Hızlı beyinlerden misiniz?

TEŞHİS
Arabanın anahtarını nereye koyduğunuzu hatırlayamadığınız oluyor mu? Konuşurken insanların laflarını ağızlarına tıkayanlardan mısınız? Yenilik peşinde koşarken her şey iyi güzel ama rutin işler söz konusu olunca o işe başlamak bile zor mu geliyor? Unutkanlık ve dikkat dağınıklığınız çevrenizdeki insanların sizi eleştirmelerine hatta size küsmelerine mi neden oluyor? Ve zaman yönetimi sizin için hep bir sorun mu?

O zaman sizde de ‘hızlı beyin’ yani ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder / Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) olabilir. ‘Bende hiperaktivite yok’ deyip kestirip atmayın. Çünkü ADHD her zaman hiperaktiviteyle belli etmiyor kendisini. Özellikle kadınlarda daha çok hayalperestlik (daydreaming) şeklinde kendini gösteriyor ve bu yüzden de teşhis edilmesi daha güç.

YETİŞKİNLERİN YÜZDE 4'ÜN DE ADHD VAR
Psikiyatrist Tim Bilkey ve Harvard Medical School’da psikiyatrist Craig Surman’ın kitabı Hızlı Beyinler’e (Fast Minds) göre eskiden ADHD’nin sadece çocuklarda olduğu düşünülür ve büyüdüklerinde bunun geçeceği söylenirmiş. Oysa şimdi yetişkinlerin %4’ünde ADHD olduğu biliniyor.

Ben etrafıma baktığımda bu insanlardan o kadar çok görüyorum ki. Bu ya bizim ailede ADHD olmasından kaynaklanıyor ya da ülkemizde bu oran yüksek. Bir de şeker, hazır gıdalar, dikkat dağıtıcı elektronik aletlerin hayatımızın giderek daha fazla alanını kaplaması da herkeste ADHD benzeri sorunlara sebep oluyor. Bu nedenle kitaptaki çözüm önerilerinin hepimizin işine yarayacağına inanıyorum.

BEYİN VE DÜŞÜNME YAPILARI FARKLI

Nedeni tam olarak bulunamamakla birlikte ikizler üzerindeki çalışmalar ADHD’nin büyük ölçüde genetik olduğunu ortaya koymuş. Beyni ölçebilen cihazlarla yapılan çalışmalar ADHD’si olan insanların hem beyin yapılarının hem de düşünme şekillerinin farklı olduğunu gösteriyor. Hızlı Beyin olarak da tanımlanan ADHD’ler genelde aslında yüksek ‘IQ’lu. Ama buna ragmen yaşadıkları ‘EQ’ sorunlarından dolayı başarılı olamıyorlar. Çünkü son yıllarda yapılan çalışmaların da gösterdiği üzere başarının anahtarı IQ’dan ziyade sebat göstermek.

ADHD OLMA ZOR

ADHD’si olan insanlar okul hayatında, iş hayatında ve ilişkilerinde normalden daha fazla sorunlar yaşıyorlar ve genelde gösterdikleri başarı potansiyellerinin altında kalıyor. Çocuklarında da benzer rahatsızlıklar görülebiliyor. Hatta çoğu yetişkinin ADHD olduğu çocuklarından sonra teşhis ediliyor.

YAŞADIKLARI VE BELİRGİN ÖZELLİKLERİ 

Bu kişilerin neler yaşadıklarına ve belirgin özelliklerine daha yakından bakalım:

•  Metrolardan yanlış duraklarda inme, evin anahtarlarını nereye koyduğunu bir türlü hatırlayamama, arabasını nereye park ettiğini unutma hatta arabanın çalındığını zannedip polise haber verme gibi sorunlar yaşıyor.
•  Zamanı doğru yönetemedikleri için işlerini zamanında yetiştiremiyorlar.
• Dikkat dağınıklığı onları yavaşlattığı için vakit kaybediyor, bu yüzden okulda ve işte başarılı olmaya kararlı olanlar herkesten fazla çabalamak zorunda kalıyor.
• Dürtüsellik, onları sonuçlarını hesaplayamadıkları davranışlara itiyor. Büyüyen kredi kartı borçlarını ve bütçelerini düşünmeden alışveriş yapmak gibi.
•  ADHD’si olanların mod ve anksiyete bozuklukları da olabiliyor. Çabuk sinirlenebiliyor ve fazla alıngan olabiliyorlar.
• Eğlenceli şeyler yapıp yeniliklerin peşinden koşmak en büyük zevkleri. Esas zorluğu eğlenceli olmayan veya zorunlu görevleri yerine getirmek durumunda kaldıklarında yaşıyorlar. Rutin görevler ve evrak işlerinden kaçıyorlar.
• Sürekli sıkılıyorlar ve şikayet ediyorlar. Bu sıkıntıyı aşmak için olmadık işlere kalkışıp, ‘hayır’ demeleri gereken işleri de üzerlerine alıyorlar.
• Genelde sabırsız oldukları için lafı karşılarındakinin ağzına tıkayabiliyorlar. İnsanları dinlemek zor geliyor. Hemen sadede gelinsin istiyorlar.
  
  ÖZSEVGİ EKSİKLİĞİ
• ADHD’ler normalden daha fazla sorun yaşadıkları ve eleştirilere maruz kaldıkları, daha da kötüsü hızlı beyinleriyle kendilerini de çok eleştirdikleri için özsevgileri genelde başkalarından daha düşük. Bu çok tehlikeli ve üzücü. Bütün kötülüklerin anası. İnsanı kendisine ve başkalarına zarar vermeye iten en büyük sebep.
  
  Sadece ADHD’lerin değil, tüm insanların bunu aşmasını, hepimizin değerli olduğumuzu fark etmemizi diliyorum. Bu sebeple, kendimizi ve çevremizdeki insanları tanıyıp, doğru değerlendirmemizin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu yazıları da bunun için yazıyorum.

ADHD’ler, çevresinde ADHD olanlar ve çoğumuzun birer ‘Hızlı Beyin’ haline geldiğimiz bu hızlı çağda çözüm önerilerini gelecek yazıda ele alacağım.

Sevgiyle kalın 

Yazar: Ceyda Tümen 

Yazılım arzına büyük ilgi! 300 bin yatırımcı aldıYazılım firmasının halka arzı, rekor katılıma sahne oldu. 300 binin üzerinde yatırımcı sayısına ulaşılan OBASE’in halka arzı, son bir yılın en yüksek katılımcı sayısına ulaşan halka arzı oldu.