Karar Verirken 2 Defa Düşün 19.11.2015

Artık ‘borç yapıyorum, paramı tutamıyorum’ diye şikayet etmek yok. Ekonomik kararlarımızın arkasında yatan itici güçleri keşfetmeye devam ediyoruz bu hafta

KENDİNİZİ BÖLMEYİN
Şu an yapıp kendini suçlu hissettiğin hareketleri telafi edecek ‘bir başka siz’ yaratmayın.
■Şimdiki sen kalorili bir yiyecek yiyorsun ama sonra mutlaka spor yapacağını ve o kalorileri eriteceğini söylüyorsun.
Kendine sor: Gerçekten yarın bu 600 kaloriyi yakmak için spora gidecek miyim? O kalorileri gerçekten teker teker yakacak mıyım? Peki o zaman bugün niye yapmıyorum?
■Şimdi para biriktirmeyeceksin ama 5 yıla kadar söz biriktireceksin!
Kendine sor: Biriktirme disiplinine bugün sahip değilsem ne olacak da yarın biriktirebileceğim?
■Şimdi o camekanda gördüğün muhteşem ayakkabıları alacaksın ama önündeki 3 ay mağazaların yanından bile geçmeyeceksin.
Kendine sor: Gerçekten 3 ay boyunca alışverişe gitmeyeceğime inanıyor muyum? Peki mantıklı mı?

HEDEF KOYUN
Havada dönüp dolaşan kuşlarla göç edenlerin farkı nedir? Biri geziniyor, diğeri güneye gidiyor. Peki sizin yönünüz neresi? İlerleyeceğiniz yolu belirleyin. Gelecek planlarınızı masaya yatırın ve hedefe kitlenin. Para biriktirirken bu size fazladan motivasyon kaynağı olacak. Harcama dürtüsü geldiğinde ulaşmanız gereken hedef sizi durduracak.

SABREDİN
Çocuğunuzu odada bir şekerleme ile baş başa bırakıyorsunuz. “15 dakika sonra geri geleceğim. Eğer ben gelene kadar önündeki bu şekerlemeyi yemezsen geldiğimde sana iki şekerleme vereceğim” diyorsunuz. Sizce ne yapardı? Size 1970 yılında yapılan çok meşhur bir deneyden bahsettim. Sabredip önündeki şekerlemeyi yemeyen çocukların ortak özelliği kendini kontrol edebilmek ve daha iyi bir ödül için iradesini kaybetmemek oldu. Peki siz uzun vadeli hedefleriniz için zaaflarınıza dur diyebilecek misiniz? Yoksa birikim planlarınızı anlık zevklerinize kurban mı vereceksiniz.

‘PARAM YOK Kİ BİRİKTİREYİM’ DEMEYİN
1 lira da olsa biriktirin. 2014’de yapılan bir araştırma maddi durumumuza bakış açımızın birikimlerimize yön verdiğini gösteriyor. Kendimizi fakir ya da zengin hissetmemiz kaç para biriktireceğimizi hatta birikime verdiğimiz önemi etkiliyor.

BES'TE DAHA YÜKSEK MAAŞ ALMAK MÜMKÜN
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) yılda 6 kez fon tipinizi değiştirme hakkınız olduğunu biliyor muydunuz? Oysa sistemdekilerin sadece yüzde 14’ü bu değişikliğe gidiyor. Arayın bankanızı, ‘Benim için banka 5 sene once bir sepet hazırlamıştı, peki şimdi daha kârlı bir sepetiniz var mı? diye sorun.

SEN DE YAPABİLİRSİN
Takipçimden gelen bir e-maili onun da onayıyla sizinle paylaşmak istiyorum.
● Yaklaşık 2 yıl oldu sizi tanıyalı. İlk olarak televizyonda gördüm, sonra POSTA gazetesindeki yazılarınızı, okuyup uygulamaya çalıştım. Şu anda yeni kitabınızı okuyorum. Sizin tavsiyelerinizi okudukça, dinledikçe aslında parayı kullanma konusunda hiçbir bilgimiz olmadığını gördüm. Maaş yatıyor, sonraki maaş gününe kadar harcanıyordu ve en önemlisi nereye harcandığı belli değildi.

‘Acil durum fonu’
● Eşime yazılarınızı okuttum. Planlı bir bütçe oluşturmaya başladık. Artık aracımızın aylık masrafı, mutfağa ne harcanıyor, kredi kartından ne harcanmış, nakit ne harcanmış, faturaların bize getirdiği yük ne ve bunları nasıl azaltabiliriz hepsini biliyoruz.
● Sizinle tanışmadan önce 4 tane kartımız vardı. Hangi karta ne kadar ekstre gelmiş? Hesaptaki para onu kapatmaya yetiyor mu? Diğer bankaya EFT yapmalı mıyım? sorularının içinde boğuluyorduk. Şimdi tek kart kullanıyoruz.
● Acil durum fonu oluşturduk. İyi ki de oluşturmuşuz. Oğlumuzun diş çürükleri hızla ilerleyince 9 dişine müdahale edildi. Özel bir hastanede tedavi ettirdik. Acil durum fonumuz bu masrafların tamamını karşılamaya yetmese de büyük bir yükü üzerimizden aldı.
● Taksitler en zorlu konumuz oldu. Bütçe yaparken ayakkabıdan çantaya, kaskodan hediyelik eşyaya her şeyi taksitlendirdiğimizi farkettik. Aylık ödediğimiz taksit 1500 lirayı aşmıştı. Taksitlerin biteceği aya kadar asla taksitli alışveriş yapmadık. Sonra bir kural koyduk, 1000 TL'nin altında hiçbir alışverişe taksit yapmayacağız.

‘Eksiklerimi buldum’
● Bireysel Emeklilik ile birikim yapmaya karar verdik ve eşimin adına başvuruda bulunduk. 2 yıldır burada düzenli olarak birikim yapıyoruz. Belli aralıklarla aylık ödeme tutarını 10 TL bile olsa artırmaya gayret ediyorum.
● Bunları neden anlattım? Bir sebebi yok aslında. Sadece gönülden bir teşekkür yazısı bu. Ben kendimde çok eksik buldum ve bunları sizin sayenizde buldum. Tavsiyelerinizi elimden geldiğince uygulamaya çalıştım. Çok teşekkürler her şey için.
■ Emrah Karakaş

Hayallerinizi asla ertelemeyin, DÜNYA KADIN GİRİŞİMCİLİK GÜNÜ’nüz kutlu olsun.