Krediyi erken kapatmak doğru mu?

Sizlerden bana sıkça gelen sorulardan biri, “Elimize toplu para geçti, borcumuzu kapatsak mı? Yoksa bu para ile yatırım mı yapsak?

Böyle bir karar aşamasına geldiniz, nasıl karar vermelisiniz? İlk bakmanız gereken nokta, bu borcu kapatmaya değer mi?

Banka kredinizi elinize geçen toplu parayla kapatmaya karar verirken aşağıdaki altı ana kriteri dikkate almalısınız.

Vade
Bankadan aldığımız kredilerin bir ödeme süresi (vade) oluyor. Önemli olan senin borcunun bitmesine daha kaç ay/yıl var. Bankana sor: “Bundan sonra ödemem paranın ne kadar faiz, ne kadarı anapara?” Eğer çoğunluk anapara ise kapatmaya değmez çünkü faiz yükünü zaten neredeyse bitirmişsin. Diyelim ki on yıllık bir ev kredin varsa ve bitmesine iki yıldan az bir zaman kalmışsa kapatmaya değmez. Çünkü kredilerde ilk yıllarda yaptığın ödemelerle borcunun faizini ödüyorsun, son birkaç yıl anapara kalıyor. Faizin yüzmüş kuyruğuna gelmişsin, şimdi kapatmanın sana pek faydası olmaz.

Faiz
Bankadan aldığımız kredinin bir maliyeti (faiz) oluyor. Senin borcunun yıllık faizi ne? Faizler sen kredi aldıktan sonra düştü mü? Şimdiki faizlerle senin aldığın faizler arasında çok fark var mı? Bankadan ‘yeniden yapılandırma’ isteyebilir misin? Bankalarla konuş. Toplamda ne kadar az faiz ödersen o kadar kardasın.

Kapatma Masrafı
Bankana  “Borcu erken ödediğimde bir masrafı, erken ödeme komisyonu olacak mı?” diye sor. Ev kredilerinde sabit faizli kredi almışsan (ki Türkiye’nin yüzde 98’i bunu kullanıyor) yaptığın erken ödeme miktarına uygulanan yüzde 2 kapatma komisyonu var. Otomobil ve ihtiyaç kredilerinde erken kapatma komisyonu yok.

Alternatif
Diyelim ki yıllık faizi yüzde 12 civarı olan bir ev kredin var ve senin eline para geçti. Bu para ile yatırım yapsan, yıllık yüzde 12’den daha fazla getiri elde edebileceğin ‘kesin’ ise para sende kalsın ve yüzde 12 kazan. Ama bunu yapmaya zamanın, bilgin, uzmanlığın var mı? Yatırım yaparak yıllık yüzde 12’den fazla kazanç sağlamak için risk alman gerekiyor. Bu riski almaya hazır mısın? Tecrübeli misin? Ya parayı çarçur edersen?

Acil Durum
Acil para ihtiyacın olursa yeniden kredi alabilmen kolay mı? Krediyi kapatırken bu faktörü de göz önünde bulundurmalısın. Tavsiyem, en az 3 aylık giderlerin kadar bir birikimi her zaman acil durum fonu olarak bir kenarda tut.

Huzur
Belki bunlardan en önemlisi, borçla yaşayabiliyor musun? Borç herkes için değil. Borcun varken akşamları huzur içinde uyabiliyor musun? Eğer her gece borcunu düşünüyorsan ve bu seni rahatsız ediyorsa hemen borcunu kapat.

Unutma!
Bankanızı aile doktoru gibi görün. Çünkü kredi ilişkisi uzun dönemlidir. Sadece faiz için çekirge gibi bankadan bankaya sıçramayın.

Kredi İle Aldığım Bir Evim Var, Bir Tane Daha İstiyorum
Soru: Oturduğum ev 180 bin lira ev kredisiyle aldım. Her ay 2140 lira ödüyorum. Kredinin bitmesine 115 ay var. Eski evimi 115 bin liraya sattım. Elime geçen bu parayla aldığım evin kredisini mi kapatsam yoksa ikinci bir ev mi alsam? Sevda-İstanbul

Cevap: Sevgili Sevda, ev kredinin faizi nedir? Sen bu faizden daha fazla getiri sağlayabilecek misin yeni ev yatırımınla? Almaya planladığın evin aşağı yukarı kira getirisini hesapla. O bölgede kiracı bulmak kolay mı? Örneğin, İstanbul’da 110 bin liralık evin kira getirisi 550-600 lira civarı oluyor. Yani yıllık getirisi yüzde 7. Bu getiri senin ev kredisi faizinden azdır. Peki o zaman bu yeni alacağın evin değerini kesinlikle artması gerek. Artık eskisi gibi her evin fiyatı artmıyor. Tavsiyem, bütün yatırımın emlak olmasın, yani tek bir alanda toplama. Acil durumlarda para ihtiyacın olursa nakdin olsun. Bir de iki tane ev kredisine girişmek riskli. Ödeme problemi yaşamayacağına emin misin? Sevdacığım, son karar senin ama benim tavsiyem iki kere düşünmen.

