Mars'ta Projesi Uygulanan Bilim Madalyalı Gururumuz

Bir nebze derken farklı algılanmasın, yarattıkları, ürettikleri, eserleri öylesine çok ki kısa bir makalede ancak özet olarak sunabilirim. Daha ilkokul çağında fen ve mühendisliğe ilgi duymuş, ileriki yıllarda, öğrenimi devam ederken, bir İzmir çocuğu olarak İzmir Körfezi sularını temizleme projesinde çalışmıştır.

Öğrenci değişim programları çerçevesinde Chicago yakınlarındaki parçacık fiziği laboratuvarı olan Fermi National Accelerator Laboratory (Fermilab)'e ziyareti sonrası duyduğu ilgi ile Hacettepe Üniversitesi'nde Nükleer Enerji Mühendisliği eğitimini almıştır. 

Mesleğini icra etme ve kariyerine devam etme fırsatını, dünya sıralamasında her daim ilk sırada yer alan MIT (Massachusetts Institute of Technology)’de bulma şansını yaratması, onun için parlak bir geleceğin başlangıcı olmuştur.  

MIT kaynaklarındaki kısa biyografisinde şöyle denmektedir:

“Profesör Yıldız, 1999 yılında Ankara Hacettepe Üniversitesi'nden Nükleer Mühendislik alanında lisans derecesini ve 2003 yılında MIT'den Nükleer Bilim ve Mühendislik alanında doktora derecesini aldı (Ph.D., Nuclear Science and Engineering, Massachusetts Institute of Technology, 2003)."

Doktora sonrası elektrokimya alanında araştırma yapmak için MIT'de kaldı ve daha sonra araştırma yapmak üzere Argonne Ulusal Laboratuvarı'na geçti: X-ışını Spektroskopisi Kullanılarak Enerji Dönüşüm Malzemelerinin Yapısı ve Kimyası. 2007 yılında Nükleer Bilim ve Mühendislik Bölümü ve DMSE Fakültesine (Malzeme Bilimleri ve Mühendisliği) katılmak üzere MIT'ye döndü. Araştırmaları Nature Materials, Nature Nanoteknoloji, Nature Communications, Advanced Materials ve Science gibi dergilerde yayınlandı.

Koç Üniversitesi Rahmi Koç Bilim Madalyası Ödülü

Rahmi Koç Müzesi tarafından bilime teşvik amacıyla düzenlenen ve 50 yaşın altındaki bilim insanlarına verilen 2022 yılı Koç Üniversitesi Bilim Madalyasını iki oğlu ile birlikte Rahmi Koç’tan  teslim alırken.

Prof. Dr. Bilge Yıldız konuşmasında araştırmalarının ardındaki kilit sorunun, “Çocuklarımıza nasıl bir gelecek bırakacağız?” olduğunu söyledi. Biri dört, diğeri on yaşında iki çocuğu olan Prof. Dr. Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: “Onların sağlıklı ve temiz bir dünyada yaşamasını istiyorum. Yaptığımız bütün araştırmalar temiz teknolojileri, karbondioksit salımını azaltan teknolojileri geliştirmeye hizmet ediyor. Bu amaca yönelik çalışmak önemli benim için. Bu alanda alternatif çözümleri etkinleştirmek için maalesef çok zamanımız kalmadı, o yüzden her gün çok çalışmaya devam etmemiz lazım.”

"Çocuklarıma temiz bir dünya bırakmak istiyorum. Vaktimiz dar, çok çalışmak üstümüze vazife."

MIT Department of Materials Science and Engineering (Malzeme Bilimleri ve Mühendisliği Departmanı)

Bilge Yıldız, doktora derecesini 2003 yılında MIT Üniversitesi'nden almış ve ilgili üniversitede doktora sonrası araştırma görevlisi olarak hizmet vermiştir. MIT'nin ilgili bölümünün verdiği bilgilere göre,

“Profesör Bilge Yıldız'ın araştırması, enerji dönüşümü ve bilgi işleme için yeni nesil elektrokimyasal cihazların etkinleştirilmesine yönelik bilimsel temellerin oluşturulmasına odaklanıyor. Kendisi ve araştırma laboratuvarındaki meslektaşları, tümü malzemelerdeki yüklü atomların hareketine odaklanan çeşitli projeler üzerinde çalışıyor. Araştırmalardan elde edilen bilimsel veriler, beyinden ilham alan enerji tasarruflu hesaplamalar, verimli ve dayanıklı yakıt hücreleri, elektrolitik su ayrıştırma ve katı hal pilleri için yeni malzemelerin tasarımına rehberlik ediyor.

