10 yıl sonra para durumunuzu nerede görüyorsunuz?
10 yıl sonra para durumunuzu gördüğünüz yer sizin için yeterli mi? Buna cevabınız HAYIR ise kalem kâğıdı alın başlıyoruz!
1- BUGÜN BULUNDUĞUNUZ
NOKTA
Beklentileriniz, risk iştahınız, korkularınız, isteklerinizle
yüzleşin. Bunların hayatınızı yönlendirdiğini hatırlayın. Sonra
sizin bu kişisel tercihlerinizin sonucu oluşmuş olan, bugünkü mali
durumunuzu belirleyin. Borçlar, kredi kartları, krediler, sabit
giderleriniz… Gelirlerinizle karşılaştırın. Bütçeniz tutuyor mu?
Gider gelirden fazlaysa ek gelir yaratın veya giderleri kısın.
2- KENDİNİZE HEDEFLER KOYUN
Benim hayatımı hep hedeflerim yönetir. Bazen şaşsam da bana yön verir, yol gösterir. Kendinize aylık, altı aylık, yıllık, beş yıllık hedefler koyun. Bu hedeflere ulaşmak için neler yapacağınızı düşünün, araştırın. Hedeflerinize ulaşmak için plan yapın; “Nereye gitmek istediğini bilene, dünya bile yol verirmiş!” Aynen tırmanıp bir dağın zirvesine bayrak dikmek gibi. Bireysel emeklilik yaptırmadıysanız, hedefleriniz arasına mutlaka onu da koyun. Ailenizle, eşinizle konuşun. Ortak hedefler belirleyin, ortak hedefli evlilikler daha uzun sürüyor.
3- KENARA PARA AYIRIN
Gelir-gider dengesini yakaladınız, hedefler belli, yolunuzda yürüyorsunuz. Hedefleri gerçekleştirmek için birikim şart. Çevrenizde iyi yaşantısı olan insanların hayatlarına bakıp gıpta etmek ya da piyango çıkmasını (piyangodan para kazananların yüzde 75’i, üç sene içerisinde, eskisinden daha yoksul oluyor) hayal etmek yerine her ay bir kenara para ayırın, bu parayı da işletin. Ufak da olsa hisse senedi, yatırım fonu alın, yatırım yapın. Düzenli olarak gelirinizin yüzde 10’unu biriktirin.
4- TASARRUF YOLLARI
Annelerimizin zamanında teknoloji giderleri bu kadar çok değildi. Fark etmeseniz de bunlar ciddi para tutuyor. Cep telefonu, internet ve kablo TV paketlerinize bakın.
Gerekmeyen şeyleri kapattırın. Yeni kampanyaları takip edin. Sizin ve ailenizin faturalarını, kullanma alışkanlıklarını gözden geçirin. Yine ev içinde kullandığınız elektrik, su ve doğalgazla ilgili tasarruf tekniklerini uygulayın. Kısa mesafelere taksiyle gidiyorsanız, bundan vazgeçin ve yürüyün. Evdeki hasarlı gereçleri yaptırın; örneğin musluktan saniyede bir damlayan su, bir senede bir ton su eder. Boş yere çok şey almayın, örneğin evde küflenen ekmekler hem zarar hem ziyandır.
5- KENDİNİZİN MÜFETTİŞİ OLUN
Kendi kendinizi denetleyin. Bütçe dengenizi, hedeflere ne kadar uzak-yakın olduğunuzu kontrol edin. Ara sıra ipin ucu kaçabilir. Buna izin vermeyin. Eşiniz, kardeşiniz, arkadaşınızdan bütçe arkadaşlarınız olmalarını isteyin. Başardığınız zaman kendinizi küçük hediyelerle ödüllendirin. Bir şey alırken ‘istek mi ihtiyaç mı?’ diye 10 saniye düşünün. İhtiyacınız yoksa, paranız da yoksa, çok da beğenseniz yeni giysi ya da ayakkabı almayın. O parayı bir kenara koyun, ucuzlukta nasıl olsa fiyatı düşecek. Mesela dışarıda kahvaltı yapmak ya da yemek için çok para harcıyorsanız bunları kısıtlayın ve borçları kapatın. İsteklerin sonu yok!
6- YEDEK PLANLAR
Borçlar ödendi, kredi kartları kontrol altında, bütçe tutuyor, birikim yapılıyor. Bitti mi? Bitmedi. İnsanoğlu rahata kolay alışır. Finansal durumu düzene sokmak yetmez. İşler yolunda diye hayallerinizi unutmayın. Her hedef gerçekleştikçe yenilerini planlayın. Mesela hedefiniz ev sahibi olmaktı. Evinize kavuştunuz, kredileri düzenli ödüyorsunuz. Elinize para geçmeye başladı. Hemen bir yerlere yatırın. Ev de insan gibidir, bir süre sonra tamir, onarım masrafları çıkacaktır. Yeni araba aldınız, borçlar ödendi. Gevşemek yok. Arabanın eskidikçe masrafları çıkacak. Hedeflerinize ulaştıktan sonra onları ‘yaşatmak’ için de para gerekecek.
7- GELECEK ÇABUK GELİYOR
Emeklilik? Artık ömür uzadı, orta yaş 55’te başlıyor. Küpü, akarken doldurun. Gençken para kazanmak da harcamak da kolay. Ama 50’li yaşlara gelince eskisi gibi çok çalışıp, çok para kazanabilme şansı fazla değil. Rekabet çok! Hem yaş ilerledikçe gelirin azalmasına paralel sağlık giderleri de artacak. O zaman kendi sihirli aynanıza bakmaya devam edin. 20-30 yıl sonralarına uzanın… Uzun dönemli hedeflerinizle birlikte emeklilik planı da düşünün. Belki yaşama şartları daha ucuz ve iklimi daha sıcak olan kıyı kasabalarına yerleşmek, küçük ama rahat bir hayat yaşamak isteyeceksiniz. Bu istekleriniz için finansal koşulları gençliğinizde oluşturmaya başlayın. Geç değil. Şimdi tam zamanı. Peki ne duruyorsunuz?
8 Adımda Hayatınızı Yeniden YapılandırınHayatınızı yeniden yapılandırmak için harekete geçmeye hazırsanız, başlamak için bu adımları izleyin!