Dayım Tarlayı Sattı Ama Borcunu Ödemiyor
Soru: Özlem Hanım, dayıma geçtiğimiz aralık ayında ev alması için tüm iyi niyetimle 25 bin lira borç verdim. Tarlasını satar satmaz ödeyeceğini söyledi. Parayı verdiğimin ertesi günü tarlayı sattığını öğrendim. Beynimden aşağı kaynar sular döküldü. O gün bugün paramı bölük pörçük yolladı ve hala 10 bin lira borcu var. O hiç oralı değil, ben de isteyemiyorum. Geçenlerde tekrar borç istedi, veremeyeceğimi söyledim, kötü kişi oldum! Dayım tarafımdan bu duruma düşürülmeyi kendime yediremiyorum, kalan alacağımı da kurtarmak istiyorum. Ne yapmalıyım? Çetin-Ankara

Cevap: Sevgili Çetin, dayına git samimiyetle ve sakince, senin de sorumlulukların bulunduğunu, yapmak zorunda olduğun şeyler olduğunu söyle. Bunun için paraya ihtiyacın olduğunu anlat. Etrafında dayının saygı duyduğu, kıramayacağı biri varsa derdini ona da anlatıp yardım isteyebilirsin.  Dayınla görüşmeye giderken bu kişiyi de götürebilirsin. Sana olan borcunu zamana yay, uzun sürede ödemesi, hiç ödememesinden iyidir. Ondan para geldikçe bir kenara koy, dokunma. Kalan parayı ödeyemeyeceğini söylerse takas yolunu deneyebilirsin. Bundan sonra borç vermeye karar vermeden önce sonuçlarını, ekonomik boyutunu ve sonrasını da iyice hesaba kat.

Borç Verme!
Kimseye borç verme. Verirsen adına borç deme. Verdiğin para unutabileceğin bir miktar olsun ki içtiğin bir kahvenin tadı değişmesin.

Maaşım Yetmiyor
Soru: Özlem Hanım, 742 lira maaş alıyorum. Aylık ödemelerimin toplamı 900 lirayı buluyor ve bana para kalmıyor. Evimi nasıl geçindirebilirim? Aslan-Afyon

Cevap: Sevgili Aslan, geçim derdi yaşayan birçok insan var, bu konuda yalnız değilsin. Evde uygulayacağın tasarruf yöntemleri de sana her zaman yardımcı olacaktır.  Ama senin sorunun harcamalarında değil, gelirinde. Gelirini arttırmanın yollarını araştır. İşyerinde ekstra sorumluluk alabilir misin? Ek iş yapabilir misin? Eşin varsa belki o da çalışabilir. Çocuk bakabilir, evinde ütü yapabilir… Böylece sorumlulukları paylaşmış olursunuz. Birlikten kuvvet doğar.

Kredi Kartını Hayatımdan Çıkartmak İstiyorum
Soru: Özlem Hanım, kredi kartı borçlarımdan dolayı 22 bin lira kredi çektim ve tüm borçlarımı kapattım. 48 ay 588 lira ödeyeceğim. Ayda 120 lira da bireysel emeklilik ödüyorum. Tüm ödemelerimi yapınca               elime 700 lira gibi bir rakam kalıyor. Kredi kartını hayatımdan çıkartmak ve para biriktirmek istiyorum. Nasıl bir yol izlemeliyim? Handan-İstanbul

Cevap: Sevgili Handan, borcun için kapatma planını devreye sokmuşsun, süper… Şimdi kendi hedeflerini belirle, ne için biriktirmek istiyorsun? Bütçe yap ki paranın nereden gelip nerelere gittiğini anla, bil. Harcamalarını yaz (1 lira bile olsa). Kredi kartını borcun bitene kadar kullanma ama iptal etme, acil durumlar için sakla. Bireysel emeklilik sistemiyle birikime başlamışsın bile. Tavsiyem bankada otomatik bir birikim hesabı açtır ve daha elin paraya değmeden yüzde 10’unu bu hesapta biriktir. Gelişmelerle ilgili haberlerini bekliyorum.