Kıdem-İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem Tazminatı her işçinin emeğinin karşılığını alması durumudur. 4857 sayılı İş Kanunu ile şartları belirlenen kıdem tazminatı, çalışanlara maddi güvence sağlarken işverenlere de çalışan sirkülasyonunun önüne geçme imkânı tanımaktadır. Kıdem tazminatı nedir, nasıl hesaplanır gibi tüm çalışanların merak ettiği konuya dair detaylı bilgileri haberimizde bulabilirsiniz. Çeşitli sektörlerde çalışan işçiler çalıştıkları sektörde tüm hizmet süreleri boyunca belli bir emek verirler. İşçilerin çalıştıkları bu sektörde verdikleri emeğin karşılığını almaları için kıdem tazminatı verilir. Kıdem tazminatı, yasalar ile teminat altına alınan yasal bir sistemdir. Bu kıdem tazminatlarını almak için bazı durumlarda belli şartlar aranır. İşçiler tüm yıllarda çalıştıkları süre boyunca büyük bir emek vermekteler. Yıllarca aynı sektörde çalışıp emek veren işçilerin kıdem tazminatı hakkı doğar.

KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

1475 sayılı İş Kanun’unun 14. maddesinde sayılan hal ve durumlarda işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret, iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan işçinin son brüt ücretidir. İş ilişkisinin askıya alınması ve askı süresi içinde iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret, iş sözleşmesinin askıya alınmasından önce hak kazanılan son ücret olmalıdır.

Temmuz 2021 öncesinde 7.638,96 lira olan kıdem tazminatı tavanı, memur maaş katsayılarındaki artışa bağlı olarak 645,55 lira artışla 8.284,51 liraya yükseldi. Buna göre, iş sözleşmesi Temmuz-Aralık 2021 döneminde sona erecek olanlardan, kıdem tazminatına esas ücreti 7.638,96 liranın üzerinde olanlar, her çalışma yılı için 645,55 lira daha fazla kıdem tazminatı almış olacaklar.  Kıdem tazminatı Gelir Vergisi Kanunu'nun 25. maddesine göre gelir vergisinden, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 77. maddesine göre de sigorta priminden muaftır.

Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde 4857 sayılı İş Kanun’unun 32’nci maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. İşçiye sağlanan özel sağlık sigortası yardımı ya da hayat sigortası pirim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramına dahil olup, tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satış rakamları ya da başkaca verilere göre hesaplanan prim değişkenlik gösterse de, kıdem tazminatı hesabında genişletilmiş ücret kavramı içinde değerlendirilmelidir.

İHBAR TAZMİNATI NEDİR?

4857 sayılı olan iş kanununun 17. maddesine uyarınca iş protokolü feshedilmiş olan bir çalışan iş protokolü sona ermeden hemen önce işvereni tarafından belirli bir zaman önce bilgilendirilmelidir. Bahsedilen bilgilendirme ise işveren tarafından yazılı bir biçimde ve çalışan kişinin o iş yerinde yer alan kıdemine göre yapılmalıdır. Tersi bir durum ortaya çıktığında işçiye ihbar tazminatının ödenmesi zorunlu olmaktadır. Bu duruma ihbar tazminatı denilmektedir. İşçinin olumsuz olan davranışları, performansı ya da diğer bir nedenle iş protokolünü sonlandırmayı isteyen tarafın bu durumu karşı tarafa bildirme zorunluluğu bulunmaktadır. Tersi bir durumun varlığı söz konusu ise ihbar tazminatını ödemek zorundadır. Buna karşılık şayet deneme süresi içerisindeki bir çalışanın iş protokolü işvereni tarafından sonlandırılıyor ise, işveren tarafın herhangi bir ihbar tazminatını ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. İş protokolü işçi tarafından haklı sebeplere dayandırılıp feshedilmesi durumunda da ihbar tazminatı hakkı bulunmaktadır fakat haksız bir sebepten dolayı protokolünü feshediyor ise işveren tarafın ihbar tazminatı olabilmektedir.

İHBAR TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

İhbar tazminatında da tıpkı kıdem tazminatında olduğu gibi içinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanacaktır. İhbar tazminatından damga vergisi kesintisi ve gelir vergisi kesintisi yapılmakta, SGK primi ise kesilmemektedir. İhbar tazminatı hesaplamasında bir hafta, 7 gün olarak dikkate alınacaktır. İhbar tazminatı, işçinin fesih bildirimi süresine ilişkin gün sayısı ile kıdem tazminatına esas tutulan (giydirilmiş) bir günlük ücretinin çarpılması suretiyle hesaplanacaktır.

İHBAR TAZMİNATI ŞARTLARI

4857 Sayılı olan İş Kanunu'na göre belirsiz süreli olan iş sözleşmelerinin feshinden hemen önce durumun öbür tarafa bildirilmesi gerekmektedir. Bu durumunda getirdiği bazı yükümlülükler vardır. İhbar tazminatı alma şartları şunlardır;

-İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra...

-İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra...

-İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra...

-İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra feshedilmiş sayılır.

Bu süreler tamamen asgari olmaktadır ve sözleşme ile artırılabilmektedir. Bildirim koşuluna uymayan taraf, esasen bildirim süresine yönelik ücret tutarında bir Tazminat ödemek durumundadır.

Enflasyon Nedir? Nasıl Hesaplanır Etkileri Nelerdir?Enflasyon deyince akla ilk gelen, günlük hayatta çokça kullandığımız mal ve hizmetlerin fiyatlarının artmasıdır. Ancak mal ve hizmetlerin fiyatları zaman içinde artabilir veya azalabilir.