Paranın ne önemi var? Özlem Denizmen yazdı

Mühim olan insanlık tabii... Lakin insanın hayatında önemli bir konu olan paranın kendisini unuttuk. Paranın dijitalleşmesi yakın zamanda büyük bir sorun olabilir ve buna ‘finansal soyutlama’ deniyor. O sebeple çocuklarımıza bu hayat becerisini kazandırmak gerekiyor.

Para artık elle tutulur, gözle görülür halini kaybetti ama para ile ilgili bilgi eksikliğinin yarattığı sorunlar hâlâ çok gerçek ve yakıcı. Böyle olunca da çocuklara para eğitimini doğru ve zamanında vermek her zaman olduğundan daha önemli. Çocuklara da para eğitimi ancak 2 yolla başarılı olarak verilebiliyor. Birincisi doğru örnek olmak, ikincisi harçlık.

AZ MI ÇOK MU OLSUN, NASIL HARCASIN?

Ø Harçlık miktarına oturup ailece karar vermelisiniz. Gelirinize, yaşadığınız sosyal çevreye uygun olmalı. Harçlık çocuk için çok önemli. Az veya çok olursa onu olumsuz olarak etkiler.

Ø Ona harçlığını idare etmesi gerektiğini, parası bittiği zaman yeni harçlığını alana kadar para vermeyeceğinizi anlatın. Net olun.

Ø 7-14 yaş haftalık, 14 yaş sonrası aylık olarak verin.

Ø Çocuk harçlığının miktarını ve her hafta aynı gün, aynı saatte alacağını bilsin. Maaş gibi.

Ø Bu para ile sadece yemek mi alacak yoksa kırtasiye giderlerinden de mi sorumlu? Net bilsin.

Ø Herhangi bir sebeple harçlığını keserek ceza vermeyin. Örnek bir davranış sergilediğinde ödül olarak vermeyin.

SEVİMSİZ SÜRPRİZ

Üç teknoloji devi Google, Apple ve Amazon, çocukların ebeveynlerinin bilgisi veya onayı olmadan uygulama içi satın alma kolaylığı konusunda geçmişte büyük toplu davalara maruz kaldı. Google 19 milyon dolar, Apple 32.5 milyon dolar ve Amazon 70 milyon dolar geri ödeme yaptı. Bu davalara rağmen sorun ortadan kalkmadı ve teknoloji şirketleri her zaman bu ücretleri geri ödeme ihtiyacı hissetmiyorlar.

300 BİN LİRAYA İŞ KURMAK

SORU: 32 yaşındayım, tekstil mühendisiyim. 15 senedir bir tekstil şirketinde çalışıyorum. Artık kendi işimi kurmak istiyorum. 500 bin lira lazım. 300 bin liram var. Girişsem mi?

CEVAP: Kendi işin kurmak istemen çok güzel. İş kurmak için para en son etapta düşünülecek şey. Ondan önce bir sürü başka şeyi de düşünmen gerek. Ne iş yapacağına net karar vermen gerek. Yaparken seni heyecanlandıran bir işi tercih etmelisin. Girişim yolu çakıl taşlarıyla dolu. Düşmemek için istek/heyecan şart. Etrafına bir bak incele, araştır. İnsanlar neye ihtiyaç duyuyor?

ARAŞTIR: Rakibinin fazla olmadığı ya da olsa bile onlardan fark yaratabileceğin bir iş olsun. Hedef müşterin kim? Yıllık yaklaşık gelirin/ giderin ne olacak? Rakiplerin olacak mı? Kimler/kaç tane olacak? Bunları en ince ayrıntısına kadar düşünüp güzel bir iş planı hazırlaman gerekli.

EĞİTİMLERE KATIL: Girişimcilikle ilgili eğitimler var, mutlaka katıl. Kendine güven ama mantıklı ol. Yani hem kalbin hem aklının buluştuğu karar doğru karardır. Gelişmeler konusunda bana mail at.

EKSİK SİGORTAYA DİKKAT!

Yükselen enflasyon ve artan fiyatlar sigorta poliçelerimizi de hızla gözden geçirmemizi gerektiriyor. Sakın ihmal etmeyin. Hasar olduğunda sigorta ettirdiğiniz şeyin fiyatı artmışsa ve poliçenizdeki sigorta bedelinden yüksek olduğu belirlenirse bunun adı ‘eksik sigorta’ oluyor. Mesela hasar günü sigortalı olan eşyanızın değeri 300 bin lira ama poliçede yazılı olan sigorta bedeli 200 bin lira ise ve mesela 20 bin lira tutarında bir zarara uğranmışsa, sigortacı bu zararın tamamını değil, yalnızca üçte ikisini karşılayacaktır.

20 bin TL’lik hasar söz konusu olduğunda benim poliçem 200 bin liralık diye düşünüp tamamını alacağınızı sanırsınız ama elinize 13 bin 330 lira geçer. Böyle bir aksilikle karşılaşmamak için sigortacınızı arayıp hemen öğrenin.

NE YAPABiLiRSiNiZ?

Ø Sigorta yaptırılırken sigorta bedelini biraz yüksek belirleyebilirsiniz, bu primi çok artırmaz ama sonradan zarara uğramanızı engeller.

Ø Belirli aralıklarla zeyilname düzenletebilirsiniz.

Ø Poliçeye başlangıçta ‘enflasyona karşı koruma klozu’ koydurabilirsiniz.

Para yetmiyor ne yapmalı? Özlem Denizmen yazdıÖzlem Denizmen, ele geçen parayla geçinemeyenler, ‘para yetiştirmek imkansız’ diyenler ne yapmaları gerektiğini Posta gazetesindeki köşesinde yazdı.