Borsalar ve Piyasalar Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Yatırım araçlarından bahsederken çokça Borsalar ve Piyasalar kelimelerini kullanıyoruz. Peki ne anlama geliyorlar? Bu iki kelime hakkında bilmeniz gereken terimler ve diğer önemli bilgileri inceleyelim.
Değerli dostlar, tanışma yazımızın ardından bu hafta işlem
çeşitlerinden ve önümüzdeki haftalarda da daha detaylı olarak
yatırım araçlarından bahsedeceğiz. Öncelikle belirtmeliyim
ki, Borsalar işlem yapmak için halk arasındaki endişeli deyimle bir
kumar değil aksine en güvenli işlem platformlarıdır. Borsalarda
işlemlerin güvenle yapılması ve sonuçlandırılmasını sağlamak
amacıyla, sadece risk yönetiminden sorumlu olarak çalışan ekipler
vardır. Dolayısıyla Borsalarda işlem gören yatırım araçlarında
yapacağınız alım satımlar için en güvenli seçenek Borsalar ve
bünyesindeki Piyasalardır.
Borsalar “organize piyasalar” grubuna dahildir,
yani kanunen yetkili otorite kuruluşlar tarafından kurulan
işletilen ve denetime tabi tutulan en güvenli işlem ortamlarıdır.
Diğer yandan “tezgâh üstü piyasa” olarak
adlandırılan işlemler vardır ki, bunlar herhangi bir düzenlemeye
tabi olmaksızın kurum ve şahısların kendi aralarında anlaşarak
yaptıkları işlemleri ifade etmek için kullanılır.
Bu çerçevede, Borsada işlem gören yatırım araçlarında alım satım yaparken mutlaka organize piyasa olan Borsaları ve sadece işlem yapma yetkisi bulunan yatırım kuruluşlarını tercih etmeli, bunların dışında kesinlikle bireysel olarak söz veren ve yatırım yapacağını belirten kişilere güvenerek paranızı teslim etmemelisiniz. Borsa İstanbul’da işlem yapma yetkisi bulunan kurumların listesi Borsa İstanbul’un internet sitesinde listelenmektedir. http://www.borsaistanbul.com/borsa_uyeleri/uyeler
Borsalardaki her bir işlem platformu “Piyasa” olarak adlandırılır. Alıcı ve satıcıların belirlenen düzenlemelere uyarak güvenli bir şekilde işlemlerini gerçekleştirdikleri işlem ortamları diyebiliriz. Örneğin Borsa İstanbul’daki piyasalar; Pay Piyasası, Borçlanma Araçları Piyasası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, Kıymetli Madenler ve Taşlar Piyasası’nda her birinde farklı özelliklerdeki yatırım araçları alınıp satılmaktadır.
Piyasaların alt işlem birimleri de “Pazar” olarak adlandırılır. Pazarlar bildiğimiz anlamıyla bir ürünün alınıp satıldığı ve para ile ürünün el değiştirdiği yerlerdir. Nasıl araba pazarında arabalar alınıp satılıyorsa Borsalardaki pazarlarda da aynı şekilde bir ürün alınıp satılmaktadır. Alım satımı yapılan bu ürünlerden farklı yerlerde farklı isimlerle bahsedilse de hepsinde aslında aynı şey kastedilmektedir. Kanun “sermaye piyasası aracı” olarak bahsederken, “menkul kıymet” ya da “yatırım aracı” olarak da bahsedilmektedir. Borsa İstanbul’daki Pay Piyasası’nda paylar alınıp satılırken, Borçlanma Araçları Piyasası’nda borçlanma aracı dediğimiz devlet tahvilleri, hazine bonoları, kira sertifikaları gibi yatırım araçları alınıp satılmaktadır.
Bunların teker teker neler olduklarını önümüzdeki haftalarda açıklayacağız. Şimdilik önce kendinize, sonra paranıza iyi bakın ve yaşamayı ihmal etmeyin lütfen! :)
Selamlar, sevgiler..
Nursen SİPAHİ