Kredi nasıl iptal edilir? Özlem Denizmen yanıtladı

‘Ne kadar taşıt kredisi alayım? Paramı nereye yatırsam? BES’ten çıksam mı? Yanlışlıkla kredi çektim ne yapayım?’ Siz sordunuz ben cevapladım. Başlıyoruz.

ORTAK HEDEF: ARABA

SORU: Eşimle konuşup anlaştık, araba almak istiyoruz. Kendi evimizde oturuyoruz, 17 bin lira civarı aylık gelirimiz var. Kredi kartı borcumuzun asgarisini ödüyoruz ve 140 bin lira civarında birikimimiz var. Ne kadar kredi çeksek bilemedik. Size danışmak istedik. Mesut

CEVAP: Sizi tebrik ederim, hem karı koca çalışıp para kazanıyorsunuz hem de ortak finansal hedef belirlemişsiniz. Ancak asgari ödeyerek borç bitmez.

Kredi kartınızın sadece asgari tutarını ödediğinizde hesap kesim tarihinden, bir sonraki hesap kesim tarihine kadar kalan bakiyeye alışveriş faizi (akdi faiz) uygulanır. Borcunuzu büyütmeyin, asgari tutardan mümkün olduğunca fazlasını ödeyip bitirin.

Araç kredilerinde vade ve kredi oranı, nihai fatura değerine göre değişiyor. Hedefiniz olan araba için bankanızdan, ne kadar ve kaç yıl vadeli kredi kullanabileceğinizi öğrenin.

Unutmayın finansal huzurunuzun kaçmaması için araç kredisi dahil aylık borç ödemeleriniz, aylık hane gelirinizin yüzde 25’ini aşmasın. Sizin gelirinize göre de bu rakam 4.250 lirayı geçmesin.

BES’TE TAMAM MI DEVAM MI?

SORU: Yaklaşık beş senedir otomatik Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeyim (BES). Orada biraz param birikti ama devam etsem mi yoksa paramı çeksem mi kararsızım. Sude

CEVAP: Bu kadar zaman sistemde kalman çok güzel. Otomatik katılım sisteminde birikimlerinin değerlenmesi için fon seçimi çok önemli.

=> Üç aylık, altı aylık, son bir senenin getirilerini biliyor musun? Birikimlerini takip edip hangi fonlarda değerlendirildiğini öğren.

=> İstersen fon seçiminde değişiklik yapabilirsin. Yılda 12 defa fon değişikliği yapma hakkın var. Bu olanağı iyi değerlendir.

=> Ayrıntılı bilgi için Emeklilik Gözetim Merkezi’nin internet adresini (egm.org.tr) incele.

=> Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki paranı yönetmek için emeklilik şirketinden destek al.

FARKINDA OLMADAN ONAY VERDİM

SORU: Bankamın uygulamasında 40 bin liralık kredi başvurusuna merak edip tıkladım ve farkında olmadan başvuruyu onaylamışım. Sonra bir baktım kredin onaylanmıştır mesajı geldi. Çağrı merkezini aradım, iptal etmek istedim ama yardımcı olmadılar. Çok korkuyorum. Ne yapmam lazım, nasıl bir yol izlemem gerekir? Aliye

CEVAP:
* Öncelikle sakin ol, korkma ve bundan sonra hangi kanaldan olursa olsun neye, neden onay verdiğini anlayarak işlem yap.
* Kredi hesabına geçti mi, kullanımda mı? Hesabına geçtiyse kaç gün oldu? Yoksa bankan talebine ön onay mı verdi? Bu durumu anla.
* Para hesabına geçtiyse yasa gereği cayma hakkın var. Bu hakkın kredi sözleşmesinin kurulduğu tarihi izleyen 14 gün için geçerli. İş günü değil, hafta sonları da dahil dikkat!
* 14 gün içinde bu cayma hakkını kullanırsan krediye ait tahsil edilen tüm masraflar hesabına iade edilir. Sadece krediyi kullandığın ve iptal ettiğin gün arası işleyen kredi faizini ödemek durumunda kalabilirsin. Her bankanın prosedürü farklı.
* Cayma talebi için bankana bizzat gidip imza atman gerekebilir.
* Para hesabına geçeli 14 günden fazla olduysa hesaptaki paraya dokunmadan erken kapama hakkını kullanabilirsin. Bu durumda alınan dosya ücreti ve diğer masraflar hesabına iade edilmeyebilir ve ödemek durumunda kalabilirsin.
* Bankan talebine ön onay verdiyse zaten sorun yok sadece limitin var demektir.
Vakit kaybetmeden bankana git.

PARAMI NEREYE YATIRSAM?

SORU: 26 yaşındayım bir miktar TL ve az da olsa dövizim var. Sizce bu parayı nereye yatırsam enflasyon karşısında korunurum ve bana katkı sağlar? Ulaş

CEVAP:
==> Birikime erken yaşta başlaman ve yatırıma çevirmen harika, tebrikler. Prensip gereği al sat tavsiyesi vermiyorum. Yatırım kararı kişiye özeldir, kendi beklentileri, risk algısına göre değişir. Enflasyon döneminde de bilgi, sabır ve disiplinle yatırımlarını değerlendirmeye devam et.

==> Kısa, orta, uzun vadeli hedeflerin neler? Bu hedeflerine göre birikimini de kısa, orta, uzun vadeli yatırım araçlarında değerlendirebilirsin.

==> Sen sen ol tüm birikimini tek bir yatırım aracında bırakma, çeşitlendir. Portföyünü çeşitlendirirken üçte bir kuralını uygulayabilirsin. Örnek: Üçte birini hisse senedi, altın, üçte birini faiz getirisi olan araçlara, üçte birini dövize ayırabilirsin.
Daha çok gençsin. Portföyünün bir kısmını riskli ürünlere ayırabilirsin. Aman gece uykunu kaçırmasın.

==> Bütün bu yatırım araçlarını içinde barındıran yatırım fonlarını da araştır. Her risk iştahına uygun yatırım fonu bulunuyor. Tek enstrümana yatırım yapılmadığı için de ürün çeşitliliği ve riski dağıtma imkanın olur.

==> Mutlaka bankana danış, değerlendir.

==> Kurucusu olduğum Moneye uygulamasını ücretsiz olarak telefonuna indirebilirsin. Paylaştığı bilgi ve beceri mesajlarıyla finansal okuryazarlık yolculuğunda sana özel tavsiyeler alırsın.

Özlem Denizmen yazdı! Şansım yaver gitmedi, ne yapsam? Borçlar, kredi kartları, para yönetimi... Özlem Denizmen, Posta gazetesindeki köşesinde okurlarından gelen soruları cevapladı, tavsiyelerde bulundu.