mildred’s Church
Percy delicesine tutulduğu Mary ile birlikte olabilmek adına ne iki yaşındaki çocuğunu ne de eşini gözü görmüyordu. Mary’nin babası da bu ilişkiyi onaylamayınca, duygularının karşı konulmaz vahşiliğini ve yüceliğini öven şair Percy Shelley ile birlikte İtalya’ya kaçtı.
Aralık 1816 da Percy’nin evliliği eşi Harriet’in vefatı ile son bulur ve Mary ile evlenir, evlilikleri Percy’nin Temmuz 1822’de Spezia’da bir tekne kazası sonucu hayatını kaybetmesine kadar devam eder. Mary Shelley bir daha hiç evlenmedi.
FRANKENSTEIN’IN DOĞUŞU
Cenevre’de konaktaki fırtınalı geceye geri dönerek Mary’den hikayesini dinlemeye ne dersiniz? “1816 yazı, Lord Byron’a komşu olduk, yağışlı güzel bir yaz oldu ve aralıksız yağmur bizi günlerce eve hapsetti. Lord Byron hepimiz bir hayalet hikayesi yazacağız dedi ve teklifi kabul edildi. Dört kişiydik. Bir hikaye düşünmeye başladım. Heyecan verecek, doğamızın gizemli kokularına hitap edecek ve heyecan verici korku uyandıracak, kalp atışlarını hızlandıracak… Gözlerim kapalı ama keskin bir zihinsel görüşle gördüm, uzanmış bir adamın korkunç hayalini gördüm ve sonra güçlü bir motor çalışma sesi ve yaşam belirtileri.”
“Korku hikaye yarışması” John Polideri’ye romantik vampir türünün öncüsü görülen “The Vampyre” romanını yazdırmıştır. (Yayınlanma 1 Nisan 1819) Mary ise günlerce düşünüp, hayatı yaratan ve yaptıklarından dehşete düşen bir bilim insanı hayal ettikten sonra Frankenstein’i yazma ilhamını almıştır.
(Frankenstein ya da Modern Prometheus, İngiliz yazar Mary Shelley tarafından yazılan ve genç bir bilim insanı olan Victor Frankenstein'ın yarattığı alışılmışın dışında bir bilimsel deneyde garip şekilli ama akıllı bir yaratığın hikâyesini ele alan romandır. (Yayınlanma tarihi 1 Ocak 1818)
Mary Shelley’nin ilk romanı Frankestein hala modern yaratıcılar için bir ilham kaynağı, okuyucuları şok etme ve şaşırtma gücünden hiçbir şey kaybetmedi. Mirası, kolektif bilincimize o kadar yerleşmiş ki, büyük bir yeşil canavarı tasavvur etmek için adını duymamız bile yeterli!
Mary Shelley, 1818’de Frankestein’ın ilk 500 kopyasından elde edilen net kazancın üçte birini elde etmiş olabilir, ancak bugün aynı kitaptan 1 milyon dolar kazanabilirdi.
https://www.youtube.com/watch?v=vjXM1XBOLyw
Video 2,5 dakikalık
https://www.youtube.com/watch?v=H8Fi1NQPybk
Video 2 dakikalık
(Victor Frankenstein, Mary Shelley'nin 1818 tarihli Frankenstein adlı romanının çağdaş uyarlamalarını temel alan bilimkurgu, aksiyon ve korku türündeki 2015 yapımı bir ABD filmi.)
Amerikalı aile dostumuz Barbara Bellino bakın bana neler yazmış; “Bu komik, Mary Shelley’in Frankenstein’ı 200 yaşın üzerinde ve hala büyülüyor. Birçok insan Frankenstein’ın korkunç canavar olduğunu düşünür ama aslında onu yaratan bilim adamının adıdır. Yazar ünlü bir şairle evli büyüleyici genç bir kadın. İnsanlar bir şey yaratırsa bundan sorumludur. Bu arada Frankenfood nedir?”
KORKU VE GERİLİM FİLMLERİNİ BEĞENME NEDENİ NEDİR?
Geçenlerde bir film arıyordum vakit geçirecek Netflix’de. Bir başlık dikkatimi çekti “Tir tir titreyeceğiniz korku ve gerilim filmleri” diye. Ayrıca sadece gerilim ve korku başlıklı filmler de var.
Akla şu soru geliyor. Korku ve gerilim hikayelerini neden severiz?
Çoğunlukla bunun nedeni, kontrol edebileceğimiz türden bir korku olmasıdır. Dünyamızda bizi korkutan pek çok şeyin aksine, bu bizim seçimimiz olan bir korkudur, okuyabilir izleyebilir ya da okumayız izlemeyiz. Okuyucu ve izleyici için en azından güvenli bir son olduğu beklenir.
İnsanlar kendilerini ve sevdiklerini güvende tutmaya çalışarak hayatlarını geçirirken bazen kendimizin korkmamıza izin vermek isteyebiliriz. Lunaparklarda perili gezintiler arar ve bunlardan zevk alırız. Hayalet hikayesi okuduktan sonra yorgan altında titreyenler az değildir. Peki niye?
Korktuğumuz zaman bize bir tür yüksek adrenalin veren bir duruma gireriz. Çevremizdeki her ses ve görüntü için yüksek bir farkındalık elde ederiz. Kalplerimiz hızlanır ve daha hızlı nefes alırız, kaslarımıza artan miktarda oksijenle daha fazla kan pompalanır.
Korku duygusu olumsuz olsa da korku hikayeleri okuyup izlemenin tetikleyebileceği bağımlılık yaratan bir güç ve kontrol hissi yaratabilir ama her zaman içinin derinlerinde güvende olduğunuzu bilirsiniz.
FRANKENFOOD
Genetiğiyle oynanmış bitkilerden, hayvanlardan elde edilmiş, genetiği değiştirilmiş gıda için kullanılan terim. 16 Haziran 1992'de Boston College'da İngilizce Profesörü olan Paul Lewis tarafından The New York Times'a şöyle yazan Franken(stein) + food'dan türetilmiştir. ‘’...Laboratuvardan insan çıktı, bilim adamları böyle güzel şeyleri hayata geçiriyorlar. Bize Frankenfood satmak istiyorlarsa, belki de köylüleri toplamanın, birkaç meşale yakmanın ve kaleye gitmenin zamanı gelmiştir."
Suadiye
27 Şubat 2022
Konuya daha fazla ilgi duyanlar için:
Barbara Bellino (Thanks Barbara you made me to write this article)
https://bookriot.com/mary-shelley/
https://study.com/academy/lesson/mary-shelleys-frankenstein-literature-vs-film.html
https://www.biography.com/writer/mary-shelley
https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Shelley
https://www.health.com/mind-body/why-people-like-horror-movies