Herkese Oluyor!
Telefon çaldı. Bilgili, başarılı, önemli bir yakınım. “Özlem 500 bin lira birikimim vardı, tüm paramı bankadan çektiler. Ne olur yardım et!” dedi. Ya size de olursa? İşte kritik bilgiler...
Son günlerde dolandırıcılıkla ilgili çok olay duyuyorum. İster
müdür ister emekli ister CEO, en iyi okullarda okumuş olun,
profesyonel dolandırıcılar yüzünden para kaybedebilirsiniz. Aman
dikkat lütfen.
FİLM GİBİ
Böyle detaylı kurgulanmış senaryolar karşısında hayret etmemek mümkün değil. Dolandırıcılar öncelikle güven oluşturmaya çalışıyor, size ait özel bilgilerden bahsederek zemin hazırlıyorlar. Sonra biraz baskı. Belki çocuklarınızın ismini söylüyorlar size, örneğin Instagram’a yazmışsınız, almışlar!
RIZA İLE VERME
Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na göre verileriniz gizlilikle saklanmakta. Ancak bilgileriniz dolandırıcıların eline geçtiğinde sizden para, altın vs almak için türlü oyunlar oynuyorlar. Rızanız ile verirseniz de sorumlu sizsiniz!
CUMA AKŞAMÜSTÜ
Özellikle bankalar üzerinden yapılan dolandırma işlemleri cuma günleri bankanın kapanış saatlerinde, banka yönetimine ulaşmanızın zorlaştığı ya da ulaşamadığınız zamanlar seçilerek, ustaca yapılıyor. Aman DİKKAT!
NASIL?
İnternette alışveriş yaparken kartınızın kopyalandığı, reklam, kampanya duyurularında, bilinmeyen uygulamalarda kişisel verilerinizin, telefonunuzda, bilgisayarınızda bulunan bilgilerin kopyalandığı her gün duyduğumuz haberler arasında.
İNTERNETTE
İnternet alışverişlerinizde önden para yüklemeli kartların ya da limitini sizin belirlediğiniz sanal kartların kullanılması bu açıdan önemli.
UYGULAMALARDA
Ayrıca bilmediğiniz uygulamaları bilgisayarınıza ve telefonunuza yüklemeyin.
E-DEVLET
Sizin adınıza kredi kullanıp kullanılmadığını e-Devlet üzerinden “Risk Merkezi Raporu” alarak zaman zaman kontrol etmeniz, tanımadığınız kişilerden gelen telefonlara itibar etmemeniz alınması gereken önlemler arasında.
GÜNÜN TERİMİ
Phishing (kimlik avı): Kişisel veya finansal bilgileri ele geçirmek amacıyla yapılan, genellikle e-posta, telefon aramaları veya sahte web siteleri üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık yöntemi.
GÜNÜN SÖZÜ
"Tedbir, en güçlü savunmadır."
NASIL DOLANDIRIYORLAR?
ÖRNEK 1: "KREDİ BAŞVURUNUZ VAR"
“Ben banka müşteri temsilcisiyim,” diye arayıp adınıza kredi başvurusu olduğunu söylüyorlar. Bunu önlemek için sizden şifre vs istemeden internet şubesine giriş yapmanızı istiyorlar. Önlem olarak hesabınızda bulunan altın, mevduat, döviz gibi varlıkların başka bir hesaba transfer yapılmasını sağlayarak işlemi gerçekleştiriyorlar.
OLURSA NE YAPMALI?
1. Hiçbir banka personeli sizi arayarak başka
bir hesaba transfer talep etmez.
2. Bu tür telefon geldiğinde kendi şubenizle
çözeceğinizi söyleyerek telefonu
KAPATIN!
3. Bağlı olduğunuz şubenizi arayarak hesabınıza
geçici olarak bloke koydurun.
4. Transferi yapmanız durumunda bankanızı arayarak
dolandırıldığınızı hemen bildirin.
5. Başka hesaplarınız varsa onlara da bloke
koydurmanız yararlı olur.
6. Sonra yakın polis karakoluna gidip şikayette
bulunmanız,
7. Savcılığa suç duyurusunda bulunarak yasal
işlemlere başlamanız gerek.
Kendi rızanızla yapılan işlemlerin sonuçlanması çoğu zaman kanıt gerektiren, uzun süreli, zahmetli ve oldukça yıpratıcı süreçler olabiliyor.
ÖRNEK 2: "POLİSİM BEN"
Telefonda, “Alo, ben polis, savcı...” şeklinde kendisini tanıtan, sizin terör örgütüne üye olduğunuzu, bu projenin çok gizli olduğunu, kimseye haber vermemeniz gerektiğini, adınıza işlem yapıldığını söyleyerek bu işi temizlemek için sizinle buluşan, elinizde bulunan altını, dövizi isteyen dolandırıcıdır. Bunlar genelde emekli, belirli yaşın üzerinde kişileri hedef alır.
OLURSA NE YAPMALI?
1. Savcı, polis veya kamu kurumundan hiçbir
çalışan gizli olan bir proje için telefonla arayarak bir yerlerde
buluşup işi temizlemeye çalışmaz.
2. Böyle bir telefon geldiğinde telefonu kapatın
ve ilgili mercilere şikayette bulunun.
ÖRNEK 3: İCRALIK BORÇ TEBLİGATI
Cep telefonunuza icra dairesinden borcunuz olduğunu bildiren tebligat gönderip “Telefon etmeniz durumunda borcunuzda indirim yapacağız” diyorlar. Telefon ettiğinizde gerçekten herhangi bir resmi kuruma geçmişten gelen borcunuzun olduğuna inandırıp borç tutarında indirim yapıldığını söyleyerek verilen hesap numarasına transfer istiyorlar. YOK! Hiçbir icra dairesi, arabulucu, resmi kurum sizi arayarak ‘indirim uygulayacağız, anlaşma yapalım, hesabımıza transfer yapın’ demez.
OLURSA NE YAPMALI?
İcra dairesine borcunuz olup olmadığını öğrenebileceğiniz yollar:
1. E-DEVLET ÜZERİNDEN SORGULAMA:
‘Adalet Bakanlığı’ menüsünden icra dosyanız olup olmadığını
sorgulayın.
2. UETS (ULUSAL ELEKTRONİK TEBLİGAT
SİSTEMİ): UETS, resmi tebligatların elektronik ortamda
yapıldığı sistem.
3. İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE BAŞVURU: En yakın
icra müdürlüğüne gidip adınıza bir icra dosyası olup olmadığını
sorgulayabilirsiniz..
4. AVUKAT VEYA HUKUKİ DANIŞMAN DESTEĞİ:
Profesyonel destek almak isterseniz bir avukata
danışabilirsiniz.
5. BANKA VEYA KURUMLAR ARACILIĞIYLA
SORGULAMA: Eğer borçlu olduğunuzu düşündüğünüz resmi bir kurum
(SGK, vergi dairesi gibi) varsa doğrudan o kurumun ilgili
müdürlüğüne başvurun.