Ekonomi

Ev alırken hafiye gibi davranın!

Bir ev satın almak hayatımızın belki de en önemli adımlarından biri. İnsanın kendine ait bir eve başını sokması hayat mücadelesinde önemli bir galibiyet. Bu galibiyetin elde edilmesi için çok sağlam ve emin adımlar atılması gerek.

Eskiden ev kredisi yoktu. Genelde emekli ikramiyesi beklenirdi. Toplu konut anlayışı bu kadar yaygın değildi. Dolayısıyla ev almadan önce şimdiki kadar geniş çaplı bir ön araştırmaya ihtiyaç yoktu. Nereden ev alsanız bir süre sonra değeri artıyordu. Şimdi durum değişti. Artık ev almadan önce bir hafiye gibi araştırma yapmanız gerekiyor.

HANGİ AMAÇLA EV ALACAĞINIZ ÖNEMLİ
Satın alacağınız evi oturmak için mi, yatırım için mi alacaksınız? Önce buna karar verin. Yaşamak için ev alıyorsanız lokasyon önemli. Sizin yaşayabileceğiniz bir bölge olup olmadığını iyice araştırın ve öyle karar verin.

Yatırım amaçlı alıyorsanız, “gelişmeye açık bir bölge mi, kira getirisi iyi mi?” gibi sorulara yanıt aramalısınız.

İMZAYI ATMADAN ÖNCE BUNLARI BİLMELİSİNİZ
Her evin değeri, kira getirisi ileride mutlaka artacak gibi bir durum yok. Yerinde de sayabilir. Çok iyi araştırma yapın.

Tayin durumunuz varsa ya da başka bir nedenle taşınma olasılığınız varsa bunları da ihtimallere katın. Bunlar sizi zarara sokmasın.

Geliriniz ev kredisi taksitlerine yetiyor mu? Bu konuda gerçekçi olun. “Olsun biraz dişimi sıkarım” düşüncesi riskli. İlerde sıkıntı yaratabilir.

Ev amaçlarınıza uygun mu, kullanışlı mı? Güvenli bir bölgede mi?

İşyerinize, okula, merkeze, toplu taşımaya yakın mı?

Evin yaşı önemli. Yeni yapılar depreme dayanıklı. Özellikle 2000 yılı öncesinde inşaa edilen evlerin depreme dayanıklılığı konusunda ciddi bir araştırma yapılmalı.

Kaçak yapı olması, her an bir yıkım emri demek. Ya da bölgenin yapısına göre ilerde bir kamulaştırma söz konusu olabilir mi?

Bunlar eksiksiz araştırılmalı. Herhangi birini atlamanız durumunda geri dönülmez ya da telafisi zor durumlarla karşılaşma ihtimaliniz var demektir. Ufak tefek sorunlar zamanla aşılabilir ancak bu konularda yapacağınız hatalar yeni bir ev alma sevincinizi yarıda bırakabilir.

PAZARLIK ŞART
Diyelim ki almayı düşündüğünüz evi çok beğendiniz. “işte bu. Hayalimdeki eve kavuştum, mutlaka almalıyım” demeden önce şöyle bir durun. Size söylenen fiyat gerçeği yansıtıyor mu? Çevredeki evlerin metrekare fiyatları nedir? Mutlaka karşılaştırma yapın. Yatırım amaçlıysa çevredeki evlerin kira değerlerini mutlaka öğrenin. Varsa komşularla görüşün fikir alın. Ne de olsa bölgede sizden daha tecrübelidirler. İşinize yarayacak bilgiler verebilirler.

MASRAFLARI UNUTMAYIN
Ev almak için oluşturduğunuz bütçeye sadece genel giderlerinizi değil, aidat, senelik vergi, sigortalar, tadilat ve önceki borçlarınızı da dahil etmelisiniz. Kiralık ev olsa pek dikkate almazsınız, neyse ona razı olursunuz. Ama artık kendi malınız. Mutlaka amacınıza göre küçük değişiklikler yapmak isteyeceksiniz. Ya da beklemediğiniz zorunlu masraflar çıkabilir. Özellikle yeni yapılar çok temiz halde göründüğü için, örneğin ilerde rutubet alma olasılığı ilk anda fark edilmeyebilir. Ya da çatı, yağmur gideri, kanalizasyon gibi göz önünde olmayan bölümler ilerde sorun çıkarabilir. Bütçenize bu olasılıkları da katmalısınız.

BORÇTAN KORKUYORSANIZ İKİ KERE DÜŞÜNÜN
Ev almak artık eskisi gibi değil. Artık mortgage (ev kredisi) sistemi var. Kira öder gibi ev sahibi olabiliyorsunuz. Evin değerinin dörtte birini peşin verip geri kalanı uzun vadede borçlanabiliyorsunuz. Vadenin belirlenmesi elbette gelirinize bağlı. Eğer uzun vadeli borçlar sizi rahatsız ediyorsa, borç yüzünden gece başınızı yastığa rahat koyamıyorsanız bir kez daha düşünün.

ÖDEYEBİLECEĞİNİZ KADAR BORCA GİRİN
Aman dikkat! Üç dört odalı evden başlamak zorunda değilsiniz. Nasıl olsa öderim mantığıyla hareket etmeniz sonradan sizi rahatsız edebilir. Duygularınızla mantığınız arasındaki dengeyi kurmayı unutmayın. Bütçenize göre hareket edin. Eğer iki odalı ev işinizi görüyorsa ondan başlayın. Sonradan daha rahat bir şekilde fazla odalı evlere bakabilirsiniz.

Aylık borç ödemelerinizin toplamı gelirinizin yüzde 40’ını geçmemeli. bu madde evdeki huzur için çok önemli.

Ne kadar peşinat verebileceğinizi mutlaka hesaplayın. Örneğin 100 bin liralık bir ev için bankanın vereceği kredi 75 bin lira. 25 bin elinizde hazır olmalı. En düşük faizi ve kredi masraflarını belirlemek için bankalar arası karşılaştırma yapın.

Hayatta insanın başına her şey gelebilir. Maaşınızda aksama olabilir. Bir süreyi işsiz geçirebilir ya da ani bir ihtiyaç ortaya çıktığında bütçe ayırmak zorunda kalabilirsiniz. Bu yüzden en az 3 aylık taksiti ödeyebilmek için kenarda biraz para tutmanızda fayda var. Aksi halde hukuki sorunlarla karşılaşıp tadınız kaçabilir.

KONUT KREDİSİ İÇİN GEREKLİ BELGELER
Başvuru formu

Nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport fotokopisi (size ve kefilinize ait)

Gerekirse azami iki ay öncesine ait müşteri adına kayıtlı sabit telefon, elektrik, su veya doğalgaz faturalarından herhangi birisinin fotokopisi

Serbest çalışanlar için vergi levhası, son üç yıla ait bilanço ve gelir tablosu (size ve kefilinize ait)
Ücretli çalışanlar için gelir belgeleri (size ve kefilinize ait)

Şirket sahipleri için şirketin mali durumuna ait belgeler ile ortaklık yapısını gösteren belge

Konut Kredisinde alınacak konuta ilişkin kat mülkiyeti tapusu ya da kat irtifakı tapusu ve yapı kullanım izin belgesi ya da kat irtifakı tapusu ve inşaat ruhsatının fotokopileri.