Kendini Gerçekleştiren Bireylerin Ortak 16 Özelliği: Kaçı sende var?

Her birey, kendi yaşamının ressamıdır ve yaşam tablosunu oluşturur. Bu tabloyu renklendiren faktörler genellikle kendimize aittir. Eğer iç dünyamızda yoğun bir karamsarlık hakimse, resmimizde ağırlıklı olarak siyah tonlar görünebilir. "Başarısızım, hiçbir şeyi başaramam, kimse bana değer vermiyor" gibi inançlarımız varsa, bu olumsuz düşüncelere rağmen kendimizi değiştirme ve geliştirme potansiyeline sahip olduğumuza inanırsak, bu siyah tablo zamanla griye ve daha sonra beyaza dönüşebilir.

Kendimize dair inançlarımız gerçeğe dönüşebilir ve bilinçaltımız bu inançlar doğrultusunda çalışır. İnançlarımız, yaşamımızdaki deneyimlerimizi etkiler ve bu deneyimler, inançlarımızı doğrulayan olaylarla örtüşebilir. Bu noktada, tekrarlayan hatalarla ilgili olarak seçici algılama, abartma, küçümseme, aşırı genelleme, bireyselleştirme, ya hep ya hiç düşünme ve keyfi sonuçlar çıkarma gibi düşünce kalıplarına sahip olabiliriz. Kendi davranışlarımızı ve tepkilerimizi iç ve dış dünyada nasıl gözlemlediğimiz, bu süreçte önemli bir adımdır.

Bilişsel terapist Aaron T. Beck'e göre, kişinin kendini, çevresini ve geleceğini algılaması, kendine nasıl davrandığı ve kendini nasıl gördüğü arasında bir etkileşim vardır. Dünya üzerindeki herkes benzer olaylarla karşılaşırken, farklı tepkiler verebilir. Aynı aileden gelen iki kişi bile aynı olaya farklı tepkiler gösterebilir. Bu, olayların nasıl algılandığı, tanımlandığı ve yorumlandığına bağlıdır. Bir olaya nasıl anlam yüklediğimiz, bu olaya nasıl tepki vermemizi belirler. Yanlış algılarımız, kendimizi değerlendirme sürecimizde sorunlara yol açabilir.

Kendini gerçekleştirme yolunda atılan ilk adım, kendini tanımaktır. Bu, kendi yeteneklerinizi, karakter özelliklerinizi, güçlü ve zayıf yönlerinizi bilmeyi gerektirir. Kendinizi tanımak, doğru sorular sormak ve verilen cevapları içtenlikle kabul etmekle başlayan bir süreçtir. Bu sürece bilinçli bir şekilde yaklaşırsanız, kendinize zaman tanımanız gerektiğini de anlarsınız.

Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisine göre, bir insanın kendini gerçekleştirmesi için önce alt seviyedeki ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Bu hiyerarşiye göre, en alt seviyede fizyolojik ihtiyaçlar (beslenme, uyku gibi) yer alır. Güvenlik ihtiyacı karşılandıktan sonra, insanlar sevgi ve ait olma ihtiyacına yönelirler. Kendilerine saygı duyulmasını, tanınmayı ve başarılı olmayı isterler. Bu ihtiyaçlar karşılandıktan sonra, en üst seviyede kendini gerçekleştirme ihtiyacı gelir. Bu ihtiyacın karşılanabilmesi için alt seviyedeki ihtiyaçların tatmin edilmiş olması gerekmektedir.

Kendini gerçekleştirmekle ilgili olarak pek çok araştırma yapan Abraham Maslow, kendini gerçekleştirmiş ve kendini tanıyan bireylerde gözlemlediği 16 ortak özelliği şöyle sıralar:

1. Gerçeği doğru bir şekilde algılar.
2. Bilinemez olanın bilinemez olduğunu kabul eder.
3. Gerçeği olduğu gibi kabul eder.
4. Kendini olduğu gibi kabul eder.
5. Başkalarını olduğu gibi kabul eder.
6. Yaşamın getirdiği olayları tam anlamıyla yaşayarak tadını çıkarır.
7. Kendiliğinden hareket eder.
8. Yaratıcı bir şekilde davranabilir.
9. Kendine ve yaşama güler.
10. İnsanlığa değer verir ve onun sorunlarını ciddiye alır.
11. Son derece yakın ve derin birkaç dostu vardır.
12. Yaşamı bir çocuğun gözü ve kalbiyle görüp yaşayabilir.
13. Gerektiğinde çok çalışır ve sorumluluğunun farkındadır.
14. Dürüsttür.
15. Çevresinin farkındadır, sürekli çevresini araştırır ve yeni şeyler dener.
16. Savunucu değildir.

Her bireyin kendini gerçekleştirmesi zaman ister. Kendini tanıma ve gerçekleştirme süreci, kendimize zaman tanımamız gerektiğini anladığımızda başlar. İhtiyaçlar hiyerarşisine göre, alt seviyedeki ihtiyaçlarımız karşılanmadan üst seviyedeki ihtiyaçlara yönelemeziz.

Kendini gerçekleştirmek için içtenlikle çalışmak, çevremizi dikkatle gözlemlemek, sorumluluk almak ve olumsuz durumlardaki katkımızı görmek gerekir. Kendinizi tanıma ve gerçekleştirme yolunda, ilk barışı kendinizle yapmalısınız. Kendinizi tanımazsanız, diğer bilgilerinizin doğruluğunu nasıl anlayabilirsiniz? Unutmayın ki gerçek arayış içinde olan kişi, kendini arayan kişidir.