Ticaret, borsa, bankacılık ve benzeri faaliyetler modern hayatın alıştığımız şekilde akması için en gerekli alanlardan biri. Çünkü ticari hayatın durması gıda zincirinden ilaç sanayisine, eğlence sektöründen gündelik hayatın her pratiğine etki eden büyük bir tıkanma anlamına geliyor. Global bir köy haline gelen dünyada ticari alım satım faaliyetinin çekirdeklerinden birini de emtia oluşturuyor. Emtialar mutfağımızdaki pirinç ve şekerden petrol, altın gibi değerli kaynaklara uzanan geniş bir çeşitliliğe sahip. Ancak dilersen emtia çeşitlerine geçmeden önce “Emtia Nedir?” sorusuna cevap verelim. 

1. Emtia Nedir? 

Emtia kelimesinin karşılığı, Türk Dil Kurumu sözlüğünde kısaca “mal” olarak veriliyor. Ticari alanda ise emtia, “ticareti yapılan ve bir gelir getiren ürünlere verilen genel ad” anlamına sahip. Daha geniş bir tanım yapacak olursak bu kavram, ticareti yapılabilen ve aynı değere sahip diğer metalarla değiştirilebilen temel malları tanımlıyor. 

Emtiaların ayırıcı özellikleri arasında tüccar ve yatırımcılar tarafından vadeli işlemler ve benzeri aracılığıyla ya da doğrudan nakit (spot) piyasadan alınabilir olması geliyor. Dört temel grupta değerlendirilen emtialar, büyük oranda diğer mal ve hizmetlerin üretimine yönelik girdiler olarak kullanıma sokuluyor. 

 2. Emtia Çeşitleri Nelerdir?

 Emtia ürünleri aşağıdaki dört başlık altında inceleniyor:

• Enerji: Doğalgaz, petrol, kömür gibi dünyada yakıt amaçlı ticareti yapılan doğal kaynaklar enerji emtiası sınıfına giriyor. (Bu grup sert emtialar olarak da biliniyor.)

• Metaller: Altın, gümüş, bakır, çelik, alüminyum, platin gibi değerli metaller “ticareti metal emtiası” olarak adlandırılıyor. (Bu grup da sert emtialar adıyla anılıyor.)

• Hayvancılık: Tavuk eti, sığır eti, dana eti, süt, yumurta, yün gibi hayvandan elde edilen tüm ürünleri içeren grup genel olarak “hayvansal emtia” şeklinde belirtiliyor. 

• Tarım: Buğday, pirinç, mısır, pamuk, şeker, kahve gibi tarım faaliyetleri sonucu elde edilen ürünler “tarım emtiası” olarak sınıflandırılıyor. (Bu gruba yumuşak emtialar da deniliyor.) 

3. Emtia Borsası Nedir? 

Emtia Borsası, yukarıda dört grup altında sıralanan emtiaların alım-satımının yapıldığı piyasayı tanımlıyor. Emtia Borsası yerine Emtia Piyasası ya da Emtia Yatırımı kavramları da kullanılabiliyor. Türkiye'de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine kayıtlı 133 adet emtia borsası bulunuyor. Bunlar arasında İstanbul ve Adana borsaları en çok işlem yapılanlar olarak öne çıkıyor. 

Emtia ürünleri spot olarak, yani nakit tercih edilerek ticareti yapılabilse de emtia borsasında ağırlıklı olarak vadeli emtia işlemleri görülüyor. Emtia borsaları ekonomide dalgalanmaların yaşandığı zamanlarda, faiz ve dövizdeki oynamaların fazla olduğu zamanlarda bir güvence kapısı olarak fazlaca rağbet görüyor. Özellikle portföyünde geniş emtia çeşitliliğine sahip ticaret oyuncuları, enflasyonist ortamlarda daha güvenli bir konumda oluyor. 

4. Emtia Çeşitlerinde Fiyatlar Neye Göre Belirlenir?

Tüm ticaret kalemlerindeki gibi emtia çeşitlerinde de piyasaların durumunu arz ve talep belirliyor. Emtia piyasasının biraz daha kırılgan olduğunu düşünebilirsin, çünkü emtia fiyatları ülke içinde ve dünyada olan her türlü olayın etkisine açık oluyor. Küresel ısınma tarım emtiasını etkilerken, savaşlar bölgesine göre petrol piyasasını vurarak metal emtiasını sıkıntıya sokabiliyor. Örneğin; Ukrayna-Rusya savaşı, dünyadaki tarım ve metal emtiasını doğrudan olumsuz etkileyen bir manzara yaratıyor. Korona pandemisi de dört emtia grubunu derinden sarsan olağandışı duruma örnek. Yine dünya petrol piyasalarında referans olarak kullanılan Brent petrol de geniş etki alanıyla emtia borsasını belirliyor. 

 En güncel emtia fiyatları, en çok talep gören emtia çeşitleri, emtia borsalarına dair gelecek projeksiyonu ve çok daha fazlası için linke tıklaman yeterli. Hadi, şimdi ziyaret et; finans, borsa ve yatırım dünyası üzerine merak ettiğin tüm güncel bilgilere tek noktadan ulaş!