Profesör Yıldız'ın yaklaşımı, yerinde tarama probu ve X-ışını spektroskopisini kullanarak elektronik yapı, kusur hareketliliği ve kompozisyonun hesaplamalı ve deneysel analizlerini, ilk prensip hesaplamaları ve yeni atomistik simülasyonlarla birleştiriyor”.

Aldığı Ödüller,

• Faraday Medal, Royal Society of Chemistry, 2024
• Fellow of The Electrochemical Society, 2023
• Corresponding Member Abroad, Division of Mathematics and the Natural Sciences, Austrian Academy of Sciences, 2023
• Rahmi M. Koç Medal of Science, 2022
• American Physical Society Fellow, 2021
• Ross Coffin Purdy Award, 2018
• Charles W. Tobias Young Investigator Award, 2012
• Somiya Award for International Collaboration, 2012
• NSF CAREER Award, 2011 – 2016
• ANS Faculty PAI Outstanding Teaching Award, 05/2008
• Pacesetter Award, Argonne National Laboratory, 08/2006

Yayınları arasında,

• "Efficiency of hydrogen production systems using alternative nuclear energy technologies"

International Journal of Hydrogen Energy

• "Cation size mismatch and charge interactions drive dopant segregation at the surfaces of manganite perovskites"

Journal of the American Chemical Society 135 (21): 7909-7925

• "Oxygen ion diffusivity in strained yttria stabilized zirconia: where is the fastest strain?"

Journal of Materials Chemistry 20 (23): 4809-4819

Çok sayıda yayınının yer aldığı bazı etkin bilimsel dergiler,

•  Science
•  Nature Communications
• Advanced Energy Materials
• Nature Materials
•  Journal of the American Chemical Society

Bizlere seslenirken Bilge Yıldız'ın önemle vurguladıkları,

"Özellikle kataoksit dediğimiz karışık iletken malzemeler üzerine çalışıyoruz. Odaklandığımız temel bilim dalı, bu malzemelerin ve reaksiyonlarının nasıl olduğunu anlamaya çalışmak üzerine. Geliştirdiğimiz ve ortaya çıkardığımız yeni bilgiler elektrokimyasal teknolojilerin gelişiminde bize ve bütün alanımıza rehberlik sağlıyor."

"Teknolojilerin amacı dünya çapında enerji verimini artırmak ve karbondioksit emisyonunu azaltmak. Bizim amacımız, iklim ve enerji krizlerine bilime dayalı çözümler üretmek." 

"Çalışmamız, karbondioksitin katı yakıt hücreleri ile elektrolizi ki bu şekilde atmosferdeki karbondioksiti faydalı ürünlere, kimyasal ürünlere, malzemelere dönüştürebiliyoruz. Bu şekilde atmosferdeki karbondioksit seviyesini düşürebiliriz. Buna benzer bir uygulama ve proje yine katı yakıt hücrelerini Mars’ın atmosferindeki karbondioksitin elektrolizle oksijene çevirmesi ki bu teknoloji başarıyla gerçekleşirse ileride Mars’a insanlı geziler ve araştırmalar gerçekleştirilebilir ve biz bu yönde önemli bir projeye, NASA’dan gelen önemli bir projeye katkıda bulunduk ve şu anda bu deney gerçekten Mars’ta karbondioksit elektrolizi ile oksijen üretiyor."

"Yaptığımız çalışmalar farklı ülkelerden değişik kuruluşlar tarafından tanındı ve ödüllendirildi ve ben tabii ki bunların hepsi için minnettarım. Türkiye’den Rahmi Koç Bilim Ödülü bizim için bir ilk ve Türkiye’de bu şekilde tanınmak, araştırmalarımızın değer görmesi benim için çok önemli ve çok büyük bir gurur kaynağı."

"Bilimsel hayatın yanında önemli ayrı kilit soru da şu benim için 'Çocuklarımıza nasıl bir gelecek bırakacağız? Dünyamızı çocuklarımıza nasıl bırakacağız?' Benim iki tane genç çocuğum var. Biri dört, diğeri on yaşında ve onların sağlıklı, temiz bir dünyada yaşamasını istiyorum. Yaptığımız bütün araştırmalar, günümüz teknolojilerini, karbondioksit emilimini azaltan teknolojileri geliştirmek yolunda ve bu yüzden benim için önemli.  Ve bunları etkinleştirmek için maalesef çok zamanımız kalmadı. O yüzden çok çalışmaya devam etmemiz lazım." 

16 Temmuz 2024

Heybeliada